Gimnastika va sport psixologiyasi fakulteti gimnastika nazariyasi va uslubiyati kafedrasi

Gimnastika darsining asosiy qismida qo‘llaniladigan xamma mashq turlarini 
o‘zining tashkil qilinishi xamda o‘tkazilish xususiyatlariga ko‘ra quyidagi 
uchta guruxga bo‘lish mumkin: 
1. Gimnastika snaryadlarida mashqlar, sakrashlar, akrobatika mashqlari va 
ba‟zi amaliy mashqlar. 
2. Erkin mashqlar kombinatsiyalari. 
3.Jismoniy tayyorgarlik mashqlari. 
a) gimnastika snaryadlarida mashqlar. 
Gimnastika snaryad-larida 
mashqlarni o„tkazishda o„qituvchilarga quyidagilar tavsiya qilinadi: 
1) Mashg„ulot joyini tez tashkil qilish va tayyorlashga erishish. 
SHug„ullanuvchilar o„rtasida majburiyatlarni aniq taqsimlash va uning 
bajarilishini nazorat qilish bunga kafolat bo„lib xizmat qiladi; 
2) Mashqning bajarilishini kuzatib turish uchun shug„ullanuvchilarga 
optimal sharoitlarni yaratish.
SHug„ullanuvchi tomonidan joyning to„g„ri tanlanishi bunga yordam 
beradi. CHunki joyning to„g„ri tanlanishi kuzatish uchun qulay sharoit yaratadi 
xamda ko„z bilan qabul qilishda doimiy ko„g„atuvchilarning zararli ta‟sirini 
kamaytiradi; 
3) Asosiy mashq bajarilishidan oldin maxsus razminka o„tkazish. 
Darsning asosiy qismida xar bir mashq turi oldidan mashg„ulotlar maxsus 
badan qizdirish mashqlaridan boshlanadi. Maxsus badan qizdirish mashqlari 

---

xarakat apparatining qo„shimcha ravishda tayyorlanishga yordam beradi va 
shug„ullanuvchining bugungi kundagi xolatini, u yoki bu mashqni bajarishga 
bo„lgan imkoniyat darajasini aniqlashga imkon yaratadi (gimnastlar iborasi bilan 
«snaryadni xis etish», deyiladi).
Badan qizdirish vositalariga quyidagilar kiradi: buyumlar, buyumlarsiz va 
og„irlik 
bilan, 
ommaviy 
turdagi 
snaryadlar 
bilan 
bajariladigan 
umumrivojlantiruvchi mashqlar xamda albatta shug„ullanuvchi tayyorgarlik 
ko„rayotgan gimnastika turidagi mashqlar. Gimnastika bilan shug„ullanishni yangi 
boshlaganlarga mashqrni tanlash va me‟yorlash o„qituvchi (trener) tomonidan 
aniqlanadi. Tajribali gimnastikachilar maxsus gimnastikani odatda mustaqil 
o„tkazadilar; 
4) Belgilangan uslubiy tavsiyalarga amal qilgan xolda, mashg„ulotdagi 
vaziyatni xisobga olib, asosiy mashqlarni o„tkazish.