Guliston davlat universiteti b. A. Xasanov, A. A. Xashimov, A. B. Muxametov, A. A. Abduvohidov buxgalteriya hisobi

Kichik, ko’zga ko’rinmas xarajatlardan ehtiyot bo’ling, kichkina
yoriq katta kemalarni ham cho’ktirib yuborishi mumkin.
Benjamin Franklin.


2 BOB. PUL MABLAG’LARI HISOBI


Pul tushumini kerakli narsa sifatida qabul qilmang
Investorlar sof daromadga kompaniyaning moliyaviy farovonligi va kelajagini hal qiluvchi ko’rsatkichi deb baho beradilar. W.T.Grant kompaniyasi yillar davomida (7 yil) foydaliligini saqlab keldi va daromadi o’sish davrlari ham bo’ldi. Birinchi va to’rtinchi yillar davomida kompaniyaning sof daromadi 32%ga oshdi va $31 milliondan $41 milliongacha etti. Ushbu kompaniya investitsiya qilishga arziydimi? Kompaniya kelgusida ham foyda keltiradimi? Kompaniya divideht va foizlarni vaqtida to’lardi. Kompaniya bu holatni davom etishini kutyapsizmi? Investorlar har uchala savolga “ha” deb javob berib kompaniya aktsiyalarini sotib olishni davom etti.
18 oydan keyin ushbu kompaniya, W.T.Grant, o’zini bankrot deb e’lon qildi. Bu voqea AQSh tarixida eng yirik bankrotliklarni biri edi. Kompaniyaning moliyaviy hisobotlarini yaqindan o’rganib chiqqanda shu narsa ayon bo’ldiki, yillar davomida operatsion faoliyatdan pul oqimi salbiy bo’lib kelgan. Lekin kompaniya foyda bilan ishlagan. Bu voqea qanday sodir bo’ldi? Qisman bu voqeaga sabab bo’lishi shundaki, W.T.Grant sotishni kreditga amalga oshirib moliyaviy natijalar to’g’risidagi hisobotda ko’rsatardi. Lekin olinadigan hisobvaraqlar bo’yicha pul tushumida muammo bor edi, ya’ni pul mablag’larini tushumi sof daromaddan kam edi. Agar investorlar pul mablag’lari oqimini tahlil qilganlarida edi, operatsion faoliyatning muammolarini oldinroq bilib olardilar⁴.