Геометрик оптика асосан ёруғлик бу шаффоф муҳитда тўғри чизиқ бўйича тарқаладиган нур

2 – masala

Yuzasi aylanadan iborat maydonning yorituvchanligi 10 ga teng. Maydondan chiqarilgan nurlanish oqimi 31,4 Vt ni tashkil qiladi. Maydonning radiusini toping.

Berigan Yechish: oldingi 1 – masalaga teskari vazifani hisoblash uchun ishchi = 10 formula yorituvchanlik ifodasini qo`llab, S₁ – yuzani topamiz. = 31,4 Vt = = = = 3,14 = 3,14 Nurlanish chiqarayotgan maydon shakli aylanadan iboratligini --------------- inobatga olib, ifodadan r – radiusni topamiz. r - ? = r = = = = 1m Javob: Nurlanish chiqarayotgan aylana shakldagi maydonning radiusi 1m ni tashkil qiladi.

3 – masala

M anba kbadrat shakldagi maydondan 1 m balandlikda joylashgan. Kvadratning yon tomoni 100 sm. Berilgan maydonga tushayotgan oqim 6,28 Vtni tashkil qiladi. Yorug`lik kuchi topilsin. Berilgan Yechish r = 1 m Yorug`likning energetik kuchi nurlanish oqimiga a = 100 sm = 1 m fazoviy burchakka bog`liq = . Berilgan Ф_е = 6.28 Vt masalada fazoviy burchak Ω = = I_e - ?

ifodadan topiladi. Ω = = 1 sr = = 6,28 Javob: Manbaning yorug`lik kuchi 6,28 ga teng.

4 – masala

H ovlida 6 metr balandlikda har birining yorug`lik kuchi 500 kandeladan bo`lgan ikkita elektr lampasi osilgan. Lampalar orasidagi masofa 8 metrga teng. Har bir lampaning tagidagi yer sirtini yoritilganligini, hamda lampalar o`rtasidagi yerning yoritilganligini toping. Berilgan Yechish: Har bir lampaning tagidagi

h =6 m yoritilganlik bir xilda bo`ladi, cnunki

I = 500 cd lampalarning yorug`lik kuchlari bir xil

L = 8 m E = E₁ + E₂ bu yerda E₁ – birinchi

________ lampaning hosil qilgan yoritilganligi

E_{1 -} ? E₂ - ? E - ? E₁ = ∙ E₂ – ikkinchi lampaning ( birinchi lampaning tagida ) hosil qilgan yoritilganligi. E₂ = bu yerda = = = . E = + ∙ ; E = + ∙ = 17Lx Lampalarning o`rtasidagi yerda yoritilganlik har bir lampa hosil qilgan yoritilganlikning ikkilanganligiga teng. E = 2E<sub>1</sub> = 2 ; = ; = . E = 2 ∙ ; E = 2 ∙ = 16 Lx Javob: Har bir lampa ostida yoritilganlik 17 Lx ga, o`rtasida esa 16 Lx ga teng.

5 – masala

D iametri D = 2 m keladigan dumaloq stol markazi ustida yorug`lik kuchi I = 100 cd ga teng lampochka osilgan. Lampochkani nuqtaviy yorug`lik manbai deb, uni sekin – asta ko`tarayotganda stol chetlari yoritilganligining o`zgarishi hisoblab chiqilsin. Yoritilganlikni h=10 sm oraliqda 0,5 h 0,9 m interval uchun hisoblang. E = f ( ) grafigini chizing. Yechish: Stol chetidagi yoritilganlik E = ; r = = = . E = . Ifodaga son qiymatlarini qo`yish orqali E = ifodani hosil qilamiz .

Berilgan oraliq uchun grafik chizamiz.

№