Гидрогеология фанининг мақсади ва вазифаси

Умумий гидрогеология. Ер ости сувларининг вужудга келиши ва тарқалиш қонуниятларини ўрганади, яъни унинг гидроферасидаги ўрни, ҳосил бўлиши, айланиш ҳолати, турлари физик ва кимёвий ҳоссаларини ўрганиш, классификациясини тузиш ва муҳофаза қилиш каби масалалар билан шуғулланади.



1.1. –расм. Гидрогеология фанининг тармо=лари ва уларнинг бош=а фанлар билан ызаро бо\ли=лиги

Ер ости сувлари динамикаси. Ер ости сувларининг табиий ва техноген-одамларнинг инженерлик ва хўжалик фаолиятлари оқибатида силжиш, ҳарактга келиш, ўзгариш қонуниятлари билан шуғулланади.
Гидрогеологик тадқиқотлар олиб бориш усуллари. Ер ости сувларининг ётиш, жойлашиш, ҳаракатланиш ҳолатлари, уни захираларини вужудга келиш, фасллар, кўп йиллар мобайнида ўзгариб туриш сабабларини ўрганади, янгидан-янги усул ва услублар ишлаб чиқади.
Гидрогеохимия. Ер ости сувларининг химиявий таркибини, улардаги мавжуд газ, органик бирикмаларни, физик ҳолатини, вужудга келиш қонуниятларини ўрганади.
Гидрогеотермия. Ер ости сувлари ёрдамида иссиқликни тарқалиши (теплоперенос) жараёнининг ҳусусиятлари ва қонуниятларини ўрганади.
Қазилма конлари гидрогеологияси. У ёки бу қазилма конлари ҳудудидаги мавжуд ер ости сувларини, уларнинг фасллар, кўп йиллар мобайнида вужудга келиш сабабларини, истеъмолга етарли ёки етарли эмаслиги, яроқлиги даражаларини ўрганади ва башоратлайди, чора-тадбирлар ишлаб чиқади.
Радиогидрогеология. Ер ости сувларининг радиоактив таркибини, улардаги мавжуд радиоактив элементларнинг тури (уран, родон, радий) миқдорларини, вужудга келиш ўзгариш қонуниятларини ўрганади, уларни қидириб топиш, халқ хўжалигида қўллаш услубларини ишлаб чиқиш билан шуғулланади.
Регионал минтақавий гидрогеология. Ер ости сувларининг айрим регионлар бўйича тарқалиши, вужудга келиши, ўзгариши, ер қобиғи қатламларида жойлашганлиги, тарқалганлиги, гидрогеологик структураларнинг турлари ва турли ер ости сувларининг ҳосил бўлиш қонуниятларини ўрганади.
Палегидрогеология. Гидрогеологиянинг бу тармоғи ер ости сувларини ер тарихий тараққиёти мобайнида вужудга келган ер қобиғи тоғ жинслари қатламлари ҳосил бўлиш даври ривожланиш тарихи билан боғлаган ҳолда ўрганади, у ёки бу ёшга эга бўлган ер ости сувли қатламларини ажратади, уларнинг пайдо бўлиш, ўзгариш қонуниятларини аниқлайди.
Гидрогесейсмология¹. Ер ости сувларининг таркибини, хосса ва хусусиятларни ер қимирлаш ҳодисасининг тайёрланиш, вужудга келиш даври билан боғлиқ ҳолда ўзгариши қонуниятларини ўрганади. Бу тармоқ асосан Ўзбекистонда 1966 йилги Тошкент зилзиласидан кейин вужудга келди. Ўзбекистонда ва унга ёндош ҳудудларда содир бўлган қатор ер қимирлашларни башорат қилишга эришилди (/.О.Мавлонов, А.Н.Султонхўжаев ва б.қ.).