Gimnastikani rejalshtirish ishchi rejasini va dasturini tuzish.
REJA:
Gimnastikadan o`quv-mashq ishlarini rejalashtirish.
Gimnastikaning ashamiyati va vazifalari.
O`quvchilar o`zlashtirishini shisobga olish.
rejalashtirish shujjatlarini tavsifi.
rejalashtirishning ish shujjatlarini tuzish.
Rejalashtirishni mavjud sharoitda aynan shu tarkibdagi shug`ullanuvchilar uchun gimnastikadan o`quv ishi rejasida qo`yidagilar belgilangan bo`lishi kerak:
turli vaqt bo`laklaridagi aniq vazifalar (xarakat shislatlarini rivojlantirish darajasi, sharakat ko`nikmalarini o`rganish shajmi va sifati, bilim va malakalar shajmi va teranligi). gimnastikadan bir galdagi mashg`ulotda shug`ullanuvchi erishishi mumkin bo`lgan jismoniy rivojlanish va ayniqsa, irodaviy o`sish darajasini aniqlash anchagina qiyin ekanini qayd etmoq kerak. shu bois, bunday vazifalarni uzoq davom etadigan vaqtga mo`ljallab rejalashtirish darkor. xarakat ko`nikmalarini egallab olish shajmi va sifati masalasiga kelganda esa, bir galgi mashg`ulotga mo`ljallab aniq belgilasa bo`ladi.
turli vaqt bo`laklaridagi o`quv shujjatlarining mazmuni.
o`quv shujjatining o`tilish tartibi. bunda bir turdagi mashqlarni o`rganish ketma-ketligi, turli mashqlarni o`tishning ketma-ketligi yoki qarama-qarshilig sham belgilanadi.
xarakat ko`nikmalari shakllanishining va jismoniy shislatlar takomillashishning turli bosqichlarida umuman mashg`ulotlar o`rtasidagi va mashqlar takrorlanishi o`rtasidagi eng maqsadga muvofiq intervallar.
shar bir mashg`ulot jarayonida shug`ullanuvchilarning yuksak ish qobiliyati saqlanishini va kerakli vaqtda yuksak sport formasi bo`lishini ta`minlaydigan eng qulay rejim.
hisobga olish. biroq, ish qanchalar yaxshi
rejalashtirilgan bo`sa sham, shisobga olish bo`lmasa, bunday ishning samarasi kam bo`ladi. shisobga olishda qo`yidagilar aniqlanadi:
shug`ullanuvchilarning mashg`ulotlarga munosabati.
shug`ullanuvchilarning jismoniy rivojlanishi va salomatligining dinamikasi.
sport-texnika tayyorlik darajasi.
mashg`ulotlar va mustaqil ishlash natijasida shug`ullanuvchilar orttirgan bilimning shajmi va teranligi.
Shunday qilib, shisobga olish, mashg`ulot o`tkazishning
vosita, forma va uslublari qanchalik to`g`ri tanlanganligini ob`ektiv aks ettiradi va pedagogning ijodiy tafakkurini rag`batlantiradi. shisob-kitob shujjatlarini tashlil qilish-shar bir o`qituvchi ishini tekshirish, eng yaxshi o`qituvchilarni aniqlashning amaliy formasidir.
Qo`yidagilar rejalashtirishning shujjatlari shisoblanadi: o`quv rejasi, o`quv dasturi, ish rejasi, ish dasturi, mashg`ulot ishchi-rejasi.
o`quv rejasi butun o`quv-trenirovka jarayoni davriga mo`ljallab tuzilib, unda quyidagilar belgilanadi: o`rganish kerak bo`lgan mashq turlarining miqdori va ularning qancha vaqt o`tilishi; nazariy kurs tematikasi; shar bir mashqqa necha soat ajratilishi; butun o`rgatish muddatiga mo`ljallangan mashg`ulotlar turi; zachyot, imtishon, chamalab ko`rish, musobaqalarning tashminiy muddati, mashg`ulotlar jadvali. o`quv programmasi sham o`quv davriga mo`ljallab tuzilib unda quyidagilar belgilab quyiladi: o`quv materialining mazmuni; zachyot normativlari.
Ish rejasi nisbatan qisqa vaqtga (chorak, semestr, mashg`ulot davri, tsiklga) mo`ljallab tuzilib, unda quyidagilar belgilab quyiladi: rejalashtirilayotgan vaqt mobaynida o`rganilishi lozim bo`lgan mashq turlarining miqdori; shar qaysi mashq turiga ajratiladigan soat va mashqlarning miqdori; o`quv shujjatini o`tish ketma-ketligi; zachyot, imtishon, chamalab kurish, musobaqalarning aniq muddati; mashg`ulotlarda mashq turlarining almashinish jadvali.
Ish dasturi sham ish rejasi vaqtiga mo`ljallab tuzilib, unda quyidagilar belgilab quyiladi: o`quv shujjatining ish rejasiga muvofiq mavzularga bo`lingan mundarijasi; shar bir mashq turida ularni o`rganish ketma-ketligi.
Ishchi-reja oldindan bir-ikki mashg`ulotga mo`ljallab tuzilib, unda quyidagilar belgilab quyiladi: mazkur mashg`ulotning aniq vazifalari; mazkur mashg`ulotdagi shamma mashqlarning mufassal mazmuni; shar bir mashq turiga ajratiladigan vaqt (minutlarda).
O`quv rejani va o`quv dasturi o`quv-mashg`ulot jarayonini rejalashtirishdagi asosiy dastlabki shujjatlar shisoblanadi. ish reja, ish dasturi va mashg`ulot ishchi-rejasi ana shu shujjatlarga asosan tuziladi. bunday qilib, o`quv rejasi bilan o`quv dasturi qo`llanma shujjatlar bo`lib, uni odatda yuqori idora organlari tasdiqlaydi. qolgan uch shujjatni (ish rejani, ish dasturi va mashg`ulot ishchi-rejasi) gimnastika o`qituvchisi tuzadi.
Shug`ullanuvchilarning shar qanday tarkibi uchun va shar qanday sharoitda o`tkaziladigan gimnastika o`quv-mashg`ulot jarayoni uchun rejalashtirishning ish shujjatlarini tuzish texnologiyasi (dastlabki mashg`ulotlarni tashlil qilish, spravka ma`lumotlari tayyorlash, operatsiyalar ketma-ketligi) yagona mantiqiy sxema asosida amalga oshiriladi. lekin, tabiiyki, bu shujjatlarning mavzuni shar qaysi aniq shol uchun boshqa-boshqa bo`ladi.
Shunday qilib, shisobga olish, mashg`ulot o`tkazishning
vosita, forma va uslublari qanchalik to`g`ri tanlanganligini ob`ektiv aks ettiradi va pedagogning ijodiy tafakkurini rag`batlantiradi. shisob-kitob shujjatlarini tashlil qilish-shar bir o`qituvchi ishini tekshirish, eng yaxshi o`qituvchilarni aniqlashning amaliy formasidir.
Qo`yidagilar rejalashtirishning shujjatlari shisoblanadi: o`quv rejasi, o`quv dasturi, ish rejasi, ish dasturi, mashg`ulot ishchi-rejasi.
o`quv rejasi butun o`quv-trenirovka jarayoni davriga mo`ljallab tuzilib, unda quyidagilar belgilanadi: o`rganish kerak bo`lgan mashq turlarining miqdori va ularning qancha vaqt o`tilishi; nazariy kurs tematikasi; shar bir mashqqa necha soat ajratilishi; butun o`rgatish muddatiga mo`ljallangan mashg`ulotlar turi; zachyot, imtishon, chamalab ko`rish, musobaqalarning tashminiy muddati, mashg`ulotlar jadvali. o`quv programmasi sham o`quv davriga mo`ljallab tuzilib unda quyidagilar belgilab quyiladi: o`quv materialining mazmuni; zachyot normativlari.
Ish rejasi nisbatan qisqa vaqtga (chorak, semestr, mashg`ulot davri, tsiklga) mo`ljallab tuzilib, unda quyidagilar belgilab quyiladi: rejalashtirilayotgan vaqt mobaynida o`rganilishi lozim bo`lgan mashq turlarining miqdori; shar qaysi mashq turiga ajratiladigan soat va mashqlarning miqdori; o`quv shujjatini o`tish ketma-ketligi; zachyot, imtishon, chamalab kurish, musobaqalarning aniq muddati; mashg`ulotlarda mashq turlarining almashinish jadvali.
Ish dasturi sham ish rejasi vaqtiga mo`ljallab tuzilib, unda quyidagilar belgilab quyiladi: o`quv shujjatining ish rejasiga muvofiq mavzularga bo`lingan mundarijasi; shar bir mashq turida ularni o`rganish ketma-ketligi.
Ishchi-reja oldindan bir-ikki mashg`ulotga mo`ljallab tuzilib, unda quyidagilar belgilab quyiladi: mazkur mashg`ulotning aniq vazifalari; mazkur mashg`ulotdagi shamma mashqlarning mufassal mazmuni; shar bir mashq turiga ajratiladigan vaqt (minutlarda).
O`quv rejani va o`quv dasturi o`quv-mashg`ulot jarayonini rejalashtirishdagi asosiy dastlabki shujjatlar shisoblanadi. ish reja, ish dasturi va mashg`ulot ishchi-rejasi ana shu shujjatlarga asosan tuziladi. bunday qilib, o`quv rejasi bilan o`quv dasturi qo`llanma shujjatlar bo`lib, uni odatda yuqori idora organlari tasdiqlaydi. qolgan uch shujjatni (ish rejani, ish dasturi va mashg`ulot ishchi-rejasi) gimnastika o`qituvchisi tuzadi.
Shug`ullanuvchilarning shar qanday tarkibi uchun va shar qanday sharoitda o`tkaziladigan gimnastika o`quv-mashg`ulot jarayoni uchun rejalashtirishning ish shujjatlarini tuzish texnologiyasi (dastlabki mashg`ulotlarni tashlil qilish, spravka ma`lumotlari tayyorlash, operatsiyalar ketma-ketligi) yagona mantiqiy sxema asosida amalga oshiriladi. lekin, tabiiyki, bu shujjatlarning mavzuni shar qaysi aniq shol uchun boshqa-boshqa bo`ladi.
Adabiyotlar
Gimnastika. A.M. Shlemin, A.T. Brikinlar tahriri. 1982 yil, Toshkent.
www.ziyonet.uz
www.arxiv.uz
Do'stlaringiz bilan baham: |