Guliston davlat universiteti y. Tojiyev, M. Latipov «til tarixi»

Eski o‘zbek tili va yozuvi
“Eski o‘zbek tili va yozuvi” kursining maqsad va vazifasi, manbai, ilmiy adabiyotlar; qadimgi turkiy, eski turkiy, eski o‘zbek so‘zlarining dastlabki ko‘rinishi. Ularning etimologik asoslari. Eski o‘zbek tili va yozuvining shakllanishida qadimgi turkiy til va eski turkiy tilning o‘rni.
Fonetika. Eski o‘zbek tilida unli va undoshlar, ularning yozuvda ifodalanishi. Eski o‘zbek tilida tovushlar (lab va tanglay) uyg‘unligi hodisasi.
Leksika. Eski o‘zbek tili so‘z boyligi, undagi o‘z va o‘zlashgan qatlam, eski o‘zbek tilida ma’nodosh, shakldosh va zid ma’noli so‘zlar, leksemalarning ma’no nozikliklari, leksemalarning mavzuiy guruhlari.
O‘rta Osiyo xalqlari yozuvlari tarixi. Arab yozuvi tarixi va uning O‘rta Osiyoda joriy qilinishi. Arab-fors yozuvi alifbosi. Eski o‘zbek yozuvi alifbosini hosil qiluvchi asosiy shakllar. Shakldosh harflar, shaklan noo‘xshash harflar. Satr chizig‘i usti va osti harflari. Eski o‘zbek yozuvida unli tovushlarning ifodalanishi. Ostki va ustki belgilar va uning ifodalanishi. Arab, fors va turkiy izofalar haqida tushuncha. Arab xat turlari. Raqamlar. Abjad hisobi. Ta’rix san’ati. Arab yozuvining isloh qilinishi.
“Eski o‘zbek tili va yozuvi” kursining maqsad va vazifasi
O‘quv fanining maqsadi talabalarga arab grafikasi asosidagi eski o‘zbek yozuvini o‘rgatish va talabalarni eski o‘zbek tilida yozilgan asarlarni o‘qishga tayyorlashdir.
O‘quv fanining vazifalari:
- talablarni arab yozuvi asosidagi eski o‘zbek yozuvini yozish va o‘qishga o‘rgatish;
-eski o‘zbek tilida yaratilgan yozma yodgorliklar matnini qiynalmasdan o‘qish ko‘nikmalarini shakllantirish;
-eski o‘zbek yozuvining o‘ziga xos xususiyatlarini egallash;
-matnlarni sharhlab o‘qish;
-matnshunoslik va manbashunoslik haqida dastlabki ma’lumotlarni olish. Qo‘llaniladigan ta’lim texnologiyalari:tizimli yondashuv, muammoli ta’lim. qadamba-qadam metodi, zig-zag usuli, munozara, BBB, ma’ruza, namoyish etish, klaster metodi, savol-javob, fikrlash xaritasi, kichik guruhlarda ishlash metodlari.
Adabiyotlar: A1;A2;A3; A4; A5; A7;A11;Q1 ;Q2 ;Q4 ;Q5 ;Q6 ;Q8 ;Q9 ;Q12.