Глоссарий

12.7.Бўёқчилик станциялари
Кўчма бўёқчилик станциялари ҳозирги замонда саноат, фуқаро ва қишлоқ қурилишида катта ҳажмдаги бўёқ таркибларини қайта ишлаш, ташиш ва бўяшда энг асосий юқори меҳнат унумдорлигига эга ва самарали воситалардандир. Улар бўёқ таркиблари яримфабрикатларини қабул қилиш, тайёрлаш ва иш жойига сувли, сув-елимли ва мойли бўёқларни, грунтовкаларни, елимли ва мойли шпаклевкаларни узатиш ва суриш учун мўлжалланган. Бўёқчилик станциялари электр, йўлкалар билан таъминланган қурилиш объектларида ва бевосита бўяш ишлари олиб борилаётган бинога яқин жойда (5...10 м) ўрнатилади.
Кўчма бўёқчилик станцияларининг жиҳозлари икки ўқли автомобил тиркама-шассига ўрнатилган иситиладиган кузов-фургонда жойлаштирилади. Бўёқчилик станциялари ва ранг бериш қурилмалари, бур эзиш машиналари, замазкалар тайёрлаш учун аралаштиргичлар, ранг эзиш машиналари, бўёқ аралаштиргичлар, электр елим қайнатгичлар ва х,.к. билан жиҳозланади. Бур эзиш машинаси ранг, шпаклевка ва замазка тайёрлашда бурни майдалаш учун хизмат қилади. Унда қурук бурдан ташкари нам бурни ҳам эзиш мумкин.
Станциянинг (12.9-расм) кузови 1 да учта технологик линия ўрнатилган: сувли, сувли-елимли бўёқлар ва грунтовкалар,елимли бўёқлар; елимли ва мойли шпаклевкалар; мойли ва эмалли бўёқлар. Мойли бўёқлар линияси таркибига киради: суюқ ва пастасимон бўёқ материалларини эзиб ишқалаш тегирмонли бўёқ ишқагичда (эзғич) 8, бўёқ таркибларни бўёқ ҳайдагич баклар 9 ва 10 га ҳайдашдан олдин сузгичдан ўтказиш учун виброэлак 7. Қолган икки линиялар ҳам бир турли бўлиб, ўзаро алмаштириладиган ва винтли насос 3 асосида бўёқчилик агрегати билан аралаштириш, суздириш, ташиш ва бўёқ таркибларини суртиш учун, елим тайёрлаш учун электр елим пиширувчи 5 ва иккита дозатор билан тўлдирилган (бутланган).

12.9-расм. Кўчма бўёқчилик станцияси схемаси.

Станция жиҳозлари жамламаси тўпламига ҳаво шланглари ва юзаларга бўёқ таркибларини пурковчи шланглар киради. Станциянинг сиқилган ҳавога бўлган эҳтиёжини иккита компрессор таъминлайди. Шунингдек кузовда асбоб-ускуналарни сақловчи асбоблар шкафи 2, электродвигатель 4, тарози 6, лаборотория столи 11, ва электрошкаф 12 ўрнатилган. Мойли бўёқлар билан ишлаганда бўёқ ҳайдагич бак ва компрессор станциядан олиб бевосита объектнинг ўзида ўрнатилади.Станция кузовни иситиш ва вентиляция тизимлари, сув таъминоти тизими (иссиқ ва совуқ сув) билан жиҳозланган бўлиб йил давомида фойдаланишга мўлжалланган. Станциянинг электр жиҳозлари электршкаф ва ишга тушириш-тартибга солиш аппаратураларидан иборат.

12.10-расм. Станциянинг бўяш агрегати.
Станцияда уч киши ишлайди.Станциянинг бўяш агрегати яримфабрикатлардан тайёрлаш, сузиш, иш жойига елимли, мойли ва синтетик шпаклевкаларни, грунтли таркибларни, сув-елимли, мойли ва синтетик бўёқларни узатиш ва юзага суришга тайёрлаш механизмлари билан жамланган.
Бўёқчилик агрегатлари универсал бўяш қармоқлари (12.11-расм, а) ҳаволи (-расм,б) ва ҳавосиз пурковчи форсункалар билан жамланган. Қармоқлар материал шлангга штуцер ёрдамида бирлаштирилади. Қармоқнинг таркибий қисмлари пуркагични корпуси 1, ҳаво узаткич 2 ҳаво крани 4 билан, материал узаткич 3 юрғизувчи скоба 5 билан, Пўркагични корпусига алмашувчи форсункалар гайкалар 8 билан мағкамланади.

12.11-расм. Бўёқ таркибларини суртиш учун универсал қармоқлар.

Ҳозирги даврда шаҳар қурилиши объектларида катта ҳажмли ишларда кўчма бўёқчилик станциялари бўёқ таркибларига қайта ишлов бериш, ташиш ва суриш бўйича асосий ва самарали воситадир. Иш ҳажми нисбатан кичик объектларда винтли насос асосидаги кўчма бўёқчилик агрегатлари қўлланилади.