Geografiyasi

 Axloqiy  madaniyat tarkibiga  axloqiy  ong,  xloqiy  munosabat  va  axloqiy 
faoliyat  kiradi.  Jamiyat  axloqiy  madaniyat  axloqiy  qadiryatlar  tizimini  ifodalasa, 
shaxs  axloqiy  madaniyatida  axloqiy  qadiryatlarning  individuallikda  qanday 
darajada aks etishi ifodalanadi. 
 Barkamol insonni tarbiyalashda ekologik madaniyat, estetik madaniyat, din, 
fan va boshqalar ham muhim ahamiyatga ega. 
  Ko’pgina  hollarda madaniyat  va  tsivilizatsiya  so’zlari  yonma-yon 
ishlatiladi.  Masalan,  “Qadimgi  Misr  tsvilizatsiyasi”,  “Qadimgi  mirs  madaniyati”. 
Bu atamalar go’yo bir xil ma’noni anglatganday ko’rinadi. Aslda esa tsivilizatsiya 
va  madaniyat  bir-birlaridan  farq  qiluvchi  tushunchalardir.  Faylasuflardan 
O.Shpengler 
va 
A.Berdyaev 
asarlarida 
tsivilizatsiya 
- 
bu 
insoniyat 
borlig’ining  moddiy-texnik tomoni, madaniyat esa uning ma’naviy tomonidir, deb 
tushuntiriladi. 
  Madaniyat  –  insoniy  munosabatlarda  ya’ni,  bir  avlodning  boshqa  avlodga 
yoki  guruhga  bo’lgan  fikrlari  va  tasavvurlari  yordamida  hosil  bo’ladi.  Insoniy 
madaniyatlarning  komplekslik  hususiyatlari  mavjud  bo’lib,  bu  esa  ularni  ilmiy 
o’rganishni biroz qiyinlashtiradi. Hattoki eng kichik va sodda madaniy guruhlarda 
ham  (misol  uchun  Amazonkadagi  kichik  ovchilar  qabilasida  yoki  mikroqishloq 
aholisida) katta miqdordagi madaniy bilimlar o’zlashtirilgan bo’lishi mumkin.