Geometriya 7-sinf

13.
 
Aylananing diametri radiusidan 65 
sm
uzun. Aylana diametrini toping.
1
4
.
 
Radiusi 8 
m
bo4lgan doiraning eng katta vatarini toping.
Savol, masala va topshiriqlar
Rasmlarda tasvirlan gan zarbli musiqa 
as boblarining doira shaklda bo4lishi sababi 
nimada deb o4ylaysiz?
Natijada, markazi 
O
nuqtada bo4lgan aylananing taxminiy tasviri hosil 
bo4ladi. Bu usulni (nuqtalarning o4rnini) yodda saqlab qoling. U sizga sirkuldan 
foydalanmagan holda aylana chizishda asqotadi.
shi s
19

---

20
1.
Qo4lingizdagi darslikning bo4yi, eni va 
qalinligini chizg4ich yordamida o4lchang. 
2.
Qo4lingizdagi darslikning bir varag4i 
qalinligini qanday o4lchash mumkin?
3.
Sinfdoshlaringiz bo4yini chamalab o4lchang va taqqoslang. Bo4yi eng uzun 
sinfdoshingizni aniqlang.
4
.
Qarichingizni chizg4ich yordamida santimetrlarda o4lchang. So4ng bir necha 
predmetlarning o4lchamlarini (partaning eni, uzunligi va balandligini, 
derazaning enini, doskaning enini) qarichlab o4lchang va natijalarni 
santimetrlarda ifodalang.
5.
Qadamingiz uzunligini o4lchang. Maktab binosining bo4yi va enini, sport 
maydonchasining bo4yi va enini qadamlab o4lchang va metrlarda ifodalang.
6.
Qo4lingizda uzunligi 30 
sm
li chizg4ich bor. Siz uning yordamida sinf xonasining 
uzunligi va enini o4lchashingiz kerak. Bu vazifani qanday qilib bajargan bo4lar 
edingiz? Agar chizg4ich o4rniga uzunligi 5 
sm
li gugurt qutisi bo4lsa-chi?
7.
O4zbekiston xaritasidan berilgan masshtabga ko4ra turli shaharlar orasidagi 
to4g4ri chiziq bo4yicha masofalarni toping
 
(
1-rasm
). Yer yassi emas, sharsimon 
bo4lgani uchun xarita bo4yicha o4lchangan masofa taqribiy bo4ladi. Shaharlar 
ham aslida nuqta emas, bir necha kilometrga cho4zilgan bo4ladi. Shunga ko4ra 
Toshkent va Buxoro orasidagi to4g4ri chiziq bo4yicha masofa 
4
07 km atrofida 
deya xulosa chiqarish lozim.