Gidroenergetik qurilmalar elektr qismi, rele himoyasi va avtomatikasi

6.3. Sabr vaqtli notanlovchan tokli kesim. Sabr vaqtsiz notanlovchan tokli 
kesim 
 
Elektr  energetika  tizimlarining  bosh  qismlarining  himoyalariga  tezkorlik 
boʻyicha  juda  katta  ahamiyat  beriladi.  Ushbu  holat  parallel  ishlayotgan  sinxron 
generatorlar  hamda  energetika  tizimini  turg’un  ishlashini  ta’minlash  maqsadida 
amalga  oshiriladi.  Bosh  liniyalardagi  oʻtkazgichlardan  kesim  yuzasining  kattaligi 
hisobiga,  liniyaning  boshi  va  oxiridagi  qisqa  tutashuv  toklari  kam  miqdorda 
farqlanganligi  sababli  tokli  kesimlarni  qoʻllash  doimo  samarali  boʻlmaydi. 
Natijada tokli kesimning ma’qul boʻlgan ish zonasi va tanlovchanligini ta’minlash 

---

 
167 
imkoni boʻlmaydi. 
 
Bundan hollarda notanlovchan tokli kesimni qoʻllash mumkin. 
 
Notanlovchan  tokli  kesim  –  bu  maksimal  turdagi  tokli  himoya  boʻlib, 
nafaqat  oʻzining  ta’sir  zonasidagi  shikastlanishlarga,  balki  ta’sir  zonasidan 
tashqarida  boʻladigan  shikastlanishlarda  ham  ishga  tushadi.  Notanlovchan  tokli 
kesimning  tanlovchanligiga  sabr  vaqt  yoki  boshqa  qoʻshimcha  texnik  vositalarni 
qoʻllash evaziga erishiladi.