Gumanitar fanlar kafedrasi I. M. Hasanov, R. Nazirova, U. Xoshimov

yillar

foiz

---

 

58 

5.

 

Turmush darajasini qanday ko‘rsatkichlar xarakterlab beradi? 

6.

 

Daromadlar  tengsizligining  asosiy  sabablarini  sanab  ko‘rsating  va  ularga  tushuntirish 

bering. 

7.

 

O‘zbekistonda  davlat  yordam  dasturlari  tizimini  isloh  qilish  va  uni  hozirgi  davrdagi 

asosiy yo‘nalishlariga o‘z fikringizni bildiring. 

 

IV - B O‘ L I M 

J A H O N   X O‘ J A L I G I 

24-BOB. JAHON XO‘JALIGI VA UNING EVOLYUTSIYASI. 

Reja. 

1.

 

Jahon xo‘jaligi, uningtarkib topishi va rivojlanish qonunlari. 

2.

 

Xalqaro mehnat taqsimoti va iqtisodiy integratsiya. 

3.

 

Jahon xo‘jaligining globallashuvi va O‘zbekistonning jahon hamjamiyatida tutgan 

o‘rni. 

Oldingi  mavzularda  iqtisodiy  munosabatlarning  namoyon  bo‘lish  xususiyatlari  va 

qonuniyatlari  alohida  olingan  xo‘jalik  subyektlari  va  milliy  iqtisodiyotlarga  nisbatan  ko‘rib 

chiqilgan  edi.  Shuningdek,  bu  munosabatlarni  nafaqat  alohida  xo‘jalik  subyektlari  va 

iqtisodiyotlar,  balki  butun  jahon  xo‘jaligiga  nisbatan  ham  ko‘rib  chiqish  muhim  hisoblanib, 

bunda mazkur munosabatlarning namoyon bo‘lish shakllari mazmun jihatdan farqlanadi. 

Hozirgi  zamon  jahon  xo‘jaligi  rivojining  muhim  tamoyili  milliy  xo‘jaliklarning 

baynalmilallashuvi,  shu  asosda  jahon  xo‘jaligi  va  avvalo,  jahon  bozorining  shakllanishi  va 

rivojlanishidan  iborat.  Bu  insoniyat  taraqqiyoti  uchun  ijobiy  bo‘lgan  jarayonga  yetmish 

yildan  ortiq  davr  davomida  dunyoning  ikki  qarama-qarshi  ijtimoiy-siyosiy  tizimiga 

bo‘linganligi  qarshi  ta'sir  ko‘rsatib  keldi.  Hozir  yangi  davr  boshlandi,  dunyoning  iqtisodiy 

rivojlanishi  va  shunga  mos  ravishda  O‘zbekiston  bilan  jahon  hamjamiyati  mamlakatlari 

o‘rtasidagi aloqalarning butunlay yangi imkoniyatlari vujudga keldi. 

O‘zbekiston  va  jahon  hamjamiyati  mamlakatlari  o‘rtasidagi  har  tomonlama  aloqalarning 

kengayishi  va  chuqurlashuvi  har  ikki  tomon  uchun  iqtisodiy  va  siyosiy  jihatdan  foydali 

hisoblanadi.  Shu  bilan  birga,  har  bir  mamlakat  iqtisodiyotining  rivojlanishi,  uning  milliy 

xo‘jaligi  ko‘p  darajada  nafaqat  bu  mamlakatning  ichki  imkoniyatlari  bilan,  balki  uning 

xalqaro ijtimoiy mehnat taqsimotida qatnashish darajasi va miqyosi, butun insoniyat resurslari 

bilan aniqlanadi. 

Bu  holatlar  jahon  xo‘jaligi  aloqalari  va  milliy  xo‘jaliklarning  iqtisodiy  rivojlanish 

muammolarini  alohida  tahlil  qilishni  taqozo  qiladi.  Shunga  ko‘ra  ushbu  mavzuda  jahon 

xo‘jaligining  tarkib  topishi,  bunda  ishlab  chiqarishning  baynalmilallashuvi  va  globallashuv 

---

 

59 

jarayonlarining  o‘rni,  xalqaro  iqtisodiy  munosabatlarning  shakllari,  jahon  infratuzilmasining 

rivojlanishi, jahon xo‘jaligi aloqalarini xalqaro tartibga solish masalalari bayon etiladi.