Guliston davlat universiteti b. A. Xasanov, A. A. Xashimov, A. B. Muxametov, A. A. Abduvohidov buxgalteriya hisobi

Javobgarlik markazlarining turlari. Xo’jalik yurituvchi subektlarda javobgarlik markazlari bo’yicha boshqaruv hisobini tashkil etishda ushbu markazlarning turlari mohiyatiga alohida e’tibor qaratish zarur.
Korxonada bo’linmalar bo’yicha boshqaruv hisobini samarali tashkil etish uchun ularni quyidagi belgilarga muvofiq tasniflash lozim:
– vakolatlar va javobgarlik hajmiga ko’ra;
– markaz bajaradigan funktsiyalar bo’yicha.
Vakolatlar va javobgarlik hajmidan kelib chiqqan holda javobgarlik markazlarini xarajatlar, sotish, foyda va investitsiyalar markazlariga bo’lish maqsadga muvofiqdir.
Xarajatlar markazi – bu faqat xarajatlarning maqsadli sarflanishiga mas’ul bo’lgan korxonaniig bo’linmasidir (ishlab chiqarish tsexi, konstruktorlik byurosi va h.k.).
Korxonani bunday markaz doirasida boshqarish maqsadida ishlab chiqarish xarajatlarini rejalashtirish, me’yorlashtirish va hisobini tashkil etish amalga oshiriladi (13.3-chizma).

Asosiy va qo’shimcha mehnat xarajatlari, ajratmalar

Brakdan yo’qotishlar



Kalkul-yatsiya moddalari bo’yicha xarajatlar guruhlari

Xomashyo, materiallar, yarim tayyor mahsulotlar

Texnologik maqsadlar uchun yoqilg’i va energiya

Umumishlab chiqarish xarajatlari

Mashina va uskunalarni asrash va ishlatish xarajatlari

Tsex boshqaruvi xodimlarini asrash va boshqa xarajatlar

Xarajat-larning kelib
chiqish joylari

Ishlab chiqarish zvenolari

Ishlab chiqarish brigadalari

Ishlab chiqarish bo’linmalari

Ishlab chiqarish tsexlari