Geoinformatika va fazoviy tahlil

§ 2. Joylashgan o’rinni qidirib topish uchun koordinatalardan foydalanish. Kartada o’lchashlarni olib borish

Ushbu topshiriqda siz ba’zi buyuk kartograflar - kartografiyaning rivojlanishida katta o’ringa ega bo’lgan proyeksiyalarni ishlab chiqishgan insonlarning tug’ulgan joylarini aniqlash uchun dekart (to’g’ri burchakli) va geografik koordinatalardan foydalanasiz.

Bundan tashqari Identifikasiyalash asbobi sizga faqatgina xarflar yoki raqamlarnigina emas, balki suratlarni ko’rsata olishligini ko’rasiz.

Topshiriq yakunida quyidagi ko’nikmalarga ega bo’lasiz:

- ArcMap ning xolatlar qatoridagi joy o’rni koordinatalarini o’qish;

- kartada geografik koordinatalardan to’g’riburchakli koordinatalarga o’tish va uning aksi.

- Joylashgan o’rinni koordinatalar boyicha qidirib topish.

1-bosqich. ArcMapni ishga tushurish va karta xujjatini ochish

- ArcMapni yoqing.

- ArcMapda mavjud karta bilan ish boshlashni tanlang va \Talaba\Ma`lumotlar\Topshiriq01 papkasiga o’ting.

- Coordinates.mxd ni oching.

- agar zarur bo’lsa ArcMap oynasini to’liq ekran ko’rinishida kattalashtiring.

- agarda karta to’liq ko’rinmayotgan bo’lsa u xolda To’liq ekstent tugmasini bosing. Siz parallellar va meridian chiziqlariga ega dunyo kartasini ko’rib turibsiz. Yashil nuqtalar bilan ba’zi bir mashxur kartograflar tug’ilgan shaxarlar belgilangan.

Karta tasvirlangan xozirgi xolatidagi miqyosda shaxarlar yozuvlari ko’rinmaydi. Kelasi bosqichlarda joylashgan o’rni sizga noma’lum bo’lgan shaxarlarni topishingiz kerak bo’ladi. Shaxarlarni qidirishning ko’plab usullari mavjud:

- Shaxar simvolining ustiga sichqoncha ko’rsatgichini olib kelish - karta eslatmalari (Map Tips) yoqilgan bo’lsa, shaxar nomini ko’rishingiz mumkin.

- Identifikasiyalash (Identify) asbobidan foydalanish

- Topish (Find) asbobidan foydalanish

- Kattalashtirish asbobi yordamida shaxarlarga yaqinlashish - 1:50 000 000 miqyosda yoki undan kattaroqda shaxarlar yozuvlari ko’rinadi;

- Xar bitta shaxar uchun oldindan yaratilgan zakladkalardan foydalanish.