Gulliverning sayohatlari kitobi 17-asrda nashr etilgan. Jonatan Svift hayoliy shaklda o'sha paytdagi Angliyadagi nafratli odob-axloq va buyruqlarni tasvirlab berdi

tashlashlari tasviri, ishsizlik natijasida ko‘chaga chiqarib tashlangan

son-sanoqsiz kambag‘allarning och-yalang‘och tentirab yurishlarin-

ing xaqqoniy aks etirilishida ochiq ko‘rinadi.

«Jenni Gerxardt» (1911) romanida ham kambag‘al oiladan

chiqqan qizning burjua jamiyatidagi fojiasi ko‘rsatilgan. Asarning

g‘oyaviy yo‘nalishi oddiy qizning axloqiy pokizaligi, uning buz-

ilgan burjua axloqiga qarshi qo‘yilishida namoyon bo‘ladi. Ro-

manning asosiy syujet yo‘li ishchi qizi Jennining fojiasi, u bilan

millianerning o‘g‘li Lester Keyn o‘rtasidagi sevgi tarixida ochiq

ko‘rinadi. Kambag‘al Jenni boy yigit Keyn o‘rtasidagi sevgi tarixida shu manzara namoyon bo‘ladiki, o‘sha jamiyat urf-odatlari, ijtimoiy adolatsizliklar, bu yoshlarni tabiiy sevgilariga to‘sqinlik qiladi va oxir-oqibatda ular turmush qurolmaydi. Drayzer oddiy qizning odobi, vafodorligi, qalbining musafoligini ko‘rsatish orqali xalqning kuch-qudratiga ishonchini ifodalaydi. Jenni o‘zining eng yaqin kishilari – otasi-onasi, qizi Vesta, nihoyat sevgan kishisi, Lesterdan ajraladi. Lekin bunday og‘ir yo‘qotishlar uni umidsizlikka tushirmaydi. U yetim bolalarni asrab oladi va bun-dan keyingi hayotini ularning tarbiyasiga bag‘ishlaydi. Drayzerning «Amerika fojiasi» (1925) asari Birinchi jahon uru-shidan so‘ng yozilgan monumental ikki tomli romandir. Asarning bosh qahramoni burjua-meshchan oilasidan chiqqan-bola Klayd Grifitsdir. Klayd burjua jamiyatiga xos yuzsizlik, boyish yo‘lida har qanday vosilatardan foydalanish kabi yaramas illatlarni o‘zlashtira boradi. U tushgan mashina bir qizni bosib ketgach, Klayd bu yerni tashlab, boy amakisi yashaydigan shaharga boradi va uning fabrika-sida ishga joylashadi. Bu yerda u qishloqdan kelib, xizmat qilayot-gan kambag‘al qiz Roberta Olden bilan tanishadi va unga uylanmoq-chi bo‘ladi. Lekin boylikka, mavqyega erishish maqsadida u badav-lat oiladan bo‘lgan Sondra Finchlini olishga intiladi. Klaydning aybi bilan Roberta halok bo‘lgach, sud jarayonida fojeali voqeaning siri ochiladi va u o‘lim jazosiga mahkum qilinadi. Romanda Klayd Grifitsda tug‘ilgan xudbinlik Amerika burjua jamiyati va uning zo‘ravonlikka asoslangan vahshiy qonun-qoidala-rining oqibati ekani ko‘rsatiladi. Undagi individulistik xirs Roberta Olden, shuningdek, Sondra Finchliga bo‘lgan munosabatda ham ko‘zga tashlanib turadi. Sondra yosh va chiroyli qiz, lekin Klaydni uning go‘zalligi emas, balki boyligi qiziqtiradi. Burjua dunyosining axloqi, boylikka sig‘inish kishining tabiiy xis tuyg‘ularini barbod etadi. Bu narsa oddiy amerikalik yigit Klayd shaxsiyatida ochiq ko‘rinadi. Amerikacha orzu mehnat qilishga undovchi omil emas, qotillikka etaklovchi omilga aylanadi.