Gidrogenizatsiya va eterifikatsiya qilingan yog’lar Reja

3. Molekulyar va konvektiv diffuziya . Moyli xom ashyolardan ekstraksiya usulida moy olishda ikki xil usul Qo‘llaniladi: to‘g‘ridan to‘g‘ri ekstraksiyalab moy olish va avval forpresslab, So‘ngra kunjara tarkibidagi moyni ekstraksiyalab moy olish.Yanchilmada yoki xom ashyoda moy material zarrachalarining ichki yoki tashqi yuzalarida joylashgan bo‘ladi. Birinchi bo‘lib (1937 y.) Goldovskiy materialda moyni 2 xil holatda bo‘lish tushunchasini kiritdi: zarrachalarni ustki va ichki yuzalaridagi moy "erkin moy", zarrachalarni ichida, katakchalari, chuqurchalarida joylashgan moy "bog‘langan moy" deyiladi. 
Bog‘langan moylarni ajratib olish uchun esa erituvchini zarracha ichiga, chuqurchalarga kirib borishi, mahsulot bilan yaxshi bog‘lanishi zarur bo‘ladi. Ekstraksiya jarayonini oxirgi mahsuloti ekstraksiya moyi va kunjaradir. Ekstraksiya jarayoni – bu diffuzion jarayon bo‘lib, 2 turdan iboratdir: molekulyar diffuziya, konvektiv diffuziya. Molekulyar diffuziya – moddaning molekulyar darajada o‘zaro almashinishiga aytiladi. Ma’lumki, molekulalarning kinetik energiyasi ularda bo‘layotgan issiqlik ta’siriga bog‘liqdir, ya’ni moddaning harorati qancha yuqori bo‘lsa, modda molekulalarining kinetik energiyasi shuncha yuqori bo‘ladi. Ikki turdagi suyuqlik bir-birida yaxshi aralashishi yoki erishining asosiy 
sababi ular orasidagi molekulyar tortishish kuchlarining yaqinligidir. Shu tufayli ikki turdagi suyuqlik: erituvchi va moy molekulalarining bir biridan ajratuvchi faza deyarli yo‘qoladi va molekulalar birbirlarining o‘rinlarini almashadi, ya’ni molekulyar diffuziya sodir bo‘ladi. Konvektiv diffuziya koeffitsenti molekulyar diffuziya koeffitsentiga farqli munosabatda bo‘lib, jarayonning haroratiga to‘g‘ridan to‘g‘ri bog‘liqdir. Umumlashtirib aytganimizda molekulyar diffuziya asosan molekulalarning Kinetik energiyasiga bog‘liq bo‘lsa, konvektiv diffuziya esa muxitning oqimi Tezligiga, uning miqdoriga va bosimiga bog‘liq bo‘ladi. Ekstraksiya jarayonining alohida zarrachada namoyon bo‘lishi. Ekstraksiya jarayonining alohida zarrachada namoyon bo‘lish mexanizmini I-zarrachani ichki qismidan yuzasigacha bo‘lgan molekulyar diffuziya. 
II-chegaraviy qavatdagi molkulyar diffuziya.
IIIchegaraviy qavatdan missella oqimigacha bo‘lgan konvektik diffuziya. CHizmadagi Ko‘rsatkichlar kattaligi molekulalar tezligiga to‘g‘ri Proporsional. Ko‘rsatkichlar O‘rtasidagi Oraliq Masofa Missellani Konsentratsiyasiga bog‘liq. Erituvchini harakati chizmada ko‘rsatilmadi. 
I-bosqichdagi Diffuziya, Ya’ni ichki diffuziya tezligi katakcha Teshikchalarning ochilish darajasiga bog‘liq. 
P-bosqichdagi diffuziya, yuzasi qismini fizikkimyoviy hossalariga, g‘adir.Budurlik darajasiga, missellani harakati tartibiga, haroratiga bog‘liq. Shbosqichdagi diffuziya missellani harakati tartibiga va tezligiga, uning fizik-Kimyoviy hossalariga bog‘liq. Ekstraksiyaga uchragan zarracha eng avvalo u bilan to‘qnash kelgan toza Erituvchi ta’sirida namlanadi va erituvchi zarrachaning ichki bo‘shliqlari tomon Harakatlanadi. Erituvchi o‘z yo‘lida zarracha ustidagi, hamda ichki qavatlardagi moyni eritib, O‘z yo‘lidagi bo‘shliqlardan havo pufakchalarni siqib chiqaradi. Erituvchi har tomonlama zarrachaning eng olis ichkari hajmigacha yetib borib, Moy molekulalari bilan almashinadi va bu molekulyar diffuziya ta’siri ostida biron Bir qiymatga ega bo‘lgan “C” konsentratsiyali missellani hosil qiladi. Hosil bo‘lgan Missella konsentratsiyasi zarrachani yuvib turgan erituvchining konsentratsiyasi “CO” Dan katta bo‘ladi C CO
. Bu hol, ya’ni konsentratsiyalarning farqi diffuziya Jarayonining yurgazuvchi kuch hisoblanib, yuqori konsentratsiyali missellani Zarracha ichidan sirtiga tomon yo‘naltiradi. Demak, zarracha uzunligiga teng bo‘lgan L masofada (I- zona) asosan molekulyar diffuziya sodir bo‘ladi. Zarracha sirtiga yetib kelgan missella zarracha atrofida oqib turgan erituvchi Yoki past konsentratsiyalik missella bilan aralashib ketishi lozim edi, ya’ni konvektiv Diffuziya sodir bo‘lishi lozim edi