Глоссарий абсолют монархия

ҚОНУНЧИЛИК - 1) давлат томонидан ўз функцияларини амалга оширишнинг асосий усулларидан бири бўлиб, давлат ҳокимияти органлари томонидан қонунлар чиқаришда ифодаланади; 2) ижтимоий муносабатларни тўла тартибга солувчи ҳуқуқий нормалар йиғиндиси ёки ижтимоий муносабатларнинг бир соҳаси (фуқаролик Қ., жиноят Қ., маъмурий Қ. ва б.) “Норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар тўғрисида”ги қонунга кўра, қонунда белгиланган шаклда қабул қилинган, умуммажбурий давлат кўрсатмалари сифатида қ. ҳужжатлари нормаларини белгилаш, ўзгартириш ёки бекор қилишга қаратилган расмий ҳужжат норматив-ҳуқуқий ҳужжат дейилади ва норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар қ. ҳужжатлари ҳисобланади. Кенг маънода Ўз.Рнинг қ. ҳужжатлари мажмуига Ўз.Р Конституцияси, конституциявий қонунлар, қонунлар, Олий Мажлис қарорлари, Ўз.Р Президентининг фармонлари, Ўз.Р ҳукуматининг қарорлари, вазирликлар, давлат қўмиталари ва идораларининг норматив ҳужжатлари, маҳаллий давлат ҳокимияти органларининг қарорлари киради.
ҚОНУНЧИЛИК ТАШАББУСИ - белгиланган тартибга мувофиқ, (ваколатли орган ёки мансабдор шахс томонидан) қонунчилик муассасасига қонун лойиҳасини расмий киритиш. Қ.т.- қонунчилик жараёнининг биринчи босқичи ҳисобланади. У тегишли қонунчилик органига қонун лойиҳасини ўзининг йиғилишида кўриб чиқиш ва тегишли қарор қабул қилиш мажбуриятини юклайди. Қ.т. шундай бир ҳаракатлар йиғиндисидирки, бунинг натижасида қонун чиқарувчи органга қонун лойиҳаси ёки қонунчилик таклифи киритилади ва парламент янги қонун чиқариш, амалдагисини ўзгартириш ёки бекор қилиш масаласини кўриб чиқиш учун қабул қилади. Бошқача қилиб айтганда, Қ.т. қонун лойиҳаси ёки қонунчилик характеридаги таклифни киритиш билан боғлиқ фаолиятдир. ЎзРда - Конституцияга мувофиқ, қонунчилик ташаббусининг субъектлари - ЎзР Президенти, ЎзР Олий Мажлисининг Қонунчилик палатаси депутатлари, ўз давлат ҳокимиятининг олий вакиллик органи орқали Қорақалпоғистон Республикаси, ЎзР Вазирлар Маҳкамаси, ЎзР Конституциявий суди, ЎзР Олий суди, ЎзР Олий хўжалик суди, ЎзР Бош прокурори бўлиб, улар бу ҳуқуқни қонун лойиҳасини Олий Мажлиснинг Қонунчилик палатасига киритиш орқали амалга оширадилар (ЎзР Конституцияси 83-м.).