Glossariy akmelоgiya- grekcha akme – «cho‗qqi, yuqоri pоgоna, gurkiratuvchi kuch»

Ixtiyoriy esda qoldirish– proizvolьnoe zapominanie -voluntarencoding- idrok materialini 
maqsadga muvofiq, uning muhimligini anglangan holda, irodaviy va asabiy kuch sarflab esda 
qoldirishdan iborat xotira jarayoni.
Kasbiy xotira– prfessionalьnaya pamyatь – professional memory - bevosita o‘z kasbiga doir 
narsa va hodisalarni, fikr, mulohaza, hissiyot, harakatlarni esda qoldirish, mustahkamlash va 
esga tushirishdan iborat xotira turi.
Letargiya – letargiya – lethargic stupor - (yunon. letargia-unitish, esdan chiqarish); soatlab, 
bir necha kunlab, hatto, ba‘zan oylab davom etadigan ruhiy kasallikdagi uyqu. Letargiya holatida 
insonning nafas olishi, tomir urishi deyarli bilinmaydi, tana qismlari harakatsiz, faoliyatsiz, sust 
bo‘lib qoladi.
Ma’nosiga tushunmay (mexanik) esda qoldirish– mexanicheskoe zapominanie – automatic 

---

encoding -muayyan materialni uning mazmuniga, mohiyatiga tushunmasdan, quruq yodlash 
asosida esda qoldirish. Unday esda qoldirishning asosiy sharti materialning ko‘p marta 
takrorlanishidir. Mantiqiy esda qoldirish– logicheskoe zapominanie – semantic encoding - 
materialning ma‘nosiga tushunib, uning alohida qismlari o‘rtasida mantiqiy bog‘lanishlar hosil 
qilgan holda esda qoldirishdan iborat xotira jarayoni. Mantiqiy esda qoldirish esda qoldirishning 
eng tejamli hamda mahsuldor turidir.
Mantiq xotirasi– logicheskaya pamyatь – thinking memory -ma‘lum g‘oyalar, fikrlar, hamda 
ular o‘rtasidagi mantiqiy bog‘lanishlarni esda qoldirish, mustahkamlash va zarur paytlarda esga 
tushirishdan iborat bo‘lgan xotira turi. 
Mexanik xotira– mexanicheskaya pamyatь – automatic memory - muayyan materialni 
uning mazmuni, mohiyati, ichki mantiqiy bog‘lanishlariga tushunmagan holda, faqat muhim 
bo‘lmagan tashqi belgilariga asoslanib esda qoldirish, mustahkamlash va esga tushirishdan iborat 
xotira turi.