Графикаси касб-ҳунар коллежлари учун ўқув қулланма

Матнни киритиш-чиқаришни қуллаб-қувватловчи F_GrText 
модули. 
Қуйида кўрсатилган F_GrText модулида 20 тача ички дастурлар 
киритилган, уларнинг кўпчилиги график экран билан ишловчи дастурлар 
учун киритиш-чиқаришнинг оддий матнли режимини имитациялайди. Бу 
ички дастурларни ишлатиб, сиз график муҳитда Read,Readln Write ва Writeln 
стандарт киритиш чиқариш процедурасига асосланган олдин тузилган 
диалогли дастурлар ишини ўтказиш мумкин. Бундай ўтказишдан сўнг дастур 
график режимни ўрнатиши қилиши мумкин ва матнли режим каби ишлаган 
ҳолда график режимни иммитациялйди, яъни унда Graph модулининг 
стандарт функция ва процедуралари ишлатилиши мумкин бўлади. Бошқача 
айтганда ягона модул чегарасида 2 режим – матнли ва графикни 
бирлаштиради.Модул 
асосида 
матнли 
қурилмаларнинг 
ностандарт 
драйверларини қуриш ва ишлатиш имконияти ѐтади. Бундай имконият 
Write,Writeln,Read,Readln процедураларини физик қурилмаларга – мос 
равишда дисплей ва клавиатурага мурожаатни «қувлаб олиш» билан боғлиқ. 
Бундай «қувлаб олиш» дан сўнг фойдаланувчи дастури ўз қўл остига 
Write,Writeln процедураси орқали тайѐрланган экранга чиқариш учун матнли 
қаторни олади ѐки мустақил матнли қаторни тайѐрлайди, ва янги ҳосил 
қилинган сатрни стандарт Read/Readln процедуралари қайта ишлай олади. 
Шу мақсадда модулнинг бажарилиш қисмига GraphWrite ва GraphRead 
функциялари қўшилган. Биринчиси экранга жорий атрибутлар билан 
ихтиѐрий рамзни (рамз ранги ва фон ранги) матрицали кўринишда график 
воситаларда чиқарилади, иккинчисиси эса график экранда ѐниб-ўчувчи 
курсор ва матнли режимда бўладиганидек киритиладиган рамзлар эхо-
такрорлашувини амалга оширади. Бундан ташқари, модулда матрицали 
шрифтларни динамик ўзгариши имконияти кўриб ўтилган, у дастурда матнли 
чиқаришнинг имконияти ва ѐзувларни таг чизиғини чизиш имконини беради. 
Мисол, VGA адаптер (мослагич) билан ишлашда дастур юкланадиган 
матрицали шрифтга боғлиқ ҳолда 25, 30, 34 ѐки 60 қатор 80 рамздан ҳар бир 
қаторга ишлатилиши мумкин.
1-Расм. Векторли буйруқлар аниқланиши. А) буруқ тузилиши
Б) рамзларнинг вертикал координаталари 

---

181 
Модулда дастурий воситалар орқали матнли чиқариш қурилма 
имкониятлари билан имитацияланганлиги сабаб, бу чиқариш матнли режимга 
нисбатан анча секин амалга ошириляпти, аммо бу кўп дастурлар учун муҳим 
эмас. Умумий ҳолда бир кўриниш чегарасида ҳам матнли, ҳам график 
маълумотларни бирлаштириш имконияти бу камчиликни қоплайди.
Векторли шрифтларда сифатли ѐзувлар учун модуль таркибига 
шундай 
воситалар 
қўшилганки, 
улар 
ѐрдамида 
экран 
ўқлари 
координаталарида ихтиѐрий бурчакда матнни чиқаришингиз мумкин.