Глобаллашув жаражнида талаба-жшларнинг интелектуал имконияти: муаммо, таклиф цамда ешимлар

Клюшевые слова
:
окружаящаѐ‖ среда,‖ атмосфера,‖ автомобиль,‖ вредные‖ газы,‖
шеловек,‖загрѐзнение,‖проблема. 
Annotation
: 
Article discusses the damage that cars do to the atmosphere, how much 
toxic gases they release into the air, and how this affects human health. This problem exists 
not only in our country, but also in other countries. The article highlights how much fresh air 
people need for nature in general. 
Key words
: 
environment, atmosphere, automobile, harmful gases, man, pollution, 
problem.
 
Hozirgi texnika rivojlangan davrda atmosferaning ifloslanishi juda katta muamoga 
aylanmoqda . Tadqiqotlarning ko`rsatishicha insoning qoniqarsiz sifatga ega havodan nafas 
olishi yurak-qon tomir tizimi va nafas olish organlarining bir qator kasalliklarini keltirib 
chiqaradi. Nafas olinuvchi havodagi zaharli moddalarning ta`siri ancha keng va u asab 
tizimida ham o`z izlarini qoldira oladi.
1975-yili Yu.G.Feldman keltirgan ma`lumotlarga qaraganda butun dunyo 
mamlakatlari avtomobil parklarida 246 mln 367 ming avtomobil transporti bor bo`lgan, 
yengil mashinalar 193mln 515 ming, yuk mashinalari esa 52mln 852 mingtani tashkil qiladi . 
G.I.Salyulning ma`lumotiga ko`ra, 1972 –yili dunyo mamlakatlari 35 mlndan ko`proq 
avtomobil jumladan , AQSH 11mln 305ming ,Yaponiya 6 mln 294 ming , Germaniya 3mln 
803 mingta avtomobil ishlab chiqargan . [2] 
Rossiya shaharlarining 150 ta shahrida sanoat chiqindilariga qaraganda avtomobil 
chiqindilari ustundir . Moskvada bu ko`rastkich 88% ni tashkil qiladi. Ichki yoish 
divegatellari katta miqdordagi kislarodni iste`mol qiladilar va ularning chiqindi gazlarida 
200dan ortiq turli xil kimyoviy moddalar mavjud .Yiliga 15ming km masofani bosib 
o`tadigan bitta mashina shahar atmosferasida 4.4 tonna kislorod oladi va 3.3 tonna karbonat 
angidrid , 0.5 tonna uglerod oksidi , 0.1 tonna zaharli uglevodorod va 30 kg azot oksidi 
chiqaradi . Hozirgi davrda transport havoni ifloslantiruvchi asosiy manbalardan biri bo`lib 
qolmoqda . Shuningdek sanoat korhonalari issiqlik elektr stansiyalari ham atmosfera 
havosini iflos qiladi . Har yili havoga 200 -250 mln tonna kul , 60 mln tonnaga yaqin sulfat 
angdrid gazi chiqarib tashlanadi . [3] 

---