Gibridlanish

GIBRIDLANISH
Gibridlanish - L.Poling: "Turli atom orbitallari bir - biri bilan qo'shilib ulardan "O'rtacha" yoki "Oraliq" orbitallar yuzaga keladi", - degan fikrni aytdi. Oraliq orbital gibrid orbital deb ataladi. "Gibrid" so'zi "qo'shilib chatishish" degan ma'noni anglatadi. Shakli va energiyasi har xil atom orbitallardan shakli va energiyasi bir xil orbitallar hosil bo'lishi gibridlanish deb ataladi.
Orbitallarning gibridlanishiga sabab sistema energiyasining kamayishidir. Gibridlanishda qatnashayotgan atom orbitallar soni hosil bo'lgan gibrid orbitallar soniga teng. Masalan, 1 ta s orbital va 3 ta p orbitaldan 4 ta sp³ gibrid orbital hosil bo'ladi. 1 ta s orbital va 2 ta p orbitaldan 3 ta sp² gibrid orbital hosil bo'ladi. 1 ta s orbital va 1 ta p orbitaldan 2 ta sp gibrid orbital hosil bo'ladi.
sp³ gibridlanish - bu gibrid orbitallar fazoda 109°28' burchak ostida joylashadi va asosan tetraedrik tuzilishga ega molekulalar hosil bo'ladi.
Tetraedrik shaklga ega bo'lgan sp³ gibridlangan birikmalar - alkanlar, sikloalkanlar, CCl₄,