Guliston davlat universiteti filologiya fakulteti

44-mashq
Shunday bo’layaptiki, bugun ba’zilar sho’ro zamonini qoralash bahonasida kechagi 70 yillik tarixni butunlay rad etishayapti, unda yilt etgan yorug’lik ko’rishmayapti. Shu jumladan, ularning fikricha, o’zbek sovet adabiyoti ham rasvo adabiyot, sotsialistik tuzumni madh etishdan boshqaga yaramagan adabiyot, yozuvchilar ham hukmron mafkuraning oqsoqollari, partiyaning yugurdaklari, ularni bugunning kemasidan ayamay uloqtirib tashlash kerak!
Bunday mulohazalarda jon borday ko’rinadi. Chindan ham zamon o’zgardi, zamon bilan birga o’zimiz ham o’zgardik. Chindan ham sho’rolar zamonida sig’inib kelgan qadiryatlarimiz, ardoqlagan e’tiqodlarimizning ko’pi chippakka chiqdi. Ayniqsa, mustaqillikka ming rahmat – ko’zimizdagi og’ir pardalarni olib tashladi, tafakkurimizni mustamlakachilik kishanlaridan xalos etdi, erkinlik berdi. Kechagi tarixni, kechagi e’tiqodlarni, kechagi odamlarni, shu jumladan, o’zimizni ham qayta baholash, qayta tahlil qilish bugungi kunning eng muhim vazifasi bo’lib turibdi. Sho’rolar zamonida xolislik deyarlik yo’qolib ketgan edi, hamma narsani yaltiratib, pardozlar ko’rsatish qon-qonimizga singib ketgandi. Butun adabiyotimiz haqidagi, yozuvchilarimiz to’g’risidagi yolg’on tassavvurlarga, soxta maqtovlarga, yaltiroq pardozlarga barham bermog’imiz, hamma narsani xolis tahlil chig’iridan o’tkazmog’imiz kerak. Ammo qayta baholash zinhor-bazinhor 70 yillik tarixni rad etish, uning ustidan qora tortish degan ma’noni anglatmasligi kerak. Burunni sasiq deb kesib tashlab bo’lmaganidek, yaqin tariximiz har qancha qora va kir bo’lmasin, uni axlat qutisiga uloqtirib yuborish mumkin emas. Chunki bu 70 yil ichida mislsiz azoblar va mashaqqatlar ichida xalq barpo etgan ne-ne ulug’ ishlar bor, zo’r to’siqlar – talofatlar va hatto fojialarga qaramay yaratilgan yangi madaniyat, yangi san’at va adabiyot bor, eng og’ir sharoitlarda ham o’zining juda yuksak fazilatlarni namoyon qila olgan, etuk va barkamol shaxslar sifatida faoliyat ko’rsatgan ajoyib odamlarimiz bor!
Ozod Sharafiddinov. Ijodni anglash baxti.T., «Sharq», 2004.