Гистология цитология ва эмбриология проф. Қ. Р. Тўхтаев таҳрири остида



Download 20,04 Mb.
Pdf ko'rish
bet189/387
Sana15.04.2022
Hajmi20,04 Mb.
#553237
1   ...   185   186   187   188   189   190   191   192   ...   387
Bog'liq
2 5314645480427228150

 
ПЕРИФЕРИК ЭНДОКРИН БЕЗЛАР 
Эндокрин безларнинг бранхиоген гуруҳи жабра чўнтаклари 
куртакларидан ривожланади ва у қалқонсимон без ҳамда қалқонсимон 
без олди безларини ўз ичига олади. Қалқонсимон ва қалқонсимон без 
олди безлари нафақат умумий тараққиѐт манбаига эгалиги билан, балки 
функционал жиҳатдан ҳам бир-бири билан боғлиқ. Улар метаболик ҳолат 
ва организмнинг ички муҳит доимийлигини сақлашда асосий ўрин 
эгаллайди: мазкур безларнинг гормонлари (тироксин, кальцитонин, 
паратгормон) асосий модда алмашинуви ва қондаги кальций 
концентрациясини бошқаради.
 


ҚАЛҚОНСИМОН БЕЗ (
GLANDULA THYROIDEA)
 
Қалқонсимон без турли тараққиѐт манбаига эга ўзак ҳужайралардан 
ривожланувчи эндокриноцитларнинг икки ҳужайравий дифферонини ўз ичига 
олади: 1) Т-тироцитлар (фолликуляр ҳужайралар), энг кўп сонли бўлиб, 
улар йодсақловчи гормонлар - тироксин (Т
4
) ва трийодтиронин (Т
3

ишлаб чиқаради ва 2) тирокальцитонин гормони ҳамда бошқа қатор 
пептидларни 
ишлаб 
чиқарувчи 
С-тироцитлар
(парафолликуляр 
ҳужайралар). 
Тироксин 
ва 
трийодтиронин 
ҳужайралардаги 
оксидланиш 
жараѐнларининг кучли стимуляторлари ҳисобланади ва бунда 
трийодтирониннинг фаоллиги 5-10 марта юқорироқ ҳисобланади. Мазкур 
гормонлар модда алмашинуви, оқсиллар синтези, газ алмашинуви, 
карбонсув ва ѐғ алмашинуви жараѐнларини кучайтиради. Тиреоид 
гормонлар ҳужайра ва тўқималарнинг ривожланиши, ўсиши ва 
дифференциалланишига сезиларли таъсир кўрсатади, улар суяк 
тўқимасининг 
ривожланишини 
тезлаштиради. 
Қалқонсимон 
без 
гормонлари айниқса, нерв тўқимасининг ривожланишига катта таъсир 
кўрсатади. Қалқонсимон без етишмовчилигида бош мия ҳужайралари ва 
тўқималарининг дифференцировкаси тўхтайди, инсоннинг рухий 
ривожланиши 
бузилади. 
Тиреоид 
гормонлар 
тўқималардаги 
регенерацион 
жараѐнларга 
рағбатлантирувчи 
таъсир 
кўрсатади. 
Қалқонмисон безнинг нормал фаолияти учун йод ичимлик суви ва озиқ-
овқат маҳсулотлари билан организмга тушиши зарур. Қалқонсимон 
безнинг йод сақламайдиган учинчи хил гормони - тирокальцитонин – 
кальций ва фосфор алмашинувини бошқаришда иштирок этади.

Download 20,04 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   185   186   187   188   189   190   191   192   ...   387




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish