Градостроительные нормы и правила

4.62.
 
Муассасалар, бошқармалар, хокимиятлар, бюролар, офислар, лойиҳа ва 
конструкторлик фирмалари, банк ва юридик муассасалар, тижорат ва туристик 
агентликлар ва фирмаларнинг биноларида ходимларнинг ишчи хоналарида ва 
кабинетларида, даволаш – профилактика муассасаларида ҳавони марказлаштирилган 
рециркуляциясига йўл қўйилмайди. 
4.63.
 
Касалхоналар, касаллар доимо бўладиган корпуслар, туғириқхоналар, 
диспансер ва стационарли ижтимоий муассасалар, болаларнинг сутли ошхоналарини 
иссиқлик билан таъминлаш ишончлилигини 1 категорияга, бошқа муассасаларни эса 2 
категорияга таалуқли деб билиш зарур. 
4.64*.
1 категориядаги иссиқлик истеъмолчилари учун бир бирига боғлиқ 
бўлмаган иккита кириш манбаидан ёки 1 категорияли иссиқлик манбаидан 
таъминланувчи ҳалқаланган иссиқлик магистралидан назарда тутилади
ёки электр 
энергиясидан фойдаланиб резерв иситиш ва иссиқ сув таъминотларини назарда тутиш 
керак. Иссиқликнинг битта кириши бўлганда кимётозалагич ва аккумулятор 
бакларисиз сув иситиш қозони бор резерв қозонхона назарда тутилиши мумкин.
4.65.
Даволаш муассасалариниг асосий хоналарида ҳисобий ҳароратни ва ҳаво 
алмаштириш карралигини 37-жадвалдан қабул қилиш лозим. Бошқа хоналар учун ва 
соғлиқни сақлаш муассасаларининг бошқа типдаги бинолари учун уларни амалдаги 
лойиҳалаш норматив хужжатлари ва қўлланмаларига мос равишда қабул қилиш керак.
4.66.
Даволаш муассасаларининг иситиш тизими иститгич ускуналари силлиқ 
юзали бўлиши шарт ва, қоида бўйича, улар деразалар остига нишасиз ўрнатилади. 
Асосланган ҳолатларда уларни ички тўсиш конструкцияларига илиш мумкин.
Даҳлизларда, зинапоя катакларида ва оширилган санитар – гигиеник талаб 
қўйиладиган хоналарнинг атрофида бўлмаган ички йўлакларда пўлат конвекторлар 
қўлланиши мумкин.
Зинапоя катакларини ва даҳлизларни иситгич жавонлари билан иситилишига йўл 

---

ШНК 2.08.02-09 стр 99 
қўйилмайди.
4.67.
Қурилиш конструкцияларига киритиб қурилган иситгич ускуналарини 37-
жадвалнинг 5-11 бандларида санаб ўтилган хоналарда қўллаш зарур, ҳамда 
касалхоналарнинг электрнур даволови ва психатрия бўлимларида.
Асептик шароитларни таъминлаб берувчи талаб қўйиладиган хоналарда 
қувурўтказгичлар ва арматуралар ёпиқ ҳолда ўтказилади.
4.68.
Касалхона биноларидаги вентиляция ҳаво оқимини “ифлос И” 
худудчалардан (хоналардан) “тоза Т” ва “жуда тоза ЖТ” худудчаларга ўтиб кетишини 
чеклаши шарт. Бўлимларнинг (хоналарнинг) худудчаларга мос равишда категориялари 
37-жадвалда кўрсатилган. 
Бир биридан ҳаво оқими ўтишига йўл қўйилмайдиган бўлимлар ёки хоналар 
гуруҳи шлюз хоналари билан ажратилиши даркор. Шлюзга бериладиган ёки ундан 
чиқариб ташланадиган вентиляция ҳавоси сарфи ҳисоб китоб билан аниқланади.
37-жадвал
№ № 
тб 
Хоналар 
Хоналард
а 
ҳавонинг 
ҳисобий 
ҳарорати, 
°С 
Хоналарда ҳаво 
алмашиши карралиги, 
1 соат 
Хоналарнин
г тозалик 
бўйича 
категорияси 
Табиий 
вентилятси
яда ҳаво 
чиқариб 
ташлаш 
карралиги 
киритиш чиқариш 
1 
2 
3 
4 
5 
6 
7 
1. Катта ёшли касаллар учун 
палаталар, болалар 
бўлимининг оналар учун 
хоналари, гипотермия 
хоналари 
Н 20 
Ч 20-27 
О 24-26 
80 м
3
/ч 1 койкага
Ҳисоб китоб бўйича, 
аммо койкага 80 
м
3
/соат дан кам эмас 
Шундай 
Т 
2 
2. Сил касаллиги палаталари 
(катталар ва болалар) 
Н 20 
Ч 20-27 
О 24-26 
Койкага 80 м
3
/соат
И 
2 
3. Гипотериоз касаллар 
палаталари 
Н 24 
Ч 24-27 
О 24-26 
Шундай
Т 
2 
4. Тиреотоксикоз касаллари 
палаталари 
Н 15 
Ч 15-25 
О 20-23 
Шундай
Т 
2 
5. Операция, операция-но-
диализация, наркоз, туғиш 
бокслари хоналари 
Н 22 
Ч 22-27 
О 22-23 
Ҳисоб китоб бўйича, 
аммо камида соатига 
10-та алмашув 
ЖТ 
Йўл 
қўйилмайди 
6. Операциядан сўнг 
палаталар, реанимация зал-
лари, интенсив терапия 
палаталари, куйган 
касаллар палаталари 
Н 22 
Ч 23-27 
О 24-26 
Шундай
ЖТ 
Шундай
7. Чала туғилган гўдаклар, 
янги туғилган ва лат еган 
гўдаклар палаталари 
Н 25 
Ч26-28,5 
О 27-28 
Шундай
ЖТ 
Шундай
8. Туғганлар палаталари, 
болалар палаталари, 
барокамера заллари 
Н 22 
Ч 22-27 
О 23-25 
Шундай
Т 
Шундай

---

ШНК 2.08.02-09 стр 100 
9. Бокслар, яримбокслар, 
фильтр -бокслар, бокс 
қошидаги хоналар 
Н 22 
Ч 22-28 
2,5 
(100% 
йўлакдан 
берилади) 
2,5 
И 
2,5 
10. Юқумли касалликлар 
бўлими палата секциялари 
Н 20 
Ч20-28 
О 23-26 
Койкага 80 м
3
/соат 
И 
- 
11. Туғиш олди, фильтрлар ва 
қабул-кўрув бокслари, 
қаров, боғлаб қўйиш, 
манипуляция, операция 
олди, муолажа хоналари, 1 
ёшгача болаларни боқиш 
хоналари, эмлаш хоналари 
Н 22 
Ч 22-28 
О 23-26 
2,2 
2,2 
Т 
2 
12. Операция хонаси 
қошидаги стерилизация 
хоналари (септик 
бўлимлар) 
Шундай (асептик 
бўлимлар) 
Н 20 
Н 20 
- 
3 
3 
- 
И 
Т 
2 
2 
Эслатма: 1. Н - нормаланадиган параметрлар, Ч и О - иссиқлик комфортининг чегаравий ва оптимал 
параметрлари 
2. 5-7 бандларда санаб ўтилган хоналар учун стерилланган ҳаво берилиши назарда тутилади. 
Операция, наркоз бериш хоналарига 100% ҳаво берилиб 80% ҳаво чиқариб ташлаш ҳисобига ҳаво 
зичланиши назарда тутилиши керак.
3. 5-7 бандларда санаб ўтилган хоналар учун нисбий намликни 55-60% да ушлаб туриш, ишчи 
худудчада ҳаво оқимини кўпи билан 0,15 м/с да, инсонлар доимо бўладиган барча қолган хоналар 
учун нисбий намликни 35-55%, а ҳаво оқими кўпи билан 0,2 м/с бўлиши шарт.
4. Қишлоқ аҳоли пунктларида қуриладиган касалхоналарнинг палата бўлимларини лойиҳалашда 
ҳаво киритиш вентиляция қурилмалари ва кондициялаштиришдан киритиладиган ҳавони намлаш 
зарурий эмас.
4.69. 
Даволш муассасаларининг асосий биноларида, қоида бўйича, механик 
уйғотиладиган ёки аралаш вентиляциялаш назарда тутилади.
37-жадвалнинг 5-7 бандларида санаб ўтилган хоналарга кондициялаштириш 
ўрнатилиши керак.
Алоҳида жойлашган 3 қаватдан ортиқ бинолар учун табиий вентиляцияга, 37-
жадвалнинг 5-7 бандларида санаб ўтилган хоналар мустасно қилинган ҳолда, рухсат 
этилади.
Палата бўлимларида йўлакларнинг икки томонида қурилмалар бўлган ҳолатларда 
елвизак шамоллатишга йўл қўйилмайди.
Эслатма: Радиологик бўлимларнинг вентиляциясини радиоактив моддалар билан ишлаш ва 
нурланишнинг ионизациялашадиган бошқа манбалари асосий қоидаларига, ҳамда радиацион 
хавфсизликнинг амалдаги нормалари ва улар асосида ишланган тармоқ хужжатларига мос лойиҳалаш 
зарур. 
4.70. 
Аралашган тузилмали ва ҳар бир хоналар гуруҳига ҳар хил санитар-гигиеник 
талаблар қўйилган бинолар учун, ҳамда ҳар хил давомли иш вақти бўлганда ҳар бир 
гуруҳ хоналар учун алоҳида вентиляция тизимини назарда тутиш лозим. 
Операция блоклари учун алоҳида ҳаво киритиш ва чиқариш вентиляциялари 
тизимини назарда тутиш керак (асептик ва септик бўлимлар учун алоҳида); реанимация 
заллар ва интенсив терапия палаталари учун (кўчадан келувчи ва касалхона 
бўлимларидан тушувчилар учун алоҳида); туғриқхона, касалхоналарнинг ва 

---

ШНК 2.08.02-09 стр 101 
туғириқхоналарнинг акушерлик бўлимлари палаталарида, янги туғилган, чала 
туғилган ва шикастланиб туғилган гўдаклар палаталарида - физиологик ва 
обсерватория бўлимлари учун алоҳида.