STATISTIKA FANIDAN ORALIQ TOPSHIRIQLARI
«Iqtisodiyot» kafedrasi
«Statistika» fani
Variant № 1
Statistik jadvallarni tuzish qoidalari.
Iqtisodiy indekslarning mohiyati va ularning vazifalari.
Mutlaq va nisbiy miqdorlarni birgalikda qo‘llash zaruriyati.
Masalani yeching.
O‘rtachani shartli moment usulida hisoblash tartibini quyidagi ma’lumotlar asosida ko‘rib chiqing.
A= ? va K= ?
Oylik ish haqi miqdori bo‘yicha ishchilarning guruhlanishi, dollar
|
Ishchilar soni, kishi
(f)
|
Interval o‘rtacha qiymati, dollar
(x)
|
X-A
|
|
|
140 gacha
140-180
180-220
220-260
260-300
300 dan yuqori
|
60
100
135
150
55
30
|
|
|
|
|
Jami
|
|
|
|
|
|
Bazis davr va joriy davrda supermarketda sotilgan ba’zi oziq-ovqat tovarlari to‘g‘risida quyidagi ma’lumotlar berilgan (shartli raqamlarda):
Tovarlar
|
Bazis davr
|
Joriy davr
|
Sotilgan, tonna
|
Bir tonnaning bahosi, mln.so‘m
|
Sotilgan, tonna
|
Bir tonnaning bahosi, mln.so‘m
|
Go‘sht
|
500
|
1.8
|
600
|
1,9
|
Baliq
|
400
|
0,9
|
500
|
0,8
|
Shakar
|
300
|
0.7
|
350
|
0,7
|
Individual baho indeksini hisoblang.
Fan o‘qituvchisi: Maxmudov Sh.X
«Iqtisodiyot» kafedrasi
«Statistika» fani
Variant № 2
Mutlaq miqdorlar. Son va hajm ko‘rsatkichlari
Alohida va agregat (umumiy) indekslar
Oraliqli variatsion qatorlarda o‘rtacha arifmetikni hisoblash tartibi.
Masalani yeching.
Ikki sut sog‘uvchiga 20 ta sigir biriktirilgan bo‘lib ulardan kundalik sut sog‘ib olish miqdori to‘g‘risida quyidagi ma’lumotlar berilgan:
Sigirlar tartib raqami
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
Kundalik sut
sog‘ib olish miqdori, kg
|
1-sut sog‘uvchi
|
5
|
7
|
12
|
10
|
11
|
13
|
15
|
9
|
8
|
16
|
2-sut sog‘uvchi
|
8
|
14
|
16
|
13
|
12
|
7
|
5
|
12
|
11
|
10
|
Aniqlang: Har bir sut sog‘uvchi tomonidan o‘rtacha sog‘ib olingan sut miqdorini.
Bazis davr va joriy davrda supermarketda sotilgan ba’zi oziq-ovqat tovarlari to‘g‘risida quyidagi ma’lumotlar berilgan (shartli raqamlarda):
Tovarlar
|
Bazis davr
|
Joriy davr
|
Sotilgan, tonna
|
Bir tonnaning bahosi, mln.so‘m
|
Sotilgan, tonna
|
Bir tonnaning bahosi, mln.so‘m
|
Go‘sht
|
500
|
1.8
|
600
|
1,9
|
Baliq
|
400
|
0,9
|
500
|
0,8
|
Shakar
|
300
|
0.7
|
350
|
0,7
|
Miqdor agregat indeksini hisoblang.
Fan o‘qituvchisi: Maxmudov Sh.X
«Iqtisodiyot» kafedrasi
«Statistika» fani
Variant № 3
Statistik kuzatish shakllari.
Grafik turlari va statistik ko‘rsatkichlarni grafiklarda tasvirlashning ahamiyati.
3. Statistik kuzatish materiallarini tekshirish usullari.
4.Masalani yeching
Bir ishchi bitta detalga ishlov berishga 30 minut sarfladi. Ikkinchi ishchi esa xuddi shunday detalga 40 minut davomida ishlov berdi. Har ikkalasi ham 7 soatdan ishlagan bo‘lsa, ular o‘rtacha bir detalga ishlov berish uchun qancha vaqt sarflaydilar?
5.Bazis davr va joriy davrda supermarketda sotilgan ba’zi oziq-ovqat tovarlari to‘g‘risida quyidagi ma’lumotlar berilgan (shartli raqamlarda):
Tovarlar
|
Bazis davr
|
Joriy davr
|
Sotilgan, tonna
|
Bir tonnaning bahosi, mln.so‘m
|
Sotilgan, tonna
|
Bir tonnaning bahosi, mln.so‘m
|
Go‘sht
|
500
|
1.8
|
600
|
1,9
|
Baliq
|
400
|
0,9
|
500
|
0,8
|
Shakar
|
300
|
0.7
|
350
|
0,7
|
Tovar oborotning umumiy indeksini hisoblang.
Fan o‘qituvchisi: Maxmudov Sh.X
«Iqtisodiyot» kafedrasi
«Statistika» fani
Variant № 4
Statistik hisobot va buxgalteriya hisoboti o‘rtasidagi farqlar.
Statistik jadvallarning turlari va ularni tuzish qoidalari.
Tanlama ko‘rsatkichlarda yo‘l qo‘yilishi mumkin bo‘lgan xatoni hisoblash tartibi.
Masalani yeching
Uchta qand lavlagiga ishlov beruvchi zavodlar bo‘yicha quyidagi ma’lumotlar berilgan:
Ko‘rsatkichlar
|
O‘lchov
birligi
|
Zavodlar
|
1
|
2
|
3
|
O‘rtacha ro‘yhatdan ishchilar soni
|
kishi
|
120
|
180
|
300
|
Bir ishchiga nisbatan ishlab chiqarilgan mahsulot miqdori
|
tonna
|
61
|
65
|
72
|
Bir kilogramm shakarning tannarxi
|
dollar
|
0,40
|
0,39
|
0,38
|
Bir ishchining o‘rtacha oylik ish haqi
|
dollar
|
1620
|
1640
|
1690
|
Aniklang:
a) o‘rtacha bitta ishchiga nisbatan ishlab chiqilgan mahsulot miqdorini;
5. Yilning birinchi yarimida do‘konda tovar qoldig‘i haqida quyidagi ma’lumotlar keltirlgan, ming so‘mda:
01.01.
|
01.02.
|
01.03.
|
01.04.
|
01.05.
|
01.06.
|
01.07.
|
9520
|
7423
|
6324
|
5942
|
4565
|
5698
|
5358
|
Yilning birinchi yarimida do‘kondagi tovarnining o‘rtacha qoldiq qiymatini aniqlang.
Fan o‘qituvchisi: Maxmudov Sh.X
«Iqtisodiyot» kafedrasi
«Statistika» fani
Variant № 5
Tanlanma kuzatish to‘g‘risida tushuncha va uning reprezentativligi.
Nisbiy miqdorlar va ularni ifodalash shakllari.
Statistika fanining predmetini o‘rganish usullari.
Masalani yeching.Paxta yetishtirish bilan shug‘ullanuvchi jamoa xo‘jaligi bo‘yicha 2019 va 2020 yillar uchun berilgan quyidagi ma’lumotlar asosida har bir yil uchun o‘rtacha hosildorlik darajasi aniqlansin:
Brigadirlar
|
2019 yil
|
2020 yil
|
tartib raqami
|
Hosildorlik, s/ga
|
Ekin maydoni, ga
|
Hosildorlik, s/ga
|
Yalpi hosil, ts
|
1
|
23
|
250
|
24
|
6128
|
2
|
24
|
300
|
26
|
7800
|
3
|
26
|
320
|
25
|
7750
|
2021-yil yanvar oyida firmaning ro‘yxatdagi ishchilar soni bo‘yicha quyidagi o‘zgarishlar sodir bo‘lgan, kishi hisobida:
01.01.2021 yil ro‘yxatdagilar soni – 752
06.01. ishdan bo‘shaganlar - 6
13.01. ishga qabul qilindi - 5
25.01. ishga qabul qilindi - 9
Yanvar oyi uchun o‘rtacha ro‘yxatdagi ishlovchilar sonini aniqlang.
Fan o‘qituvchisi: Maxmudov Sh.X
«Iqtisodiyot» kafedrasi
«Statistika» fani
Variant № 6
Tanlanmaning reprezentativ xatolari
Mutlaq ko‘rsatkichlar va ularning turlari.
Statistikani tashkil etish bosqichlari.
Masalani yeching. Shahar dehkon bozorlarida sotilgan kartoshka to‘g‘risida quydagi ma’lumotlar berilgan:
|
I – kvartal
|
II - kvartal
|
Dehqon bozorlari
|
Sotilgan kartoshka qiymati, ming so‘m
|
1 kg kartoshka bahosi, so‘m
|
Sotilgan kartoshka miqdori, tonna
|
1 kg kartoshka bahosi, so‘m
|
1
|
11000
|
3500,
|
2100
|
3700,0
|
2
|
95000
|
4000,0
|
1700
|
4100,0
|
3
|
70000
|
4500,0
|
1250
|
4600,0
|
Aniqlang: Barcha bozorlar bo‘yicha o‘rtacha 1 kg kartoshka bahosini (I va II kvartallar uchun).
Guruh talabalarining bo‘ylari bo‘yicha ma’lumotlar berilgan:
T/r
|
O‘g‘il bolalar bo‘yi, sm
|
Qiz bolalar bo‘yi, sm
|
1
|
185
|
165
|
2
|
170
|
168
|
3
|
175
|
170
|
4
|
180
|
166
|
5
|
172
|
162
|
6
|
170
|
165
|
7
|
185
|
168
|
8
|
165
|
160
|
Ma’lumotlar asosida o‘g‘il va qiz bolalar bo‘ylari o‘rtasidagi bog‘lanish zichligini G.Fexner koeffisenti bo‘yicha aniqlang.
Fan o‘qituvchisi: Maxmudov Sh.X
«Iqtisodiyot» kafedrasi
«Statistika» fani
Variant № 7
O‘rtacha miqdorlar mohiyati va ularning ahamiyati
Nisbiy miqdorlar turlari.
Guruhlash oraliqlarini yiriklashtirish usulida ikkilamchi guruhlashni amalga oshirish.
Masalani yeching
Birlashmadagi uch korxona bo‘yicha quyidagi ma’lumotlar berilgan:
|
I - kvartal
|
II - kvartal
|
Korxonalar
|
Haqiqatda ishlab chiqarilgan mahsulot, mln. so‘m
|
Reja bajarilishi %
|
Mahsulot ishlab chiqarish rejasi, mln. so‘m
|
Reja bajarilishi, %
|
1
|
340,5
|
96,5
|
254,0
|
102,5
|
2
|
570,3
|
103,0
|
585,0
|
100,0
|
3
|
390,1
|
100,5
|
350,0
|
104,0
|
Aniqlang: Har bir kvartal uchun birlashma bo‘yicha o‘rtacha reja bajarilishini.
10 kichik korxonada ishlab chiqarilgan mahsulot va sarflangan xom-ashyo haqida quyidagi ma’lumotlar keltirilgan:
I-ch mahsulot, ming dona
|
8
|
8
|
6
|
5
|
10
|
14
|
10
|
20
|
24
|
22
|
Sarflangan xom-ashyo
|
6
|
5
|
5
|
4
|
8
|
10
|
8
|
14
|
15
|
14
|
Jadval ma’lumotlariga asosan ishlab chiqarilgan mahsulot va sarflangan xom-ashyo o‘rtasidagi bog‘lanishni to‘g‘ri chiziqli tenglamasini toping va mohiyatini tushuntiring.
Fan o‘qituvchisi: Maxmudov Sh.X
«Iqtisodiyot» kafedrasi
«Statistika» fani
Variant № 8
Statistika fanining usullari.
Iqtisodiy indekslarning mohiyati
Guruhlash oralig‘i nima va uning ko‘rinishlari.
Masalani yeching
Fabrikadagi tsexlar bo‘yicha gazlama ishlab chiqarish to‘g‘risida quyidagi ma’lumotlar berilgan:
|
O‘tgan davr
|
Joriy davr
|
Sexlar
|
To‘quvchilar soni, kishi
|
Bir to‘quvchi bir smena mobaynida i/ch, gazlama, metr
|
Jami ishlab chiqarilgan gazlama, metr
|
Bir to‘quvchi bir smenada mobaynida i/ch gazlama, metr
|
1
|
55
|
75
|
3500
|
76
|
2
|
63
|
86
|
5500
|
88
|
3
|
52
|
82
|
4350
|
83
|
Aniqlang:
O‘tgan va joriy davrlarda bir smena mobaynida bir to‘quvchi tomonidan o‘rtacha ishlab chiqarilgan gazlama miqdorini.
5.10 kichik korxonada ishlab chiqarilgan mahsulot va sarflangan xom-ashyo haqida quyidagi ma’lumotlar keltirilgan:
I-ch mahsulot, ming dona
|
8
|
8
|
6
|
5
|
10
|
14
|
10
|
20
|
24
|
22
|
Sarflangan xom-ashyo
|
6
|
5
|
5
|
4
|
8
|
10
|
8
|
14
|
15
|
14
|
Jadval ma’lumotlariga asosan korrelyasiya koeffisentini aniqlang.
Fan o‘qituvchisi: Maxmudov Sh.X
«Iqtisodiyot» kafedrasi
«Statistika» fani
Variant № 9
Statistika fanining tarmoqlari.
Indivudial va agregat indekslar.
Guruhlash oralig‘i nima va uning ko‘rinishlari.
Masalani yeching. Uchta korxona bo‘yicha ishlab chiqarish harajatlari va A mahsulot bir birligining tannarxi to‘g‘risida quyidagi ma’lumotlar berilgan:
Korxonalar
|
Ishlab chiqarish harajatlari, mln. co‘m
|
Mahsulot bir birligi tannarxi, so‘m
|
1
|
850
|
750
|
2
|
1400
|
1100
|
3
|
2500
|
1900
|
Aniqlang: Mahsulot bir birligining o‘rtacha tannarxini.
Tanlash xatosi 0.954 ehtimol bilan 700 ming so‘mdan oshmaslik sharti bilan shahar mebel do‘konlari sotuvchilariga to‘g‘ri keladigan yillik o‘rtacha tovar oborotini aniqlash uchun qancha do‘kon tanlab olinishi kerak? Oldingi kuzatish natijasida o‘rtacha kvadratik chetlanish 2000 ming so‘m bo‘lganligi ma’lum.
Fan o‘qituvchisi: Maxmudov Sh.X
«Iqtisodiyot» kafedrasi
«Statistika» fani
Variant № 10
Tanlanmaning reprezintativ xatolari.
Hududiy indekslar.
Statistik kuzatishning dasturiy-uslubiy masalalari.
Masalani yeching
Viloyatdagi uy xo‘jaliklarining daromadlarini o‘rganish maqsadida tanlanma kuzatish o‘tkazildi va quyidagi ma’lumotlar olindi:
Bir oila a’zosiga to‘g‘ri kelgan daromad, mln.so‘m
|
97
|
125
|
145
|
165
|
195
|
250 dan yuqori
|
Oilalar soni, jamiga nisbatan %
|
5
|
22
|
42
|
19
|
10
|
2
|
Aniklang: Oilalarning o‘rtacha jon boshiga to‘g‘ri keladigan daromadi modasini.
Shahar do‘konlarig keltirilgan televizorlardan 900 tasining sifati tekshirildi. Tekshirish natijasida 100 tasida nuqson borligi aniqlandi. 0.954 ehtimol bilan televizorlar umumiy sonida nuqsonga ega bo‘lganlar salmog‘i chegarasini aniqlang.
Fan o‘qituvchisi: Maxmudov Sh.X
«Iqtisodiyot» kafedrasi
«Statistika» fani
Variant № 11
Statistik kuzatish materiallarini tekshirish usullari.
O‘zaro bog‘langan indekslar
O‘rtacha miqdorlar mohiyati va ahamiyati.
Masalani yeching
Paxta chigitlarining sifatini o‘rganishda, chigitlarning unib chiqishi foizlari quydagicha taqsimlanadi:
Unib chiqish foizi
|
70
|
75
|
80
|
83
|
85
|
90
|
92
|
92 va undan yuqori
|
Jamiga nisbatan namunalar soni, % da
|
0,5
|
0,5
|
6,0
|
12
|
30
|
40
|
7
|
4
|
Modani aniklang.
Bojxonada tasodifiy takrorlanuvchi usul bilan tekshirish uchun 150 dona mahsulot tanlab olindi. Natijada 3 gramm o‘rtacha kvadratik chetlanish bilan har bir mahsulotning o‘rtacha vazni 25 gramm ekanligi aniqlandi. 0.954 ehtimol bilan mahsulot o‘rtacha vaznining bosh to‘plamdagi chegaralarini aniqlang.
Fan o‘qituvchisi: Maxmudov Sh.X
«Iqtisodiyot» kafedrasi
«Statistika» fani
Variant № 12
Statistik jadvallar va grafiklar
O‘rtacha miqdorlar mohiyati va ahamiyati.
Tsenz. Kuzatish birligi va hisob birligi.
Masalani yeching
Tarmoqdagi korxonalar tomonidan ishlab chiqarilgan
mahsulot to‘g‘risida quydagi ma’lumotlar berilgan:
Ishlab chiqarilgan mahsulot hajmi bo‘yicha korxonalar guruhi, tonna
|
Korxonalar soni, jamiga nisbatan % da
|
1000-3000
|
12
|
3000-5000
|
20
|
5000-7000
|
40
|
7000-9000
|
18
|
9000-11000
|
10
|
Jami:
|
100
|
Aniqlang: Bir korxonaga to‘g‘ri keladigan o‘rtacha mahsulot hajmini (momentlar usuli yordamida).
Guliston shahar soliq inspeksiyasi xodimlari tomonidan 180 ta tijorat do‘konlarining moliyaviy holatlari tekshirilganda undan 45 tasida qonun buzilganligi aniqlandi. Alternativ belgi dispersiyasini aniqlang.
Fan o‘qituvchisi: Maxmudov Sh.X
«Iqtisodiyot» kafedrasi
«Statistika» fani
Variant № 13
Statistikani tashkil etish bosqichlari.
Statistik kuzatish jarayonida yo‘l qo‘yiladigan xatolar.
Oraliqli variatsion qatorlarda o‘rtacha arifmetikni hisoblash tartibi.
Masalani yeching
Paxta terimchilarining 2 zvenosida 5 tadan terimchi qizlar ishlaydi. Har bir terimchi qizning oktyabr oyida bir kunda o‘rtacha tergan paxta miqdori to‘g‘risida quydagi ma’lumotlar berilgan:
Tartib
|
1-zveno
|
Tartib
|
2-zveno
|
raqami
|
terilgan paxta, kg
|
raqami
|
terilgan paxta, kg
|
1
2
3
4
5
|
140
155
175
180
190
|
1
2
3
4
5
|
135
150
170
185
200
|
Jami:
|
840
|
Jami:
|
840
|
Har bir zveno bo‘yicha oktyabr oyida bir kunda o‘rtacha terilgan paxta miqdorini aniqlang. Terilgan paxta miqdori uchun variatsiya ko‘rsatkichlari hisoblansin.
Harbiy xizmatga chaqirilgan yigitlar bo‘ylari bo‘yicha quyidagi guruhlarga taqsimlangan:
Guruhlar, sm
|
soni
|
143-147
|
1
|
147-151
|
1
|
151-155
|
9
|
155-159
|
37
|
159-163
|
96
|
163-167
|
120
|
167-171
|
223
|
171-175
|
228
|
175-179
|
182
|
179-183
|
71
|
183-187
|
19
|
187-191
|
8
|
191-195
|
3
|
195-199
|
2
|
199-203
|
0
|
|
1000
|
Dispersiyani moment usulida aniqlang.
Fan o‘qituvchisi: Maxmudov Sh.X
«Iqtisodiyot» kafedrasi
«Statistika» fani
Variant № 14
Statistik kuzutish shakllari, turlari, usullari.
Tasodifiy, muntazam va reprezentativ xatolar.
Mutlaq va nisbiy miqdorlarni birgalikda qo‘llash zaruriyati.
Masalani yeching. Pochtamtda 50 ta xatning og‘irligini nazorat qilish natijasida quyidagi ma’lumotlar olindi:
Xat og‘irligi, gramm
|
23
|
18
|
19
|
15
|
25
|
12
|
16
|
19
|
14
|
10
|
13
|
Xatlar soni, dona
|
5
|
4
|
2
|
3
|
6
|
4
|
2
|
2
|
7
|
8
|
7
|
Aniqlang: 1. O‘rtacha xat og‘irligini. 2. Xat og‘irligi uchun variatsiya ko‘rsatkichlarini.
5.Guliston shahar soliq inspeksiyasi xodimlari tomonidan 180 ta tijorat do‘konlarining moliyaviy holatlari tekshirilganda undan 45 tasida qonun buzilganligi aniqlandi. Muqobil belgi dispersiyasini aniqlang.
Fan o‘qituvchisi: Maxmudov Sh.X
«Iqtisodiyot» kafedrasi
«Statistika» fani
Variant № 15
Svodkalash. Oddiy va murakkab svodkalash.
Reja topshirig‘i, uning bajarilishi va dinamika nisbiy miqdorlarining o‘zaro bog‘liqligi.
O‘rtacha garmonik miqdor turlari va ularni hisoblash tartibi
Masalani yeching
1 Quyidagi berilgan ma’lumotlar asosida aniqlang:
Ishchilar tarif razryadi
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
Ishchilar soni, kishi
|
4
|
12
|
32
|
28
|
24
|
o‘rtacha kvadratik tafovutni va variatsiya koeffitsientini:
5.Yil mobaynida shaxarda qonunbuzarlikka yo‘l qo‘ygan 5000 kishidan 500 tasi mexanik tanlash usuli yordamida tanlab olinib o‘rganib chiqildi. Tekshirishlar shuni ko‘rsatdiki 250 ta qonunbuzar shaxs nosog‘lom oilaviy sharoitda tarbiyalangani ma’lum bo‘ldi. 0,954 ehtimollik bilan butun to‘plam uchun nosog‘lom sharoitda katta bo‘lgan qonunbuzarlar salmog‘i o‘zgarish chegaralari aniqlansin.
Fan o‘qituvchisi: Maxmudov Sh.X
«Iqtisodiyot» kafedrasi
«Statistika» fani
Variant № 16
Grafiklar va ularning unsurlari
Oraliqli variatsion qatorlarda o‘rtacha arifmetikni hisoblash tartibi.
Statistik kuzatishning tashkiliy masalalri.
Masalani yeching
Kichik korxonalarning kvartallik hisobotlariga ko‘ra ularning tovar mahsuloti to‘g‘risida quyidagi ma’lumotlar berilgan (mln. so‘m):
Korxonalarning tovar mahsuloti qiymati bo‘yicha guruhlanishi, mln. so‘m
|
Korxonalar soni
|
4,5-5,0
5,0-5,5
5,5-6,0
6,0-6,5
6,5-7,0
7,0 dan yuqori
|
14
37
45
42
28
16
|
Aniqlang: 1.Bir korxonaga to‘g‘ri keladigan tovar mahsulotining o‘rtacha qiymatini
Mamlakatda o‘rtacha oylik go‘sht ishlab chiqarish hajmi 130 ming t. va uning dispersiyasi 100, 1 kg go‘shtning o‘rtacha oylik bahosi 1200 so‘m, o‘rtacha kvadratik tafovuti esa 360 so‘m. Taklif bilan baho orasidagi korrelyatsiya koeffitsiyenti 0,88. Regressiya va elastiklik koeffitsiyentlarini toping.
Fan o‘qituvchisi: Maxmudov Sh.X
«Iqtisodiyot» kafedrasi
«Statistika» fani
Variant № 17
Statistik guruhlash.
O‘rtacha arifmetik miqdor turlari.
Tanlama ko‘rsatkichlarda yo‘l qo‘yilishi mumkin bo‘lgan xatoni hisoblash tartibi.
Masalani yeching
1 Zavodning mexanika tsexi ishchilari ishlab chiqargan mahsulot miqdori to‘g‘risida quyidagi ma’lumotlar berilgan:
Kundalik ishlab chiqarish hajmi, dona
|
Ishchilar soni, kishi
|
5-10
10-15
15-20
20-25
25-30
|
2
10
15
8
5
|
Jami:
|
40
|
Aniqlang: 1) O‘rtacha ishlab chiqarilgan mahsulot miqdorini;
5. Yilning birinchi yarimida do‘konda tovar qoldig‘i haqida quyidagi ma’lumotlar keltirlgan, ming so‘mda:
01.01.
|
01.02.
|
01.03.
|
01.04.
|
01.05.
|
01.06.
|
01.07.
|
8520
|
5423
|
9324
|
6942
|
5565
|
3698
|
6358
|
Yilning birinchi yarimida do‘kondagi tovarnining o‘rtacha qoldiq qiymatini aniqlang.
Fan o‘qituvchisi: Maxmudov Sh.X
«Iqtisodiyot» kafedrasi
«Statistika» fani
Variant № 18
Statistik kuzatishni o‘tkazishda shart-sharoitlarga rioya qilish.
Guruhlash belgisi nima va uning turlari.
Hodisalar o‘rtasidagi bog‘lanishlar turlari va shakllari
Masalani yeching. Quyidagi berilgan ma’lumotlar asosida hisoblang;
2) Variatsiya ko‘rsatkichlarini:
Tovarooborot hajmi bo‘yicha do‘konlar guruhi mln. so‘m
|
10-20
|
20-30
|
30-40
|
40-50
|
50-60
|
60-70
|
70 va undan yuqori
|
Do‘konlar soni, dona
|
6
|
7
|
10
|
15
|
20
|
11
|
4
|
5. Guliston shahar soliq inspeksiyasi xodimlari tomonidan 250 ta tijorat do‘konlarining moliyaviy holatlari tekshirilganda undan 50 tasida qonun buzilganligi aniqlandi. Alternativ belgi dispersiyasini aniqlang.
Fan o‘qituvchisi: Maxmudov Sh.X
«Iqtisodiyot» kafedrasi
«Statistika» fani
Variant № 19
Guruhlash oralig‘i nima va uning ko‘rinishlari.
Iqtisodiy indekslarning mohiyati va ularning vazifalari.
Statistik kuzatishning dasturiy-uslubiy masalalari.
Masalani yeching
Paxta hosildorligi bo‘yicha viloyatdagi fermerlik xo‘jaliklarining ekin maydonlari taqsimoti to‘g‘risida berilgan quyidagi ma’lumotlar asosida aniqlang: 1. Hosildorlikning variatsiya ko‘rsatgichlarini: dispersiyani, o‘rtacha kvadratik tafovutni va variatsiya koeffitsientini.
Paxta hosildorligi, s/ga
|
Jamiga nisbatan ekin maydoni, % da
|
10-14
14-18
18-22
22-26
26-30
30 va undan yuqori
|
18
18
25
20
18
1
|
Jami:
|
100
|
5.10 kichik korxonada ishlab chiqarilgan mahsulot va sarflangan xom-ashyo haqida quyidagi ma’lumotlar keltirilgan:
I-ch mahsulot, ming dona
|
9
|
7
|
6
|
6
|
12
|
14
|
10
|
20
|
24
|
22
|
Sarflangan xom-ashyo
|
6
|
5
|
5
|
4
|
8
|
10
|
8
|
14
|
15
|
14
|
Jadval ma’lumotlariga asosan korrelyasiya koeffisentini aniqlang.
Fan o‘qituvchisi: Maxmudov Sh.X
«Iqtisodiyot» kafedrasi
«Statistika» fani
Variant № 20
Statistik kuzatishning dasturiy-uslubiy masalalari.
Variatsiya mohiyati va uni statistik o‘rganish zarurligi.
Senz. Kuzatish birligi va hisob birligi.
Masalani yeching. Zavod ishchilarining yoshini o‘rganish maqsadidan 2% li tasodifiy takrorlanmaydigan sxemada kuzatish o‘tkazildi va quyidagi ma’lumotlar olindi. Shu ma’lumotlar asosida aniqlang:
a) 0,997 ehtimollik bilan zavod ishchilarining o‘rtacha yoshi o‘zgarish chegaralarini;
Ishchilar yoshi, yil
|
Ishchilar soni, kishi
|
Interval o‘rtasi
|
X-A
|
(X-A)/K
|
(X-A/K)f
|
(X-A)2
/K
|
(X-A/K)2*f
|
30 gacha
30-40
40-50
50-60
60 dan yuqori
|
8
22
10
6
4
|
|
|
|
|
|
|
Jami:
|
50
|
|
|
|
|
|
|
5.Bazis davr va joriy davrda supermarketda sotilgan ba’zi oziq-ovqat tovarlari to‘g‘risida quyidagi ma’lumotlar berilgan (shartli raqamlarda):
Tovarlar
|
Bazis davr
|
Joriy davr
|
Sotilgan, tonna
|
Bir tonnaning bahosi, mln.so‘m
|
Sotilgan, tonna
|
Bir tonnaning bahosi, mln.so‘m
|
Go‘sht
|
500
|
1.8
|
600
|
1,9
|
Baliq
|
400
|
0,9
|
500
|
0,8
|
Shakar
|
300
|
0.7
|
350
|
0,7
|
Tovar oborotning umumiy indeksini hisoblang.
Fan o‘qituvchisi: Maxmudov Sh.X
«Iqtisodiyot» kafedrasi
«Statistika» fani
Variant № 21
Guruhlash oraliqlarini yiriklashtirish usulida ikkilamchi guruhlashni amalga oshirish.
Mutlaq va nisbiy miqdorlarni birgalikda qo‘llash zaruriyati.
Statistik kuzutish shakllari, turlari, usullari.
Masalani yeching
Tanlanma kuzatish natijalariga ko‘ra viloyatdagi tekshirilgan 15 ta chorvachilikka moslashgan fermerlik xo‘jaliklarida har bir sog‘in sigirdan 3050 litr sut sog‘ib olingan. O‘rtacha kvadratik tafovut 64 litrga teng. 0,954 ehtimollik bilan o‘rtacha xatolik chegarasi aniqlansin. Tanlash tasodifiy takroriy usulda amalga oshirilgan.
5. 2021-yil yanvar oyida firmaning ro‘yxatdagi ishchilar soni bo‘yicha quyidagi o‘zgarishlar sodir bo‘lgan, kishi hisobida:
01.01.2021 yil ro‘yxatdagilar soni – 643
06.01. ishdan bo‘shaganlar - 6
13.01. ishga qabul qilindi - 5
25.01. ishga qabul qilindi - 9
Yanvar oyi uchun o‘rtacha ro‘yxatdagi ishlovchilar sonini aniqlang.
Fan o‘qituvchisi: Maxmudov Sh.X
«Iqtisodiyot» kafedrasi
«Statistika» fani
Variant № 22
Kuzatish dasturi va kuzatish ob’ekti.
Variatsiya ko‘rsatkichlari.
Reja topshirig‘i, uning bajarilishi va dinamika nisbiy miqdorlarining o‘zaro bog‘liqligi.
Masalani yeching
Partiyada 40000 dona mahsulot bor. Shulardan tanlanma yo‘l bilan 1000 tasi tanlab olinib, ulardan 800 tasi 1- navlik ekinligi aniqlandi. 0,997 extimollik bilan butun partiyadagi 1-navli mahsulotlarning salmog‘i o‘zgarish chegaralari aniqlansin.
Bojxonada tasodifiy takrorlanuvchi usul bilan tekshirish uchun 150 dona mahsulot tanlab olindi. Natijada 3 gramm o‘rtacha kvadratik chetlanish bilan har bir mahsulotning o‘rtacha vazni 25 gramm ekanligi aniqlandi. 0.954 ehtimol bilan mahsulot o‘rtacha vaznining bosh to‘plamdagi chegaralarini aniqlang.
Fan o‘qituvchisi: Maxmudov Sh.X
«Iqtisodiyot» kafedrasi
«Statistika» fani
Variant № 23
Ssenz. Kuzatish birligi va hisob birligi.
Dispersion tahlil asoslari.
Statistik jadvallarni tuzish qoidalari.
Masalani yeching
Isitish korxonasiga keltirilgan ko‘mirning namlik darajasini aniqlash maqsadida turli vagonlardan tasodifiy ravishda 400 ta namuna tekshirish uchun olindi va natijada quyidagi ma’lumotlarga ega bo‘lindi:
Namlik darajasi, %
|
Namunalar soni
|
3-5
5-7
7-9
9-11
11-13
|
18
140
178
54
30
|
Jami:
|
400
|
Aniqlang: Ko‘mirning o‘rtacha namlik darajasini va 0,954 ehtimollik bilan o‘rtacha tanlanma xatolik o‘zgarish chegarasini.
5.Guruh talabalarining bo‘ylari bo‘yicha ma’lumotlar berilgan:
TG‘r
|
O‘g‘il bolalar bo‘yi, sm
|
Qiz bolalar bo‘yi, sm
|
1
|
185
|
165
|
2
|
170
|
168
|
3
|
175
|
170
|
4
|
180
|
166
|
5
|
172
|
162
|
6
|
170
|
165
|
7
|
185
|
168
|
8
|
165
|
160
|
Ma’lumotlar asosida o‘g‘il va qiz bolalar bo‘ylari o‘rtasidagi bog‘lanish zichligini G.Fexner koeffisenti bo‘yicha aniqlang.
Fan o‘qituvchisi: Maxmudov Sh.X
«Iqtisodiyot» kafedrasi
«Statistika» fani
Variant № 24
Kuzatish formulyari va yo‘riqnoma.
Statistik jadval, uning unsurlari.
Mutlaq ko‘rsatkichlar va ularning turlari
Masalani yeching
Elektr lampochkalarning sifatini o‘rganish maqsadida tanlanma kuzatish o‘tkazilsin. Tasodifiy ravishda partiyadagi 20000 ta lampochkadan 400 tasi tanlab olindi va sinov natijalarida quyidagi ma’lumotlarga ega bo‘lindi:
Lampochkalarning yonish vaqti. soat
|
Lampochkalar soni
|
800-1000
1000-1200
1200-1400
1400-1600
1600-1800
1800-2000
2000-2200
|
16
80
90
160
40
8
6
|
Yuqoridagi ma’lumotlar asosida quyidagilarni aniqlang:
0,954 extimollik bilan tanlanmaning vakolatli xatosini va butun partiyada lampochkaning o‘rtacha yonish vaqtining o‘zgarish chegaralarini;
5.Bazis davr va joriy davrda supermarketda sotilgan ba’zi oziq-ovqat tovarlari to‘g‘risida quyidagi ma’lumotlar berilgan (shartli raqamlarda):
Tovarlar
|
Bazis davr
|
Joriy davr
|
Sotilgan, tonna
|
Bir tonnaning bahosi, mln.so‘m
|
Sotilgan, tonna
|
Bir tonnaning bahosi, mln.so‘m
|
Go‘sht
|
600
|
1.8
|
600
|
1,9
|
Baliq
|
450
|
0,9
|
500
|
0,8
|
Shakar
|
500
|
0.7
|
350
|
0,7
|
Tovar oborotning umumiy indeksini hisoblang.
Fan o‘qituvchisi: Maxmudov Sh.X
«Iqtisodiyot» kafedrasi
«Statistika» fani
Variant № 25
Statistik kuzatishning tashkiliy masalalri.
Dispersion tahlil asoslari.
Statistik kuzatish jarayonida yo‘l qo‘yiladigan xatolar.
Masalani yeching. Xom ashyo sarfini nazorat qilish maqsadida tayyor mahsulot partiyasi tanlanma kuzatish yordamida tekshirildi. Mexanik usul (takrorsiz) yordamida mahsulotlar vazni tekshirilganda ularning tanlab olingan 2% bo‘yicha quyidagi ma’lumotlar olindi:
Mahsulot og‘irligi, gramm
|
Namunalar soni, dona
|
2000 gacha
2000-2050
2050-2100
2100-2150
2150 dan yuqori
|
4
15
55
20
6
|
Jami:
|
100
|
0,954 extimollik bilan sifatli mahsulotlar salmog‘i o‘zgarish chegaralarini;
Tekstil kombinati tikuvchilik fabrikasiga o‘zaro tuzilgan shartnomaga ko‘ra, 1-yarim yillikda 150 ming m.kv. chit va 102 ming m.kv. shoyi yetkazib berishi kerak edi. Haqiqatda esa 160 ming m.kv. chit va 96 ming m.kv. shoyi yetkazib berildi. Har bir mahsulot bo‘yicha shartnoma majburiyati bajarilishi nisbiy miqdorini hisoblang.
Fan o‘qituvchisi: Maxmudov Sh.X
«Iqtisodiyot» kafedrasi
«Statistika» fani
Variant № 26
Boshlang‘ich ma’lumotlarni olish usuliga ko‘ra statistik kuzatish turlari.
Statistik hisobot va buxgalteriya hisoboti o‘rtasidagi farqlar.
Dinamika nisbiy miqdorlari bazisli va zanjirsimon usullarda hisoblanishi.
Bir sog‘in sigirga o‘rtacha to‘g‘ri keladigan sut miqdorini aniqlash maqsadida 37 ta fermer xo‘jaligi o‘rganildi. Natijada quyidagi ma’lumotlar olindi:
Bir sog‘in sigirdan o‘rtacha sog‘ib olingan sut, litr
|
Fermer xo‘jaliklari soni
|
2000-2500
2500-3000
3000-3500
3500-4000
4000-4500
|
2
6
16
10
3
|
Jami:
|
37
|
Aniqlang: 1) 0,954 ehtimollik bilan mamlakatdagi barcha 240 ta fermer xo‘jaligida bir sog‘in sigirdan o‘rtacha sog‘ib olinadigan sut miqdorining o‘zgarish chegaralarini tanlanma tasodifiy, takrorsiz;
Quyidagi ma’lumotlar asosida kredit summasi va foiz stavkasi o‘rtasidagi bog‘liqlikni o‘rganish uchun analitik guruhlash amalga oshirilsin.
№
|
Foiz stavkasi, %
|
Kredit summasi, mlrd.so‘m
|
№
|
Foiz stavkasi, %
|
Kredit summasi, mlrd.so‘m
|
1
|
17,0
|
16,50
|
16
|
18,0
|
28,15
|
2
|
15,1
|
15,58
|
17
|
20,1
|
5,10
|
3
|
17,2
|
27,33
|
18
|
18,1
|
19,90
|
4
|
23,6
|
4,25
|
19
|
15,8
|
19,62
|
5
|
23,3
|
8,55
|
20
|
18,8
|
11,9
|
6
|
17,3
|
13,54
|
21
|
22,4
|
4,20
|
7
|
19,6
|
13,60
|
22
|
18,0
|
13,18
|
8
|
20,5
|
8,90
|
23
|
17,9
|
12,30
|
9
|
20,8
|
6,60
|
24
|
21,7
|
5,40
|
10
|
14,6
|
20,20
|
25
|
18,4
|
12,12
|
11
|
17,5
|
14,50
|
26
|
16,4
|
17,10
|
12
|
18,5
|
12,24
|
27
|
26,0
|
1,00
|
13
|
13,6
|
26,52
|
28
|
13,9
|
23,98
|
14
|
24,0
|
2,50
|
29
|
16,7
|
16,45
|
15
|
18,6
|
14,36
|
30
|
12,2
|
26,50
|
Fan o‘qituvchisi: Maxmudov Sh.X
«Iqtisodiyot» kafedrasi
«Statistika» fani
Variant № 27
Statistik jadval, uning unsurlari.
Dinamika nisbiy miqdorlari bazisli va zanjirsimon usullarda hisoblanishi.
O‘rtacha garmonik miqdor turlari va ularni hisoblash tartibi
Masalani yeching
Yil mobaynida shaxarda qonunbuzarlikka yo‘l qo‘ygan 5000 kishidan 500 tasi mexanik tanlash usuli yordamida tanlab olinib o‘rganib chiqildi. Tekshirishlar shuni ko‘rsatdiki 300 ta qonunbuzar shaxs nosog‘lom oilaviy sharoitda tarbiyalangani ma’lum bo‘ldi. 0,997 ehtimollik bilan butun to‘plam uchun nosog‘lom sharoitda katta bo‘lgan qonunbuzarlar salmog‘i o‘zgarish chegaralari aniqlansin.
Tanlanma kuzatish natijalariga ko‘ra viloyatdagi tekshirilgan 20 ta chorvachilikka moslashgan fermerlik xo‘jaliklarida har bir sog‘in sigirdan 3000 litr sut sog‘ib olingan. O‘rtacha kvadratik tafovut 52 litrga teng. 0,997 ehtimollik bilan o‘rtacha xatolik chegarasi aniqlansin. Tanlash tasodifiy takroriy usulda amalga oshirilgan.
Fan o‘qituvchisi: Maxmudov Sh.X
«Iqtisodiyot» kafedrasi
«Statistika» fani
Variant № 28
Nisbiy miqdorlar shakllari, turlari
Ijtimoiy-iqtisodiy xodisa va jarayonlar o‘rtasidagi sabab-oqibat bog‘lanishlarni statistik o‘rganish zarurligi.
Nisbiy miqdorlar va ularni ifodalash shakllari.
4.Masalani yeching. Quyidagi berilgan ma’lumotlar asosida hisoblang;
2) Variatsiya ko‘rsatkichlarini:
Tovarooborot hajmi bo‘yicha do‘konlar guruhi mln. so‘m
|
10-20
|
20-30
|
30-40
|
40-50
|
50-60
|
60-70
|
70 va undan yuqori
|
Do‘konlar soni, dona
|
6
|
7
|
10
|
15
|
20
|
11
|
4
|
5. Masala.
Dinamika qatorlarini tahlil qiling.
Yillar
|
Aholi soni, ming
|
Absolyut qo‘shimcha o‘sish, ming kishi
|
O‘sish sur’ati, %
|
qo‘shimcha o‘sish sur’ati, %
|
|
kishi
|
Bazisli
|
zanjirli
|
bazisli
|
zanjirli
|
bazisli
|
Zanjirli
|
2015
2016
2017
2018
2019
2020
2021
|
28486,0
28913,1
30115,8
32427,9
33707,4
34575,3
35120,5
|
|
|
|
|
|
|
Fan o‘qituvchisi: Maxmudov Sh.X
«Iqtisodiyot» kafedrasi
«Statistika» fani
Variant № 29
Statistik kuzatish turlari.
Tanlama ko‘rsatkichlarda yo‘l qo‘yilishi mumkin bo‘lgan xatoni hisoblash tartibi.
Guruhlash belgisi nima va uning turlari
Masalani yeching
A shaxarida 10 ming oila yashaydi. Mexanik tanlash usuli bilan oilada uchta va undan ortiq bola bo‘lgan oilalar salmog‘ini aniqlash maqsad qilib qo‘yilgan 0,954 extimollik bilan tanlanmaning xatosi 0,02 dan oshmasligi uchun, tanlanmaning hajmi qanday bo‘lishi kerak, agar oldingi tekshirishlar natijasida dispersiya 0,2 ga teng bo‘lgan bo‘lsa?
5.Tekstil kombinati tikuvchilik fabrikasiga o‘zaro tuzilgan shartnomaga ko‘ra, 1-yarim yillikda 140 ming m.kv. chit va 107 ming m.kv. shoyi yetkazib berishi kerak edi. Haqiqatda esa 180 ming m.kv. chit va 98 ming m.kv. shoyi yetkazib berildi. Har bir mahsulot bo‘yicha shartnoma majburiyati bajarilishi nisbiy miqdorini hisoblang.
Fan o‘qituvchisi: Maxmudov Sh.X
«Iqtisodiyot» kafedrasi
«Statistika» fani
Variant № 30
Statistika fanining usullari.
Tasodifiy, muntazam va reprezentativ xatolar.
Indivudial va agregat indekslar
Masalani yeching
Dinamika qatorlarini tahlil qiling.
Yillar
|
Aholi soni, ming
|
Absolyut qo‘shimcha o‘sish, ming kishi
|
O‘sish sur’ati, %
|
qo‘shimcha o‘sish sur’ati, %
|
|
kishi
|
Bazisli
|
zanjirli
|
bazisli
|
zanjirli
|
bazisli
|
zanjirli
|
2015
2016
2017
2018
2019
2020
2021
|
32372,3
32836,9
33280,0
33715,1
34115,8
34627,9
35107,4
|
|
|
|
|
|
|
A shaxarida 12 ming oila yashaydi. Mexanik tanlash usuli bilan oilada 2 ta va undan ortiq bola bo‘lgan oilalar salmog‘ini aniqlash maqsad qilib qo‘yilgan 0,997 extimollik bilan tanlanmaning xatosi 0,02 dan oshmasligi uchun, tanlanmaning hajmi qanday bo‘lishi kerak, agar oldingi tekshirishlar natijasida dispersiya 0,2 ga teng bo‘lgan bo‘lsa?
Fan o‘qituvchisi: Maxmudov Sh.X
«Iqtisodiyot» kafedrasi
«Statistika» fani
Variant № 31
Svodkalash. Oddiy va murakkab svodkalash.
Reja topshirig‘i, uning bajarilishi va dinamika nisbiy miqdorlarining o‘zaro bog‘liqligi.
O‘rtacha garmonik miqdor turlari va ularni hisoblash tartibi
Masalani yeching
1 Quyidagi berilgan ma’lumotlar asosida aniqlang:
Ishchilar tarif razryadi
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
Ishchilar soni, kishi
|
4
|
12
|
32
|
28
|
24
|
o‘rtacha kvadratik tafovutni va variatsiya koeffitsientini:
5.Yil mobaynida shaxarda qonunbuzarlikka yo‘l qo‘ygan 5000 kishidan 500 tasi mexanik tanlash usuli yordamida tanlab olinib o‘rganib chiqildi. Tekshirishlar shuni ko‘rsatdiki 250 ta qonunbuzar shaxs nosog‘lom oilaviy sharoitda tarbiyalangani ma’lum bo‘ldi. 0,954 ehtimollik bilan butun to‘plam uchun nosog‘lom sharoitda katta bo‘lgan qonunbuzarlar salmog‘i o‘zgarish chegaralari aniqlansin.
Fan o‘qituvchisi: Maxmudov Sh.X
«Iqtisodiyot» kafedrasi
«Statistika» fani
Variant № 32
Grafiklar va ularning unsurlari
Oraliqli variatsion qatorlarda o‘rtacha arifmetikni hisoblash tartibi.
Statistik kuzatishning tashkiliy masalalri.
Masalani yeching
Kichik korxonalarning kvartallik hisobotlariga ko‘ra ularning tovar mahsuloti to‘g‘risida quyidagi ma’lumotlar berilgan (mln. so‘m):
Korxonalarning tovar mahsuloti qiymati bo‘yicha guruhlanishi, mln. so‘m
|
Korxonalar soni
|
4,5-5,0
5,0-5,5
5,5-6,0
6,0-6,5
6,5-7,0
7,0 dan yuqori
|
14
37
45
42
28
16
|
Aniqlang: 1.Bir korxonaga to‘g‘ri keladigan tovar mahsulotining o‘rtacha qiymatini
Mamlakatda o‘rtacha oylik go‘sht ishlab chiqarish hajmi 130 ming t. va uning dispersiyasi 100, 1 kg go‘shtning o‘rtacha oylik bahosi 1200 so‘m, o‘rtacha kvadratik tafovuti esa 360 so‘m. Taklif bilan baho orasidagi korrelyatsiya koeffitsiyenti 0,88. Regressiya va elastiklik koeffitsiyentlarini toping.
Fan o‘qituvchisi: Maxmudov Sh.X
«Iqtisodiyot» kafedrasi
«Statistika» fani
Variant № 33
Statistik guruhlash.
O‘rtacha arifmetik miqdor turlari.
Tanlama ko‘rsatkichlarda yo‘l qo‘yilishi mumkin bo‘lgan xatoni hisoblash tartibi.
Masalani yeching
1 Zavodning mexanika tsexi ishchilari ishlab chiqargan mahsulot miqdori to‘g‘risida quyidagi ma’lumotlar berilgan:
Kundalik ishlab chiqarish hajmi, dona
|
Ishchilar soni, kishi
|
5-10
10-15
15-20
20-25
25-30
|
2
10
15
8
5
|
Jami:
|
40
|
Aniqlang: 1) O‘rtacha ishlab chiqarilgan mahsulot miqdorini;
5. Yilning birinchi yarimida do‘konda tovar qoldig‘i haqida quyidagi ma’lumotlar keltirlgan, ming so‘mda:
01.01.
|
01.02.
|
01.03.
|
01.04.
|
01.05.
|
01.06.
|
01.07.
|
8520
|
5423
|
9324
|
6942
|
5565
|
3698
|
6358
|
Yilning birinchi yarimida do‘kondagi tovarnining o‘rtacha qoldiq qiymatini aniqlang.
Fan o‘qituvchisi: Maxmudov Sh.X
«Iqtisodiyot» kafedrasi
«Statistika» fani
Variant № 34
Statistik kuzatishni o‘tkazishda shart-sharoitlarga rioya qilish.
Guruhlash belgisi nima va uning turlari.
Hodisalar o‘rtasidagi bog‘lanishlar turlari va shakllari
Masalani yeching. Quyidagi berilgan ma’lumotlar asosida hisoblang;
2) Variatsiya ko‘rsatkichlarini:
Tovarooborot hajmi bo‘yicha do‘konlar guruhi mln. so‘m
|
10-20
|
20-30
|
30-40
|
40-50
|
50-60
|
60-70
|
70 va undan yuqori
|
Do‘konlar soni, dona
|
6
|
7
|
10
|
15
|
20
|
11
|
4
|
5. Guliston shahar soliq inspeksiyasi xodimlari tomonidan 250 ta tijorat do‘konlarining moliyaviy holatlari tekshirilganda undan 50 tasida qonun buzilganligi aniqlandi. Alternativ belgi dispersiyasini aniqlang.
Fan o‘qituvchisi: Maxmudov Sh.X
«Iqtisodiyot» kafedrasi
«Statistika» fani
Variant № 35
Guruhlash oralig‘i nima va uning ko‘rinishlari.
Iqtisodiy indekslarning mohiyati va ularning vazifalari.
Statistik kuzatishning dasturiy-uslubiy masalalari.
Masalani yeching
Paxta hosildorligi bo‘yicha viloyatdagi fermerlik xo‘jaliklarining ekin maydonlari taqsimoti to‘g‘risida berilgan quyidagi ma’lumotlar asosida aniqlang: 1. Hosildorlikning variatsiya ko‘rsatgichlarini: dispersiyani, o‘rtacha kvadratik tafovutni va variatsiya koeffitsientini.
Paxta hosildorligi, s/ga
|
Jamiga nisbatan ekin maydoni, % da
|
10-14
14-18
18-22
22-26
26-30
30 va undan yuqori
|
18
18
25
20
18
1
|
Jami:
|
100
|
5.10 kichik korxonada ishlab chiqarilgan mahsulot va sarflangan xom-ashyo haqida quyidagi ma’lumotlar keltirilgan:
I-ch mahsulot, ming dona
|
9
|
7
|
6
|
6
|
12
|
14
|
10
|
20
|
24
|
22
|
Sarflangan xom-ashyo
|
6
|
5
|
5
|
4
|
8
|
10
|
8
|
14
|
15
|
14
|
Jadval ma’lumotlariga asosan korrelyasiya koeffisentini aniqlang.
Fan o‘qituvchisi: Maxmudov Sh.X
«Iqtisodiyot» kafedrasi
«Statistika» fani
Variant № 36
Statistik kuzatishning dasturiy-uslubiy masalalari.
Variatsiya mohiyati va uni statistik o‘rganish zarurligi.
Senz. Kuzatish birligi va hisob birligi.
Masalani yeching. Zavod ishchilarining yoshini o‘rganish maqsadidan 2% li tasodifiy takrorlanmaydigan sxemada kuzatish o‘tkazildi va quyidagi ma’lumotlar olindi. Shu ma’lumotlar asosida aniqlang:
a) 0,997 ehtimollik bilan zavod ishchilarining o‘rtacha yoshi o‘zgarish chegaralarini;
Ishchilar yoshi, yil
|
Ishchilar soni, kishi
|
Interval o‘rtasi
|
X-A
|
(X-A)/K
|
(X-A/K)f
|
(X-A)2
/K
|
(X-A/K)2*f
|
30 gacha
30-40
40-50
50-60
60 dan yuqori
|
8
22
10
6
4
|
|
|
|
|
|
|
Jami:
|
50
|
|
|
|
|
|
|
5.Bazis davr va joriy davrda supermarketda sotilgan ba’zi oziq-ovqat tovarlari to‘g‘risida quyidagi ma’lumotlar berilgan (shartli raqamlarda):
Tovarlar
|
Bazis davr
|
Joriy davr
|
Sotilgan, tonna
|
Bir tonnaning bahosi, mln.so‘m
|
Sotilgan, tonna
|
Bir tonnaning bahosi, mln.so‘m
|
Go‘sht
|
500
|
1.8
|
600
|
1,9
|
Baliq
|
400
|
0,9
|
500
|
0,8
|
Shakar
|
300
|
0.7
|
350
|
0,7
|
Tovar oborotning umumiy indeksini hisoblang.
Fan o‘qituvchisi: Maxmudov Sh.X
«Iqtisodiyot» kafedrasi
«Statistika» fani
Variant № 37
Guruhlash oraliqlarini yiriklashtirish usulida ikkilamchi guruhlashni amalga oshirish.
Mutlaq va nisbiy miqdorlarni birgalikda qo‘llash zaruriyati.
Statistik kuzutish shakllari, turlari, usullari.
Masalani yeching
Tanlanma kuzatish natijalariga ko‘ra viloyatdagi tekshirilgan 15 ta chorvachilikka moslashgan fermerlik xo‘jaliklarida har bir sog‘in sigirdan 3050 litr sut sog‘ib olingan. O‘rtacha kvadratik tafovut 64 litrga teng. 0,954 ehtimollik bilan o‘rtacha xatolik chegarasi aniqlansin. Tanlash tasodifiy takroriy usulda amalga oshirilgan.
5. 2021-yil yanvar oyida firmaning ro‘yxatdagi ishchilar soni bo‘yicha quyidagi o‘zgarishlar sodir bo‘lgan, kishi hisobida:
01.01.2021 yil ro‘yxatdagilar soni – 643
06.01. ishdan bo‘shaganlar - 6
13.01. ishga qabul qilindi - 5
25.01. ishga qabul qilindi - 9
Yanvar oyi uchun o‘rtacha ro‘yxatdagi ishlovchilar sonini aniqlang.
Fan o‘qituvchisi: Maxmudov Sh.X
«Iqtisodiyot» kafedrasi
«Statistika» fani
Variant № 38
1.Kuzatish dasturi va kuzatish ob’ekti.
2.Variatsiya ko‘rsatkichlari.
3.Reja topshirig‘i, uning bajarilishi va dinamika nisbiy miqdorlarining o‘zaro bog‘liqligi.
4.Masalani yeching
Partiyada 40000 dona mahsulot bor. Shulardan tanlanma yo‘l bilan 1000 tasi tanlab olinib, ulardan 800 tasi 1- navlik ekinligi aniqlandi. 0,997 extimollik bilan butun partiyadagi 1-navli mahsulotlarning salmog‘i o‘zgarish chegaralari aniqlansin.
5.Bojxonada tasodifiy takrorlanuvchi usul bilan tekshirish uchun 150 dona mahsulot tanlab olindi. Natijada 3 gramm o‘rtacha kvadratik chetlanish bilan har bir mahsulotning o‘rtacha vazni 25 gramm ekanligi aniqlandi. 0.954 ehtimol bilan mahsulot o‘rtacha vaznining bosh to‘plamdagi chegaralarini aniqlang.
Fan o‘qituvchisi: Maxmudov Sh.X
«Iqtisodiyot» kafedrasi
«Statistika» fani
Variant № 39
Ssenz. Kuzatish birligi va hisob birligi.
Dispersion tahlil asoslari.
Statistik jadvallarni tuzish qoidalari.
Masalani yeching
Isitish korxonasiga keltirilgan ko‘mirning namlik darajasini aniqlash maqsadida turli vagonlardan tasodifiy ravishda 400 ta namuna tekshirish uchun olindi va natijada quyidagi ma’lumotlarga ega bo‘lindi:
Namlik darajasi, %
|
Namunalar soni
|
3-5
5-7
7-9
9-11
11-13
|
18
140
178
54
30
|
Jami:
|
400
|
Aniqlang: Ko‘mirning o‘rtacha namlik darajasini va 0,954 ehtimollik bilan o‘rtacha tanlanma xatolik o‘zgarish chegarasini.
5.Guruh talabalarining bo‘ylari bo‘yicha ma’lumotlar berilgan:
T/r
|
O‘g‘il bolalar bo‘yi, sm
|
Qiz bolalar bo‘yi, sm
|
1
|
185
|
165
|
2
|
170
|
168
|
3
|
175
|
170
|
4
|
180
|
166
|
5
|
172
|
162
|
6
|
170
|
165
|
7
|
185
|
168
|
8
|
165
|
160
|
Ma’lumotlar asosida o‘g‘il va qiz bolalar bo‘ylari o‘rtasidagi bog‘lanish zichligini G.Fexner koeffisenti bo‘yicha aniqlang.
Fan o‘qituvchisi: Maxmudov Sh.X
«Iqtisodiyot» kafedrasi
«Statistika» fani
Variant № 40
Kuzatish formulyari va yo‘riqnoma.
Statistik jadval, uning unsurlari.
Mutlaq ko‘rsatkichlar va ularning turlari
Masalani yeching
Elektr lampochkalarning sifatini o‘rganish maqsadida tanlanma kuzatish o‘tkazilsin. Tasodifiy ravishda partiyadagi 20000 ta lampochkadan 400 tasi tanlab olindi va sinov natijalarida quyidagi ma’lumotlarga ega bo‘lindi:
Lampochkalarning yonish vaqti. soat
|
Lampochkalar soni
|
800-1000
1000-1200
1200-1400
1400-1600
1600-1800
1800-2000
2000-2200
|
16
80
90
160
40
8
6
|
Yuqoridagi ma’lumotlar asosida quyidagilarni aniqlang:
0,954 extimollik bilan tanlanmaning vakolatli xatosini va butun partiyada lampochkaning o‘rtacha yonish vaqtining o‘zgarish chegaralarini;
5.Bazis davr va joriy davrda supermarketda sotilgan ba’zi oziq-ovqat tovarlari to‘g‘risida quyidagi ma’lumotlar berilgan (shartli raqamlarda):
Tovarlar
|
Bazis davr
|
Joriy davr
|
Sotilgan, tonna
|
Bir tonnaning bahosi, mln.so‘m
|
Sotilgan, tonna
|
Bir tonnaning bahosi, mln.so‘m
|
Go‘sht
|
600
|
1.8
|
600
|
1,9
|
Baliq
|
450
|
0,9
|
500
|
0,8
|
Shakar
|
500
|
0.7
|
350
|
0,7
|
Tovar oborotning umumiy indeksini hisoblang.
Fan o‘qituvchisi: Maxmudov Sh.X
Do'stlaringiz bilan baham: |