Glossariy lug’ati

Glossariy lug’ati

Anafora – bir xil so’z yoki birikmalarning misralar boshida takrorlanib kelishi.

Abstrakt adabiyot – ob’ektiv voqelikdagi narsa va hodisalarni aks ettirishdan voz kechgan. Kechinmalar tavsifiga asoslangan badiiy adabiyot turi.

Avtobiografiya – biror shaxsning o’z qo’li bilan yozgan tarjimai holi.

Arxaizm – hozirgi tilda eskirib qolgan so’z va tushunchalar.

Aforizm – muallifi ma’lum bo’lgan, chuqur mazmunli, aniq va ixcham shaklli hikmatli gap.

Bayt – arab, fors-tojik va turkiy xalqlar adabiyotshunosligidagi ikki misra she’rning nomi.

Verlibr – erkin she’r turi.

Genezis – biror voqea-hodisa yoki narsaning paydo bo’lish negizi.

Dyevon – sharq klassik shoirlarining o’zlari yoki maxsus kotiblar tomonidan tartib berilgan she’rlar to’plami

Difiramb – dabdabali mazmunga ega bo’lib, turlicha o’yinlar ijrosida aytilgan she’r yoki qo’shiq.

Kolliziya – badiiy asarda xarakterlarning o’zaro kurashi, sharoit va xarakterlar o’rtasidagi to’qnashuv.

Kolorit – badiiy asarda tasvirlangan o’ziga xos xususiyatlar, urf-odatlar va qiliqlar.

Kontrast – adabiyotda inson xarakterini, narsa va hodisalarning sifai va xususiyatlarini bir-biriga qarama-qarshi qo’yib tasvirlash usuli.

Konflikt – badiiy asar syujeti asosida, unda ishtirok etuvchilar o’rtasidagi kurash zamirida yotgan kelishmovchilik, ixtilof, boshqacha aytganda, badiiy asardagi g’oyalar, xarakterlar, kayfiyatlar o’rtasidagi ziddiyatlar.

Litota – badiiy adabiyotda biror narsa, voqea va belgini kichraytirib, zaiflashtirib tasvirlash usuli.

Marsiya – motam qo’shig’i.

Metafora – istiora. Predmetlar o’rtasidagi o’xshashlikka asoslangan poetik ko’chim.

Monodrama – bir aktyor tomonidan ijro etiladigan dramatik asar.

Mufradot – bir baytdan iborat mustaqil she’riy asar, fardlar majmuasi.

Nazira – sharq adabiyotida keng tarqalgan adabiy an’analardan biri.o’tgan va o’ziga zamondosh shoirlarning asarlariga o’xshatma.

Noma – badiiy adabiyotda maktub tarzida yozilgan she’riy asar – epistolyar janrning bir turi.

Pamflet – biror ijtimoiy tuzum voqelik yoki siyosiy partiya faoliyati, dasturi ustidan o’tkir hajv orqali kuluvchi kichik satirik asar.

Prototip – biror badiiy asardagi obraz uchun asos bo’lgan shaxs yoki obraz.

Replika – asarda ishtirok etuvchi shaxslarning boshqa personajlarga javobi, luqma tashlashi.

Satira – ijtimoiy hayotdagi nuqsonlarni, ayrim shaxs yoki ijtimoiy guruhlarga xos kamchiliklarni qattiq masxaralab, tanqidiy ruh bilan yozilgan asar.

Tetralogiya – g’oyasi, mazmuni, obrazlari bilan o’zaro bog’langan bir muallifning to’rtta adabiy asari.

Epitet – kishi, narsa yoki voqelikning biror belgisini, xususiyatini, sifatini aniq, ravshan ko’rsatib beruvchi badiiy tasvir vositasi bo’lgan so’z va so’z birikmalari.