Guliston davlat universiteti tabiiy fanlar kafedrasi

Joylashuv o`rni va chegarasi. Qo‘riqxona Amudaryo o‘ng sohilida Sultonuvays tizmasi yonbag‘rida Qoraqalpog‘istonning Beruniy tumanida joylashgan bo‘lib, O‘zbekiston Respublikasi Qishloq va suv xo‘jaligi vazirligining O‘rmon xo‘jaligi Bosh boshqarmasi huzuridagi Qo‘riqhonalar va milliy bog‘lar hamda ovchilik xo‘jaliklari boshqarmasi tasarrufiga kiradi. 24 Hudud oval shaklda, janubda Amudaryo daryosi bilan tutashgan, janubisharkdan shimoli-g‘arbga yo‘naltirilgan va Taldiq o‘rmoni bilan chegaradosh, shimoldan va shimoli-g‘arbda esa Ko‘kdaryo oqimi bilan tasmalangan. 1969 yilda Ko‘kdaryoning Amudaryo bilan tutashgan yuqori irmog‘i to‘g‘on bilan bo‘g‘ilgan, hozirgi paytda Ko‘kdaryoga Biybozor kollektorining suvi quyilmoqda. 1971 yilda qo‘riqxonaning 1362 ga maydoni muhofaza etiladigan hudud sifatida ajratilgan. U qo‘riqxonaning shimoliy va sharqiy tomoni bo‘ylab ensiz 500 dan 700 metrgacha tasma shaklida joylashgan.
Iqlimi. Qoraqalpog‘iston iqlimi o‘ta kontinental, quruq, yozi issiq, qishi sovuq va kam yog‘ingarchiligi bilan tavsiflanadi. Kontinentalligi sutkalik, oylik, mavsumiy va yillik havo haroratining keskin tushib-chiqishi, quruqligi, kam yog‘ingarchiligi bilan xususiyatlanadi. Qoraqalpog‘iston qishi o‘ta qahraton. Eng sovuq oy - yanvar, havoning o‘rtacha oylik xarorati -5. Ayrim yillarda havo haroratining eng past ko‘rsatkichi - 3 dan -32-35 darajagacha. Qishi kamqorli. Qor qatlami beqaror. Qishning qor qatlamli davri 1 dan 44 kungacha. O‘rtacha qor qalinligi 4-5 sm, bazan undan oshadi. Qish davrida havoning nisbiy namligi 61 dan 74 foizgacha oraliqda. Qo‘riqxona hududi juda quruq mintaqada joylashgan. Yog‘ingarchilik yil davomida 70-90 mm gacha tushadi hamda erta bahor va kuz davriga to‘g‘ri keladi.
Tuproqlari. Tuproq-iqlim chegaralanish chizmasiga ko‘ra qo‘riqxona Quyiamudaryo okrugining Xorazm- Janubiy Qoraqalpog‘iston tumaniga kiradi.
O‘rmon xo‘jaligining tabiiy baholanishiga ko‘ra qo‘riqxona hududida tuproqning uch turi kuzatilgan: o‘tloq-qayir-allyuvial, o‘tloq- allyuvial, sho‘rhok. Hozirgi vaqtda «Baday-To‘qay» qo‘riqxonasi muhofaza etiladigan hudud maqomiga to‘liq javob beradi.