Gimnastika (yakkakurash, koordinatsion va siklik sport turlari)

Sakkiz qilib o‘rash. Dastlabki holat. 0 ‘rashning boshlanishi sondan sirtmoq solish kabi bo‘ladi, lekin sonni o‘rab olgan arqonning bo‘sh uchi oyoqlar orasidan pastga tushiriladi. Keyin qo‘llar holatini almashtirib, arqon yana ko‘tariladi, lekin endi boshqa tomondan va yana oyoqlar orasidan tushiriladi (178-rcism).
Natijada, ikki oyoqda ham sirtmoq hosil boladi. Bir qo‘lni qo‘yib yuborish mumkin.
Guruh bo‘lib tirmashib chiqish. Guruh bo‘lib tirmashib chi­ qish —bu tirmashib chiqishning eng murakkab turi bo‘lib, yaxshi jismoniy tayyorgarlikni va ishonarli, mustahkam jihozlami talab qiladi. U vertikal va qiya gimnastika narvonda, arqonda va langar cho‘pda oshib o‘tishlar bilan qo‘shib bajariladi. Narvonda va arqonda sherigini opichib yoki yelkaga o‘tqazib, tirmashib chi­ qish mashqlarini o‘tkazish mumkin (179, 180, 181-rasmlar).
Arqonga tirmashib chiqayotganda sherigining yelkasiga o‘tirib olib, oyoq uchlari bilan arqondan qisib ushlab olish va sherigiga qo'llari bilan tortilib yordam ko‘rsatish kerak.

Oshib o‘tish. Oshib o‘tish osilgan holatda, masalan, arqondan-arqonga, narvondan-narvonga, tayanish holatidan va osilgan holatdan tayangan holda va teskari bajariladi. Masalan, qiya yoki gorizontal narvonda yuqori qismidan pastki qismiga va teskari; oyoqlar bilan oldinga, bosh bilan oldinga, to‘ntarilib tayanish holatiga, kuch bilan ko‘tari!ib, tayanish holatidan oldinga tushib va boshqa oshib o‘tish.
Mashqlaming shu guruhiga balandligi 1,5—3 m keladigan devorga tirmashib chiqish va uning ustidan oshib o‘tishlar ham kiradi. Bu mashqlar, odatda, ochiq joyda o‘tkaziladi.
Gimnastika zalida devordan oshib o‘tish uchun tayyorgarlik mashqi sifatida qo‘shpoyalar, xoda (yakkacho‘p) yoki baland qilib o‘matilgan sakrash snaryadlaridan foydalanish mumkin.