«G‘isht teruvchi» kasbi bo‘yicha o‘quv-uslubiy qo‘llanma toshkent-2021 kirish



Download 6,33 Mb.
bet35/49
Sana21.01.2022
Hajmi6,33 Mb.
#395932
1   ...   31   32   33   34   35   36   37   38   ...   49
Bog'liq
Ғишт терувчи касбининг ўқув методик қулланмаси 1 2 2 2

Ish qurollari


O‘lchov birligi


Zveno

Ikki kishilik

Uch

kishilik


To‘rt kishilik

Besh kishilik

Olti kishilik

Kelma

Dona

2

2

3

3

3

Qorishma kuragi

Dona

1

2

2

3

3

Bolg‘a-tesha

Dona

2

2

2

3

3

400 va 600 gr shovunlar

To‘plam

1

1

2

2

2

Shayton

Dona

1

1

1

2

2

Chok tekkislagich

Dona

1

1

2

2

2

Buklama metr

Dona

1

1

2

2

2

Rejacho‘p

Dona

1

1

2

2

2

Yog‘och gunya

Dona

1

1

1

2

2

3 mm li eshilgan reja ip

Metr

35

45

50

50

50

Qorishmani tayyorlash jarayonida talab qilingan siljish, sement va boshqa materiallarni iqtisod qilishni ta’minlovchi texnologik usulni qabul qilishni nazarda tutish kerak. Qorishmani tashish ishlari markaziy qorishma tayyorlovchi uzeldan avtosamosval mashinalari yordamida amalga oshiriladi. Hajmi 0,25 m3 bo‘lgan temir maxsus idishga solinadi. Yuk ko‘targich yordamida, qorishma yashiklarda, g‘isht teriladigan joyga uzatiladi. Qorishmalarni tashish qulay bo‘lishi uchun maxsus qorishma qorgichlarni yuk ko‘taruvchining harakat zonasida joylashtiriladi.



2.G‘isht terish ishlarida qo‘llaniladigan asbob va moslamalar.
G‘isht terish jarayoni asosiy va qo‘shimcha ishlardan tashkil topadi. Asosiy ishlarga ish joyining o‘zida bajarilib , bunda ash’yo va ish qurollarini, asbob-uskunalarni ishlatilib g‘isht va qorishmadan devor konstruksiyalarni barpo etiladi. Terim jarayoni quyidagi operatsiyalardan iborat bo‘ladi: qatorlagich (poryadovka) o‘rnatish; g‘ishtlarni to‘g‘ri terish uchun ip tortish; terim ishlarini bajarish. Qo‘shimcha ishlarga quyidagilar kiradi: xavoza, to‘siqlar qurish; g‘ishtni va qorishmani ish joyiga uzatish va joylashtirish. G‘isht terish ishlarini samarali va sifatli bajarilishiga g‘isht teruvchining qo‘lida maxsus asbob va moslamalar bo‘lgandagina erishiladi.

G‘isht terish ishlarini bajarish uchun zarur bo‘lgan asbob va moslamalar, g‘isht va qorishmalarni tashish va ish joyiga uzatish uchun mexanizmlar ish samaradorligini ham oshiradi.

G‘isht terish jarayonida ishlatiladigan jihozlarga quyidagilar kiradi:


  • 0,12–0,25 m3 sig‘imli ochiladigan metall yashiklar;

  • qorishma uzatish uchun mo‘ljallangan (bandi bor va ikki jag‘li ) 0,75 m3 gacha sig‘imli bunker;

  • tayanch bruslar ustiga o‘rnatilgan tagliklar. Bu tagliklarga g‘ishtlar, sopol buyumlar taxlanadi;

  • qamragich-quti. U uch yoki to‘rt devorli bo‘lib, obekt qoshidagi ombordan g‘ishtlar paketini ish joyiga uzatish maqsadida foydalaniladi;

  • yukni o‘zi qamrab oladigan qamragich. U avtomobillarda tashib keltirilgan silikat g‘ishtlar paketini ish joyiga ko‘tarib berish uchun ishlatiladi;

  • tungi smenada qurilish maydonchasini yoritadigan teleskopik lampalar;

  • shaxsiy va jamoa asboblari saqlanadigan konteynerlar.

Avvalo, asboblar toza va benuqson holda saqlanishi kerak. Ishchilar ish tugagach asboblarni tozalashi, zarur hollarda suvda yuvishi, artib quritishi lozim. Qurilish uchastkalarida, qoidaga ko‘ra, asbob-tarqatish punkti tashkil etilishi kerak. Asboblar, moslamalar, binokorlik jihozlari shu punktda saqlanishi, hisobga olinishi va ishchilarga tarqatilishi lozim.



G‘isht terishda ishlatiladigan asbob-uskunalar


Asbob-uskuna nomi


Foydalanilishi


Surati


Kombinatsiyalashtirilgan kurakcha


Yotqizilgan qorishmani tekislash, choklarni to‘ldirish, tik choklardan qorishmani sidirib olishda ishlatiladi.






Bolg‘a-cho‘kich



G‘ishtni sindirish va

yo‘nish uchun

mo‘ljallangan.








Belkurak


Qorishma uzatish,

uni tekislash

va qorishtirish uchun

xizmat qiladi.




Chok pardozlagich


Choklarni zichlash va pardozlash uchun

xizmat qiladi




Reja ip

Yo‘g‘onligi 3 mm; qurilayotgan devor bo‘ylab

tortiladi va devorning reja bo‘yicha to‘g‘ri qurilishini

ta’minlaydi.





Reja skoba


Reja skoba

yoki mix reja ipni bog‘lash uchun ishlatiladi.





Shablon


Devorlar sirti va burchaklarning

tikligini tekshirish
uchun ishlatiladi.




Otves (0,2 massali) vaterpas


Devorning gorizontalligi


va vertikalligini tekshirish
uchun ishlatiladi.



Pravilo

Devor burchaklarining to‘g‘riligini tekshirishda qo‘llaniladi.




Ruletka, metr



Devor elementlarini


belgilash va tekshirishda qo‘llaniladi.




Qorishma


yashigi 0,24 m3

Qorishmani saqlash


uchun ishlatiladi.




Bunker


Qorishmani ish joyiga


uzatish uchun ishlatiladi.







3.G‘isht terish ishlarida ishlatiladigan qorishmalar
Qurilish qorishmalari deb – oldindan meyorlab olingan noorganik bog‘lovchi modda, mayda to‘ldiruvchi, suv va shuningdek plastiklashtiruvchi qo‘shimchani aralashtirib, olingan aralashmaga aytiladi. Bunday aralashma vaqt o‘tishi bilan qotish davomida birlashtirayotgan material yoki konstruktsiya bilan birlashib ketadi.

G‘isht-tosh terish ishlarida ishlatiladigan qurilish qorishmalari tarkibi va sifati O‘zbekiston Respublikasi Davlat Arxitektura va Qurilish qo‘mitasi tomonidan ishlab chiqilgan va tasdiqlangan.

Qorishmalar xususiyatlarga qarab, quyidagi turlarga bo‘linadi:


  • Zichligi bo‘yicha:

-ogir zichligi 1500 kg/m1 va undan yuqori;

-engil zichligi 1000 kg/m3 dan kam.



  • Bog‘lovchilarning turi bo‘yicha:

-sementli;

- ohakli;

- aralash (sement- ohakli, sement tuproqli va boshqalar).

Siqilishga bo‘lgan mustahkamligi (vaqtinchalik qarshiligi) bo‘yicha M4, M10, M25, M75, M100, M150, M200. M4 va M10 tamg‘alari asosan ohakli va mahalliy bog‘lovchilardan (ohak-toshqolli, ohak putsoolan) tayyorlanadi. Tuproqdan tayyorlangan devorbop materiallarni terish uchun loy qorishmalari qo‘llaniladi. Qorishmalarning bog‘lovchilari ishlatilish joyi, unga qo‘yiladigan talablar, qotish sharoiti va ular qo‘llanilgan inshoot yoki konstruktsiyadan foydalanilishiga qarab, qanday tamg‘alar ishlatilishi quyidagi 2-jadvalda keltirilgan.



2-jadval

Qo‘llanilish ko‘lami

Qorishma tamg‘asi

Bog‘lovchi

Tavsiya etiladi

Ruxsat beriladi

Namligi kam asosga qurilgan bino nisbiy namligi 60% gacha yer usti inshootlari uchun

4 va 10

Havoyi (havoda qotuvchi) va gidravlik (havo va suvda) ohak. Ohak-toshqolli romansement qismining qurilish qorishmalari uchun sement

Ohak -putsoolanli

Ohak - kulli



25 va yuqori

Portland sement platiklashtirilgan - suvga chidamli portland sement.

Toshqol portlandsement.



Putsoolan Portland sement magnizeollar va toshqol magnizeol Portland sement. Ohak-toshqol qurilish qorishmasi uchun sement

O‘ta nam asosga qurilgan, xona namligi 60%dan ortiq bo‘lgan yer usti inshootlari uchun

10

Ohak toshqol

Romant sement

Qurilish qorishmalari uchun sement


Ohak putsoolanli

Ohak kulli

Gidravlik ohak


25 va ortiq

Putsoolan portlandsement shlak Portland sement plastiklashtirilgan va suvga chidami portlandsement Portlandsement

Ohak toshqolli qurilish qorishmalari uchun sement


Yengil qorishmalar uchun to‘ldiruvchi sifatida tabiiy va sun’iy yengil to‘ldiruvchi: tuf, terass, oxak, toshqol, keramzit, agloporit va boshqalarni tuyib ishlatiladi. Qorishma uchun ishlatiladigan suv qorishmani me’yorida qotishini ta’minlashga qarshilik qiluvchi qo‘shimchalarsiz bo‘lishi zarur.

Agar past va o‘rta tamg‘ali (tamg‘asi M50 gacha bo‘lgan) qorishmalar tayyorlash uchun yuqori tamg‘ali (M400 va undan ortiq tamg‘ali) sement ishlatilsa, sement sarfini kamaytirish, shuningdek qorishmaning qo‘zg‘aluvchanlik sifatini oshirish hamda zichligini o‘zgartish maqsadida maydalab tuyilgan qo‘shimchalar qo‘shilishi mumkin.

Yuqori qo‘zg‘aluvchanlik va suv ushlab turish maqsadida qorishma tarkibiga organik va noorganik plastiklashtiruvchi qo‘shimchalar qo‘shiladi. Quyidagi qo‘shimchalar bunga misol bo‘la oladi: milonaft, SNPS-1 plastifikatori, sovun ishqori, konefol shuningdek SDP




Download 6,33 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   31   32   33   34   35   36   37   38   ...   49




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish