Geografiyasi

Aglomeratsiyaning tashqi konfiguratsiyasi chizmasi 
Bu o’sha joyning yer usti tuzilishi, transport tizimi, gidrografiyasiga bog’liq. 
Odatda,  yirik  daryolar  bo’yida  shakllangan  aglomeratsiyalar  50-70  va  hatto  100 
km-ga cho’zilib ketadi (Volgograd, Krivoy Rog, Bratsk aglomeratsiyalari).  
                                                           
3
 
Dr Christion Sawyer ap* Human geography crash course.  Printed in the United States of America.  Green Edition. -2012.
185-P.
 

---

108 
 
Har qaysi aglomeratsiyaning tarixiy geografik o’rni, asosi bo’ladi. Masalan, 
respublikamizda  eng  yirik  Toshkent  aglomeratsiyasi  (u  30  ga  yaqin  shahar  va 
qishloqlarni birlashtiradi) Chirchiq daryosi asosida vujudga kelgan. Shu  sababdan 
bo’lsa kerak, u biroz shimoli-sharqdan janubi-g’arbga cho’zilgan. 
O’zbekiston  (O’rta  Osiyo)  aglomeratsiyalari  o’ziga  xos  mintaqaviy 
xususiyatlarga  ega.  Ular  asosan  tog’  oldi  hududlarda  sug’orma  dexqonchilik 
joylarida,  elektr  transporti  sust  rivojlangan,  atrofi  qishloq  xo’jalik  ekinlari  bilan 
o’ralgan  sharoitda  vujudga  kelgan.  Moxiyatan,  bizning  aglomeratsiyalar  shahar 
emas, balki shahar-qishloq aglomeratsiyalaridir. 
Agar  shahar  va  shaharchalar,  o’zaro  hududiy  tutashib,  qo’shilib  ketsa,  u 
holda  yaxlit  -  ulkan  shahar  vujudga  keladiki,  ularni  konurbatsiya  deyiladi 
(London,  Rur  havzasi  konurbatsiyasi  va  x.k.).  Biroq,  konurbatsiya  ham 
aglomeratsiyalarning bir shakli, ko’rinishi bo’lsada, har qanday aglomeratsiya ham 
konurbatsiya emas.