Guliston davlat universiteti b. A. Xasanov, A. A. Xashimov, A. B. Muxametov, A. A. Abduvohidov buxgalteriya hisobi

14.7-chizma. Buxgaltersha tsjyubya turlariyaya
ryavochigatirish vunalvshlari

Boshqaruv hisobining kontsepsiyasi hisobvaraqlar rejasini amaliyotga joriy etish ikki razryadli buxgalteriya hisobi hisobvaraqlari tizimidan to’rt razryadli tizimga o’tish zaruriyatini keltirib chiqaradi. Bu amaliyotda qo’llanib kelinayotgan hisobvaraqlar rejasi bo’lib, bunda barcha hisobvaraqlar balans tuzishda ishtirok etadi. Turt razryadli hisobvaraqlar tizimi ularni to’rtta razryadga ajratadi:

a) balans hisobvaraqlari, ya’ni, balans tuzishda ishtirok etuvchi hisobvaraqlar;
b) operatsion, "Xarajashar – ishlab chiqarish hajmi – foyda" usuli bo’yicha moliyaviy natijalarni aniq1ashda qo’llaniladigan va boshqaruv buxgalteriyasida foydyalaniladigan hisobvaraqlar (14.13-jadval).
Korxonalarda xarajatlar hisobi va tannarx kalkulyatsiyasining zamonaviy usul hamda tizimlarini qo’llash ishlab chiqarilgan mahsulotlar tannarxini to’g’ri aniqlash, chetlanishlar hisobi va tahlilini yuritish kabi imkoniyatlarni beradi. Ularga "Direkt-kosting", "Standart-kost", "JIT", "ABC", "SCA" va "FQT"larni kiritish mumkin.
14.13-jadval
Xo’jalik yurituvchi sub’ektlarnimg moliya-xo’jalik faoliyati boshqaruv hisobi hisobvaraqlari rejasini ishlab chitsirish xarajatlari turlari bo’yicha tasniflanishi

Hisob-varaqlar	Hisobvaraqlar nomi	Hisobvaraqlar tipi
1	2	3
1000