Gost 15971-90 ga muvofiq, kompyuter

Eng keng tarqalgan arxitektura yechimlari:
Klassik arxitektura (fon Neyman arxitekturasi) ma'lumotlar oqimi o'tadigan bitta arifmetik mantiqiy qurilma (AMQ) va dastur buyruqlar oqimi o'tadigan bitta boshqaruv qurilmasi (BQ) (2.1-rasm). Bu bitta protsessorli kompyuter. Ushbu turdagi arxitektura, shuningdek, 2.18-bo'limda batafsil ko'rib chiqilgan umumiy shinaga ega shaxsiy kompyuterning arxitekturasini o'z ichiga oladi (2.26-rasm). Bu yerdagi barcha funksional bloklar umumiy shina bilan o'zaro bog'langan, uni tizim shinasi deb ham ataladi.


Fon neyman arxitekturasi
Fizik jihatdan, magistral elektron sxemalarni ulash uchun rozetkalarga ega bo'lgan ko'p simli chiziqdir. Magistral simlar to'plami alohida guruhlarga bo'linadi: manzil shinasi, ma'lumotlar shinasi va boshqaruv shinasi.
Periferik qurilmalar (printer va boshqalar) kompyuter texnikasiga maxsus kontrollerlar - periferik qurilmalarni boshqarish qurilmalari orqali ulanadi.
Kontroller - markaziy protsessor bilan periferik uskunalar yoki aloqa kanallarini bog'laydigan, protsessorni ushbu uskunaning ishlashini bevosita boshqarishdan ozod qiladigan qurilma.
Ko'p protsessorli arxitektura. Kompyuterda bir nechta protsessorlarning mavjudligi ko'plab ma'lumotlar oqimi va ko'plab ko'rsatmalar oqimlarini parallel ravishda tashkil qilish mumkinligini anglatadi. Shunday qilib, bitta vazifaning bir nechta qismlari parallel ravishda bajarilishi mumkin. Umumiy operativ xotira va bir nechta protsessorlarga ega bo'lgan bunday mashinaning tuzilishi 2.3-rasmda ko'rsatilgan.

2.3-rasm. Ko’p protsessorli arxitektura
Ko'p mashinali hisoblash tizimi. Bu erda hisoblash tizimiga kiritilgan bir nechta protsessorlar umumiy RAMga ega emas, lekin har birining o'ziga xos operativ xotirasi(mahalliy) mavjud. Ko'p mashinali tizimdagi har bir kompyuter klassik arxitekturaga ega va bunday tizim juda keng qo'llaniladi. Biroq, bunday hisoblash tizimidan foydalanish samarasini faqat o'ta maxsus tuzilishga ega bo'lgan muammolarni hal qilish orqali olish mumkin: u tizimda qancha kompyuterlar bo'lsa, shunchalik erkin bog'langan kichik vazifalarga bo'linishi kerak.