Гидрогеология ва инженерлик геологияси

Статиграфик усул қатламлари горизонтал жойлашган тоғ
жинсларининг нисбий ёшини аниклашда ишлатилади. Бунда пастда
22
қатламларда жойлашган тоғ жинслари юкорида жойлашганларига
нисбатан ката ёшда ҳисобланади.
3
2
1
а) Горизонтал қатламлар
2
3
1
б) Бурмали қатламлар (складкалар)
4-расм. Тоғ жинсларини қатламларда ётиши.
Палеонтологик усул тоғ жинслари нисбий ёшини қатламларнинг
ётиш ҳарактерини ҳисобга олмаган ҳолда, факат органик қолдиқларни
текшириш натижасида аниклайди. Бу усул асосига органик тирик
организмлар Дуне ривожланиши тарихи ётади.
6.6. Геологик вақт шкаласи.
Ҳозирги кунда тоғ жинсларининг ёшини ўрганиш асосида, ҳамда
хаёт ривожланиши тарихи асосида геологик вакт шкаласи тўзилган.
23
Геологик шкалада энг йирик вакт ораликлари эралар деб ном олган,
шу вакт оралигида пайдо бўлган тоғ жинслари гурухлар деб ном олган.
Ҳар кайси эра ўз навбатида даврларга, гурухлар эса системаларга,
даврлар эса эпохалар ва хакозоларга булинади.
Ҳар кайси вакт оралиги ва унга мос келувчи тоғ жинслари
қатламлари ўзининг номи ва индексини олган. Масалан, мезазой эраси Mz-
индексга эга, туртламчи давр Q ва х.
Даврларнинг эпохаларга булинишида индексга ракамлар
кушиладида.
Масалан, триас даври эпохалари Т1-пастки, Т2-урта ва Т3-юкори.
Туртламчи даврга бирмунча бошқача белгилар қуйилади, яъни
эпохалар Рим рақами билан, ҳарфлар билан эса ҳосил бўлиш шароитлари
курсатилади. Масалан, индекс b
I mQ - денгизда ҳосил бўлган кадимий
туртламчи давр тоғ жинси. Геохронологик индекслар геологик ҳариталар
ва киркимлар тўзишда ишлатилади; индекс dat
ч С 3 -датский век
верхнемелевой эпохи.
7-маъруза:
ЕРНИНГ ИЧКИ ДИНАМИК ЖАРАЁНЛАРИ
Режа:
1. Ернинг ички динамик жараёнлари ва уларнинг турлари.
2. Сейсмик ҳодисалар. Уларнинг сабаби, турлари.
3. Зилзила кучини баҳолаш ва ҳисобга олиш.