-

4.5. Тадқиқот муаммосининг ҳозирги ўрганилиш ҳолати, жаҳон илм-фанидагиилмийтадқиқот йўналишлари ва илмий рақобатчилар.
ўзбек тилида: Ҳозирги хамонда хар хил сохаларида ишлатиладиган Додикор 4543, Додикор 4712(Германия), Нефтихим В-2, В-3, U-1-A (U-1-B) (Россия) ва бошқа кимёвий ингибиторлар ва ингибитирловчи материаллар ноёб бўлиб уларнинг нархлари жуда юқоридир. Уларни асосан чет мамлакатларидан импорт қилишади.
Маълумки ингибиторлар ва ингибитрловчи материялар ёрдамида металларни коррозиядан ҳимоя қилиш самарадорлигини ошириш муаммоси уларни саноатда қўллаш билан бирга вужудга келади. Ингибиторларга бағишланган биринчи моногафия И.Н.Путилова, С.А.Балезин ва В.П.Баранник олимлари томнидан ингибиторлар билан ҳимоя қилиш муаммоларини қисман ечилди ва маълум масалаларни ечиш вазифалари қўйилади.
Ингибиторлик хусусиятга эга янги моддаларни ишлаб чиқиш кўп мамлакатларда тез сурьатда ўсмоқда. Бу ҳақида патент адабиётлар тахлили кўрсатмоқда. Мисол учун фақатгина 1976-1978 йилларда АҚШ да қарйиб уч минг жараённи ҳимоя қиладиган ингибиторлик таркиб ва композициялар учун 300 дан ортиқ патент берилади. Уларнинг тахминан учдан бир қисми металларни кислотали муҳит коррозиясидан ингибитор ёрдамида ҳимоя қилишга бағишланган. Коррозия ингибиторлари қўлланмасида 2000 га яқин ингибиторлар ҳақида, шунингдек кислотали муҳитда самарадор композициялар ва аралашмалар ёзилган.
Кўп саноат ингибиторлари-бу азот бирикмани органик САМ лар ва тўрт асосли аммонийдир. Якка ҳолатда ишлатиладиган моддалар бу уротрапин (гексаметилентетрамин), анилин, пиридин, хинолин ва уларнинг ҳоссалари киради.
Сероводород коррозиясини олдини олиш учун И-1-А (И-1-В) ингибиторлари кенг қўлланилади. И-1 сериядаги ингибиторлар паральдегид ва аммиакдан 2-метил-5-этилпиридинни синтез қилишда хайдаладиган учламчи қолдиқдан фойдаланилади.
Уларни хлорид ва сульфат кислотали муҳитда ингибиторлар сифатида ҳам ишлатилади улар юқори хароратли қудуқларни хлорид кислота билан қайта ишлашда пўлатни минерал кислотада сақлаш учун тавсия қилинган. Уларнинг ҳимоя таъсири 96-97% ни ташкил қилади.