Горное дело

Kánshilik isi

.

Metall taw jınslarınan alınadı. Quramında kóp metall bolǵan jınıslar kán dep ataladı.
Rudadan metall (temir, mıs) eritiw mashaqatlı ish bolıp tabıladı.
Onıń ushın arnawlı pechlar hám janar may kerek boladı. Metalllar eritiladi hám qospalardan ajratıladı.
сталь
медь
железо
чугун
Mıs rudasidan mıs alınadı. Temir rudasidan - aldın temir hám polat, keyin bolsa temir.
Kánga boksitlar kiredi. Olar loyga júdá uqsaydı. Biraq, bul saz suw qosılǵanda jabısatuǵın bolmaydı. Ol qulap túsedi. Bul alyuminiy rudası.
Sap formada boksit aq rangga iye, biraq temir qospaları bul rudaga bawırrang tusli gewek qızıl reń beredi.
Alyuminiy boksitdan eritiladi. Uzaq waqıt dawamında bul metall kem ushraytuǵın hám qımbat edi, sebebi onı eritiw júdá kóp ıssılıqtı talap etedi. Tek elektr energiyasınan paydalanıw processni arzanlashtirdi.
Egipette alıp barılǵan qazıwmalarda temir buyımlar (monshaqlar, qanjarlar ) tabılǵan. Olar 5-6 mıń jıl aldın jaratılǵan!
Ele rudadan temir eritiwdi bilmagan adamlardan temir ónimleri qay jerden kelgen?
Málim bolıwısha, bul temir " kosmik", meteoritlardan alınǵan. Áyyemgi grekler onı " juldızli", Egipetlikler bolsa " samoviy metall" dep atawǵan.
Цинковая руда
медная руда
алюминиевая руда
оловянная руда
железная руда
Minerallar kompleksin kórip shıǵıń.
Bul kóndan qanday metallar alınadı?