Geomexanika fanining asosiy tushunchalari

Тог ъ таъсири ҳодисаси. Тог ъ таъсирининг кўринишлари билан шуғулланиш усуллари


Тог ъ таъсири-ҳаво зарба тўлқинининг шаклланиши ва кинетик енергияга тўпланган потенциал енергиянинг дарҳол конверсияси натижасида сейсмик таъсирнинг намоён бўлиши билан вайрон бўлган тош массасини ишлаб чиқарилган космосга чиқариш билан бирга, руда ёки тош массасининг кучли ҳалокати.

Еластик енергия тўплашга мойиллиги бўлган жинсларда куч чегарасидан ошган вақтда тог ъ жинслари массалари ҳаракати ёки ёрилиши билан бирга тўпланган енергиянинг оний чиқарилиши содир бўлади.

Кон иш ташлашлар судденнесс билан ифодаланади, намоён жойи ноаниқлик ва катта динамик куч, миналар ва конларда муҳим ҳалокатга олиб, йирик бахциз ҳодисалар, ускуналар етишмовчилиги ва инсон ҳалокати. Юқори зарбали конларда ер ости фойдали қазилмалари операцияларини ўтказишда енг муҳим муаммолардан бири-унинг жадаллигини оширишда хавфсиз меҳнат шароитларини яратишдир.

Шу муносабат билан сўнгги йилларда Россия ва хорижда тог ъ таъсирини прогнозлаш ва олдини олишга, тог ъ босимини кузатиш ва назорат қилиш усулларини яратишга қаратилган фаол ишлар амалга оширилди.

Ички статистика Россияда тахминан 50 руда конлари тош таъсир тенденцияси ва уларнинг юзага хавфи бор, деб кўрсатади. Бу Абакан, Казское, Шерегешское, Берикулское ва бошқалар ўз ичига олади. тог ъ таъсири 600 м чуқурликда кутилмоқда қаерда конлари,, бошқалар (Гайское, Дарасунское, Садонское, Тйрняузское, ва ҳоказо.) 700-800 м чуқурликда.

Аммо Вишневогорское, Шимолий Урал боксит, Естюнинское, Вйлиговское ва ҳоказо., тог ъ жинслари таъсири 300 м дан ошмаган чуқурликларда кузатилди, бу еса коннинг таъсир хавфи нафақат ривожланиш чуқурлигига, балки бошқа омилларга ҳам боғлиқ еканлигини кўрсатади.

Тог ъ таъсирининг асосий сабаблари табиий ёки табиий ва технологик жиҳатдан таснифланади.

ТАБИИЙ САБАБЛАРГА ҚУЙИДАГИЛАР КИРАДИ: