Graduate qualifying work

5-rasm. Rivojlanayotgan va o'tish davridagi iqtisodiyotlarda uzoq muddatli tashqi PPG 
qarzlari bo'yicha qarzga xizmat ko'rsatish (SDG 17.4.1) (Tovar va xizmatlar eksporti ulushi)
11
5-rasmdan ko'rinib turibdiki, faqat yuqori daromadli rivojlanayotgan mamlakatlar tashqi uzoq 
muddatli PPG qarzining eksport tushumlariga nisbatan ikki-to'rt atrofida barqaror nisbatini saqlab qolgan.
11
https://sdgpulse.unctad.org/debt-sustainability/
31

---

so'nggi o'n yillikda foiz. Bu ko'p jihatdan valyuta o'rtasidagi nomuvofiqlikni 
oldini olish maqsadida ularning ichki davlat qarzlarini chiqarish 
imkoniyatlarining oshishi bilan bog'liq. Biroq, mahalliy valyutadagi davlat 
qarziga ko'proq bog'liqlik valyuta kursining o'zgaruvchanligiga nisbatan 
zaiflikni kamaytiradi, lekin u ko'pincha muddatlarda nomuvofiqlikni keltirib 
chiqaradi. Hatto yuqori daromadli rivojlanayotgan mamlakatlar 
hukumatlari ham ko'pincha barqaror foiz stavkasi bo'yicha uzoq muddatli 
davlat qimmatli qog'ozlarini chiqara olmaydi, lekin ular qisqa muddatli 
majburiyatlarni to'lashi yoki o'tkazish imkoniyatiga ega bo'lishi kerak. 
Aksincha, 2012 yildan boshlab barcha boshqa daromad toifalari bo'yicha 
qarzga xizmat ko'rsatish koeffitsientlarining sezilarli o'sishi qayd etildi: o'rta 
daromadli mamlakatlarda bu nisbat 2012 yildagi 3,1 foizdan 2019 yilda 6,9 
foizga, past daromadli mamlakatlarda esa 2,5 foizdan oshdi. 7,0 foiz.
SDG 17.4.1 ko'rsatkichidan tashqariga chiqib, PPG qarzlariga xizmat ko'rsatishga 
ajratilgan davlat daromadlarining ulushi so'nggi yillarda, ayniqsa, eng kambag'al 
rivojlanayotgan mamlakatlarda keskin oshdi. 6-rasmda ko‘rsatilgandek, 2012-yilda kam 
daromadli rivojlanayotgan davlatlar tashqi davlat qarz majburiyatlarini bajarish uchun davlat 
daromadlarining 3,3 foizini sarflagan bo‘lsa, 2018-yilda bu ko‘rsatkich 8,1 foizga o‘sdi va 
2019-yilda atigi 7,9 foizga qisqardi. Tashqi PPG qarzi bo'yicha xizmat to'lovlaridan davlat 
daromadlarining siqilishi ayniqsa Sahroi Kabirdan janubi-g'arbiy Afrikada keskin bo'ldi, u 
erda bu nisbat 2011 yildagi 3,3 foizdan past darajadan 2019 yilda taxminan 18,2 foizga 
ko'tarildi. Boshqacha qilib aytganda, hukumatlar Bu hudud hozirda oʻrtacha daromadlarining 
deyarli beshdan bir qismini tashqi davlat qarziga xizmat koʻrsatishga sarflamoqda.
32

---