Geosiyosat asoslari

SHANXAY HAMKORLIGI TASHKILOTI

Mintaqaviy manfaatlarni himoya qiluvchi xalqaro tashkilot. Mazkur tashkilotga 2001 yilda Xitoy, Rossiya, Qozog‘iston, Kirgiziya, Tojikiston va O‘zbekiston rahbarlari tomonidan asos solingan. SHHT ning shakllanish jarayoni bundan bir oz oldin boshlangan. 1996 yilda Shanxayda, 1997 yil Moskvada bo‘lib o‘tgan Xitoy, Rossiya, Qozog‘iston, Kirgiziya va Tojikiston rahbarlarining sammitida harbiy sohada, chegara hududlarda o‘zaro ishonchni mustahkamlash, qurolli kuchlarni qisqartirish to‘g‘risida shartnoma imzolandi. U «Shanxay beshligi», «Shanxay forumi» nomlari bilan atalib kelindi. 2001 yil Shanxayda bo‘lib o‘tgan sammitda O‘zbekiston ham unga a’zo bo‘1ib kirdi. I.Karimovning taklifi bilan tashkilotga SHHT nomi berildi. SHHT a’zo mamlakatlarning umumiy hududi Yevro Osiyoning 67 % ini

tashkil etib, unda dunyo aholisining deyarli yarmi yashaydi. 2016 yildan Hindiston va Pokiston ham a’zo bo‘lib kirdi. Tashkilotning rasmiy tili xitoy va rus tillari hisoblanadi. Eron, Pokiston, Hindiston, Mongoliya kuzatuvchi - davlat sifatida SHHT sammitlarida qatnashib keladi. SHHT o‘z maqsad - vazifalarini amalga oshirish uchun bir qator organlar tashkil etilgan: davlat rahbarlari Kengashi; hukumat rahbarlari Kengashi; vazirlik va mahkama rahbarlari yig‘i1ish; Sekretariat va boshqalar. Umumiy maydoni 34 490 280 km^2ga teng bo‘lib unda 3,2 mld aholi yashaydi.