7.2.Техник – иқтисодий кўрсаткичларни аниқлаш.
Насос станция гидротехник иншоотлари бўғинини қуришга кетадиган капитал харажатлар йириклаштирилган кўрсаткич асосида аниқланади, бу кўрсаткич сифатида 1 кВт ўрнатилган қувват “а” қабул қилинган:
а = 420/(Qнс0,26 ·Нм 0,28), у.е.
бундан умумий капитал харажатлар қуйидагича аниқланади:
К = Nўрн·а, у.е.
бу ерда: Nўрн=Nдв·(n+1) – насос станциянинг ўрнатилган қуввати;
Nдв – двигательнинг қуввати;
n+1 – станциядаги умумий агрегатлар сони.
Жиҳозларни нарҳини қуйидаги миқдорда қабул қилиш мумкин:
Кжиҳ = 0,5· К, у.е.
Гидротехник иншоотлар нарҳини қуйидаги миқдорда қабул қилиш мумкин:
Кгти =0,5·К, у.е.
Насос станцияни йиллик эксплуатацион харажатлари эксплуатация ходимларига ажратиладиган харажатлар (7.1-жадвал), амортизация ва жорий таъмирлаш (7.2-жадвал), электр энергияга бўлган харажатлар (7.3-жадвал) ҳамда мойлаш, тозалаш ва меҳнат мухофазасига бўлган харажатлар йиғиндисидан иборат бўлади.
Насос станция эксплуатацион ходимлар сони ва таркиби станция тури ва сарфига асосан аниқланади (1-илова). Амортизация ва жорий таъмирлашга ажратмалар қийматлари лойиҳаланган ва қурилган насос станциялар мисолида олинган. 1 кВт·соат электр энергиянинг нарҳи с=0,045 у.е. га тенг деб қабул қилинган.
7.4-жадвалда насос станциянинг йиллик эксплуатацион харажатлари ҳисобланган, 7.5-жадвалда эса асосий техник-иқтисодий кўрсаткичлари келтирилган.
Эксплуатацион ходимларни сарф-харажатлари
7.1- жадвал
№
|
Лавозими
|
Сони
|
Ойлиги, у.е.
|
Жами, у.е.
|
Йиллик ойлиги, у.е.
|
1
|
НС бошлиғи
|
1
|
380,0
|
380,0
|
|
2
|
Диспетчер
|
1
|
340,0
|
340,0
|
|
3
|
Инженер-гидротехник
|
1
|
320,0
|
320,0
|
|
4
|
Инженер-электрик
|
1
|
320,0
|
320,0
|
|
5
|
Навбатчи гидромеханик
|
4
|
280,0
|
1120,0
|
|
6
|
Навбатчи электрик
|
4
|
280,0
|
1120,0
|
|
7
|
Қўқим тозалаш машинаси ишчиси
|
1
|
250,0
|
250,0
|
|
8
|
Қўриқчи
|
4
|
200,0
|
800,0
|
|
|
Жами
|
17
|
|
|
|
|
Мукофотлар 40%
|
|
|
|
|
|
Жами
|
|
|
|
|
|
Ижтимоий ҳимояга ажратмалар 40%
|
|
|
|
|
|
Жами
|
|
|
|
|
Амортизация ва жорий таъмирлашга ажратмалар.
7.2-жадвал.
№
|
Харажатлар номи
|
Қиймати,
у.е.
|
Амортизация
|
Жорий таъмирлаш
|
%
|
Сумма
минг.у.е.
|
%
|
Сумма
минг.у.е.
|
1
|
Гидротехник иншоотлар
|
Кгти
|
3,5
|
|
3,0
|
|
2
|
Жиҳозлар
|
Кжиҳ
|
12,0
|
|
5,0
|
|
|
Жами
|
|
|
|
|
|
Электр энергияга сарфланган харажатлар
7.3-жадвал.
№
|
Номи
|
Ўл.бирлиги
|
Миқдори
|
1
|
Бир йилда истеъмол қилинадиган электроэнергия миқдори
|
кВт·соат
|
=
|
2
|
Электроэнергиянинг қиймати
|
у.е.
|
·с
|
3
|
Шаҳсий эхтиёж учун электроэнергия сарфи
(1 пунктдан 2%)
|
кВт·соат
|
|
4
|
Шаҳсий эхтиёж учун электроэнергияни қиймати
|
у.е.
|
|
|
Жами
|
у.е.
|
|
Мойлаш, тозалаш ва меҳнат мухофазасига бўлган ажратмалар шаҳсий эхтиёж учун сарфланган электроэнергияни қиймати, эксплуатацион ходимларни сарф-харажатларини ва жорий таъмирлаш харажатларининг йиғиндисидан 10%ни ташкил этади.
Насос станцияни йиллик эксплуатацион харажатлари
7.4-жадвал.
№
|
Харажатлар номи
|
Ўл.бирлиги
|
Миқдори
|
1
|
Эксплуатацион ходимларга сарф-харажатлар
|
у.е
|
|
2
|
Амортизация
|
у.е
|
|
3
|
Жорий таъмирлаш
|
у.е
|
|
4
|
Электроэнергия қиймати
|
у.е
|
|
5
|
Мойлаш, тозалаш ва меҳнат мухофазасига ажратмалар
|
у.е
|
|
|
Жами
|
у.е
|
|
Насос станцияни асосий кўрсаткичлари
7.5-жадвал.
№
|
Кўрсаткичлар
|
Белгиланиши
|
Ўл.бирлиги
|
Миқдори
|
1
|
Умумий капитал харажатлари
|
К
|
у.е
|
|
2
|
Йиллик эксплуатацион харажат-лари
|
С
|
у.е
|
|
3
|
Ўрнатилган қувват
|
Nўрн
|
кВт
|
|
4
|
Насос станция сарфи
|
Qнс
|
м3/c
|
|
5
|
Суғориладиган майдон
|
|
га
|
|
6
|
Манометрик напор, максимал
|
Нм
|
м
|
|
7
|
Йиллик электроэнергия истеъ-моли
|
|
кВт·соат
|
|
8
|
Кўтариб берилаётган сув миқ-дори
|
|
м3
|
|
Насос станциясининг ўрталаштирилган қуввати қуйидагича аниқланади:
Nўрт.қув = ∑(Ni·Ткун i) / ∑Ткун, кВт
бу ерда:
Ni – даврлардаги насос станциясининг қуввати;
Ткун – даврнинг давомийлиги, кунда.
Насос станциянинг техник-иқтисодий кўрсаткичлари
7.6-жадвал.
№
|
Кўрсаткичлар
|
Ўл.бирлиги
|
Формула
|
Қиймати
|
1
|
1кВт ўрнатилган қувватни қиймати
|
у.е
кВт
|
К
Nўрн
|
|
2
|
1 м3 кўтарилган сувни қиймати
|
у.е
м3
|
_К_
|
|
3
|
1тм кўтарилган сувни қиймати
|
у.е
Т*М
|
___К___
·Нм
|
|
4
|
1 га ерни суғориш қиймати
|
у.е
га
|
_ К_
|
|
5
|
1 м3/c сув сарфини қиймати
|
у.е
м3/с
|
_ К_
Qнс
|
|
6
|
1кВт ўрнатилган қувватни таннархи
|
у.е
кВт
|
_С_
Nўрн
|
|
7
|
1 м3 кўтарилган сувни таннархи
|
у.е
м3
|
_С_
|
|
8
|
1 га ерни суғориш таннархи
|
у.е
га
|
_С_
|
|
9
|
1 м3/c сув сарфини таннархи
|
у.е
м3/с
|
_С_
Qнс
|
|
10
|
Насос станцияни вақтдан фойдаланиш коэффициенти
|
_
|
Ткун
Тйил
|
|
11
|
Ўрнатилган қувватдан фойдаланиш коэффициенти
|
_
|
Nўрт.қув
Nўрн
|
|
Do'stlaringiz bilan baham: |