Gigienik me`yorlashtirish va reglamentlashtirish haqida tushuncha

Me`yorlashtirish va reglamentlashtirishning asosiy prinsiplari

Gigiyenik reglamentlashtirishda gigiyena-toksikologik tekshirishlar quyidagi bosqichlarda umumiy ko‘rinishga ega bo‘ladi:

Moddaning fizik-kimyoviy xossalarini o‘rganish (agregat holati, tashqi ko‘rinishi, rangi, hidi, solishtirma og‘irligi, turli muhitlarda erish xususiyati, barqarorligi, bug‘lanish xususiyati va b.q.)

Zaharlilik xossasini baholash maqsadida toksikologik tekshirishlarni o‘tkazish kerak, bunda organizmga zaharli ta’sir ko‘rsatish tabiati, maxsus ta’sir xususiyatlariga ega ekanligi aniqlanadi. Toksikologik tekshirishlar laboratoriyalarda eksperimental hayvonlar organizmida sinash orqali o‘tqaziladi (oq sichqonlar, oq kalamushlar, quyonlar yoki boshqa hayvonlar) va u bir necha variantlarda amalga oshiriladi:

Me`yorlashtirish va reglamentlashtirishning asosiy prinsiplari

a) o‘tkir tajribalar. Asosiy vazifa - quyidagi toksikologik parametrlarni aniqlash - LD 50, LD 16, LD 84, CL 50 va o‘tkir zaharlanishdagi klinik belgilar aniqlanadi.

b) oraliq tajriba. Asosiy maqsadi - laboratoriya hayvonlari organizmiga ko‘p marta yuborgandagi kumulyativlik xossasini aniqlash 1/5- 1/10 LD 50.

d) surunkali toksikologik tekshirish. Tajriba yoki Lim chr ni o‘rnatish maqsadida, yoki moddaning maxsus ta’sir etish xususiyatini aniqlash maqsadida o‘tqaziladi. Lim chr ni aniqlash LD 50 ning 1/20 - 1/100 martalik nisbatlarida uzoq muddat ta’sir ettirish orqali o‘tqaziladi va ma’lum muddatlarda hayvonlar organizmidagi funksional, morfologik va biokimyoviy o‘zgarishlar aniqlanadi. Tekshirish natijasida shunday doza aniqlanadiki, u hayvonlar organizmida fiziologik me’yorlardan tashqari minimal o‘zgarishlarni keltirib chiqarishi kerak.