Guliston davlat universiteti biologiya kafedrasi rivojlanish biologiyasi fanidan

Nazorat uchun savollar:
1.
Spermatozoid qanday tuzilishga ega? 
2.
Spermatozoid yadrosi qaysi qismida joylashgan? 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

6 
2 – Laboratoriya mashg’ulot. 
Spermatogenez bosqichlari sxemasi va mexanizmi 
Ishning maqsadi:
J
insiy hujayra-spermatozoid hujayrasining hosil bo‘lish 
jarayonini o‘rganish.
 
 
Identiv o’quv maqsadi: 
1.
Spermatogenez haqida umumiy ma'lumot berish
2.
Spermatozoidning fiziologik xususiyatlarini ko‘rsatib bera olish 
3.
Jinsiy hujayralarning rivojlanishi xaqida ma‘lumotlar berish. 
4.
Spermatogenez davrlari haqida ma‘lumot berish. 
Nazariy tushuncha:
Jinsiy hujayralarning rivojlanishi gametogenez deyiladi. Gametogenez yuqori 
darajada differensiyalashgan va qóshilib yangi organizm hosil qila oladigan ikki 
jinsiy hujayra-spermatozoid va tuxum hujayrasining hosil bólish jarayonidir. 
Gametogenez birlamchi jinsiy hujayraning paydo bólishi va uning jinsiy a‘zoda 
órnashishi va shu yerda ularning mitoz yóli bilan kópayishi, sóng meyoz usulida 
xromosomalar sonining kamayishi, yetilib shakllanib spermatozoid hamda tuxum 
hujayralarining hosil bólishi kabi óta murakkab jarayonlarni bosib ótadi.
Bólajak birlamchi jinsiy hujayralar embrion rivojining VI haftasi boshlarida 
sariqlik xaltachasi devori entodermal hujayralari orasida bóladi. Shu birlamchi jinsiy 
hujayra shakllanganda, embrionning dastlabki rivojlanish davrida, hali jinsiy bezlar 
hosil bólmagan bóladi. Jinsiy bezning hosil bólishi mobaynida birlamchi jinsiy 
hujayra sariqlik xaltachasi devoridan faol migratsiya qilib yoki qon tomirlari orqali 
jinsiy a‘zoga kirib keladi. 
Dastavval jinsiy bezda kóchib birlamchi jinsiy hujayralarning miqdori kóp 
bólmaydi. Ularda proliferatsiya (kópayish) kuchayadi. Bunday mitoz yóli bilan 
kópaygan jinsiy hujayralar erkak organizmida spermatogoniy, urg‘ochi organizmda 
ovogoniylar deyiladi. 
Gametogenez spermatozoid va tuxum hujayralarining birlamchi jinsiy 
hujayralaridan 
hosil 
bólishi- 
spermatogenez 
va 
ovogenezdan 
iborat. 
Spermatozoidlarning rivojlanishi spermatogenez deb ataladi. Spermatogenez 
yunoncha Sperma - urug‘, genesis - rivojlanish degan ma‘noni bildiradi