Глоссарий atamalar Izoh O’zbek tilida Ingliz tilida Rus tilida

диний шовинизм – 
фақат ўз дини ва эътиқодинигина тўғри деб, қолган ҳар қандай 
эътиқодни ва қарашларни инкор этувчи мутаассиб кишининг мафкураси. Диний шовинизм 
тарафдорларининг фикрича, ўз мақсадларига етишиш учун ҳар қандай воситадан, шу 
жумладан, ҳатто қурол воситасидан фойдаланиш қонунийдир. Диний шовинизмни кучайиши 
бошқа халқларда ва диний эътиқодга сиғинувчиларда миллий ва маданий агрессивлик 
кайфиятларининг туғилишига сабабчи бўлади. Бу эса ижтимоий барқарорликка раҳна солувчи 
омилдир.
диний экстремизм (
экстремизм – ўта дегани
)
– хавфсизлигимизга таҳдид солувчи ташқи 
омиллардан бири бўлиб, у барча диний ташкилотларда фақат ўзи сиғинадиган динни тўғри деб, 
бошқа ҳар қандай дунёқарашнинг тўғрилигини инкор этувчи (кескин чоралар ва ҳаракатлар 
тарафдорлари бўлган), ўта фанатик (мутаассиб) диндор ёки диндорларнинг фаолияти 
тушунилади.
диёнат ва виждон
– бир-бирига яқин тушунча. Диёнат ва виждон одамлардаги 
инсоф туйғусига ҳамоҳангдир. Диёнат ва виждон кишининг кундалик фаолияти, қилмиши, 
феъл-атвори учун авввало ўзи олдида, қолаверса оила, жамоат, жамият ва ватан олдида 
маънавий масъулият ҳис этишидир. Виждонли, диёнатли киши ноҳақ, адолатсиз ишлардан 
ғазабга келади, уларга қаршилик билдиради; ўз фаолиятининг яхши томонларидан 
қаноатланиб хурсанд бўлса, ёмон томонларидан норози бўлиб, руҳан эзилади, виждон 
азобига учрайди.

---

диний маросимлар
– фуқароларнинг диний таълимотлардан, уларнинг қонун-қоидалари 
ва ақидаларидан келиб чиқадиган диний фаолият ва хатти-ҳаракатлари. Диний маросимлар ҳар 
қайси дин вакилларининг ўз диний таълимотлари асосида келиб чиққан. Ислом динида 
ақиқ, 
амри маъруф, хатна, рўза 
ва 
рамазон ҳайити, қурбонлик ва қурбон ҳайити,намоз, ҳаж
ва 
бошқа маросимлар бор. Ўзбекистонда диний маросимларни бемалол амалга оширилиши 
таъминланади, аммо улар қонунларни, жамоат тартибини бузмаслиги ва шахсга ҳамда 
фуқороларнинг ҳуқуқига даҳл қилмаслиги керак. 
диний ташкилот
– диний эҳтиёжларни биргаликда қондириш ёки қондиришга
кўмаклашиш мақсадида тузиладиган ва дин ё диний маросимларни адо этиш асосида иш 
кўрадиган ихтиёрий, тенг ҳуқуқли ва ўз-ўзини бошқарувчи уюшма.
Епископ 
– (қад. юнон. «назорат қилувчи») кўп христиан черковларида – олий иерарх. 
Барча архиерейларнинг (патриарх, митрополит, архиепископ) умумлашган номи.