Geologiya va geoinformatsion tizimlar fakulteti geologiya kafedrasi

Beshta yirik okean mavjud:

• 
  Ulardan eng kattasi yer shari yuzasining 32% ni egallaydi. U 160 million km 2 dan ortiq maydonni egallaydi - bu butun quruqlikdan ko'proq. Bundan tashqari, u eng chuqur okeandir; uning o'rtacha chuqurligi 4200 m, Mariana xandaqi esa 11 km dan ortiq chuqurlikka ega.
  
• 
  Tinch okeanining yarmi kattaligi: u 80 million km 2 maydonni egallaydi. Chuqurligi bo'yicha u Tinch okeanidan ham past: u Puerto-Riko xandaqida maksimal chuqurlikka (9558 m) etadi,
  
• 
  Janubiy yarimsharda joylashgan va 73,5 million km 2 maydonni egallaydi.
  
• 
  Kichkina deyarli butunlay quruqlik bilan o'ralgan va odatda 3-4 m qalinlikdagi muz bilan qoplangan.
  
• 
  Ba'zan Antarktika yoki Janubiy okean deb ataladigan Antarktika suvlari ancha katta va materikni o'rab oladi. Bu suvlarning uchdan ikki qismi qishda muzlaydi.
  

Dengizlar okeanlarning sezilarli darajada kichikroq va sayoz qismlari bo'lib, qisman quruqlik bilan o'ralgan. Bularga, masalan, O'rta er dengizi, Boltiqbo'yi, Bering va Karib dengizlari kiradi. - haqiqiy sayyora - okean. Kosmosdan Yer ko'k ko'rinadi, chunki okeanlar 930 million km2 ni egallaydi. yoki uning sirtining 71% ni tashkil qiladi.
1.2. Okeanlarning xususiyatlari
“Jahon okeani” atamasi ilmiy tadqiqot amaliyotiga 18-asr oxirida fransuz gidrografi Klaret de Florye tomonidan kiritilgan. Bu kontseptsiya okeanlarning - Arktika, Atlantika, Tinch okeani va Hind (ba'zi tadqiqotchilar Antarktida qirg'oqlarini yuvadigan Janubiy okeanni ham ajratib turadilar, ammo uning shimoliy chegaralari juda noaniq), shuningdek chekka va ichki dengizlarni anglatadi. Jahon okeani 361 mln km2 yoki yer maydonining 70,8% ni egallaydi. Jahon okeani nafaqat suv, balki suv hayvonlari va o'simliklari, uning tubi va qirg'oqlaridir. Shu bilan birga,
Jahon okeani mustaqil integral shakllanish, sayyora miqyosidagi ob'ekt, u bilan aloqada bo'lgan muhit bilan materiya va energiya almashinadigan ochiq dinamik tizim sifatida tushuniladi. Bu almashinish okean va materiklarning bir qismi bo'lgan issiqlik, namlik, tuzlar va gazlarni o'z ichiga olgan sayyora aylanishlari shaklida sodir bo'ladi.