Geografiyasi

xozyaystva»  —  M.  1959)  bayon  etilgan.  Kitobning  asl  nusxasi  qo’lyozmasi 
1940 yilda nashr qilingan. 
A.Lyosh  qishloq  xo’jaligining  areal,  maydon  sifatida,  sanoatning  esa 
nuqtasimon hududiy tashkil etish hususiyatlarini asoslab berdi. U birinchi bo’lib 
«bozor muhiti yoki makoni», «iqtisodiy landshaft» (hozirgi kunda  — iqtisodiy 
rayon)  tushunchalarini  yaratdi  va  fanga  kiritdi.  Agar  avvalgilar,  xususan 
I.Tyunen va A.Veber aloxida korxonani, tarmoqni o’rgangan bo’lishsa, A.Lyosh 
ishlari  barcha  xo’jalik  soxalarini  qamrab  oldi  va  o’z  mohiyatiga  ko’ra 
mikroiqtisodiy  bozor  munosabatlari,  uning  ta’sir  doirasi  xaqiqiy  rayon  tashkil 
qiluvchi omil ekanligi ta’kidlandi, matematik usullarni keng qo’lladi. Aynan ana 
shu    tamoyillarni  hozirgi  kunda  O’zbekistonni  iqtisodiy  rayonlashtirish 
masalalariga tatbiq qilish ahamiyatdan holi bo’lmasa kerak. 
Ta’kidlash  joizki,  I.Tyunen  va  AVeber  g’oyalari  o’z  davri  talabiga  mos 
kelardi.  Sababi  —  u  davrda  hududning  iqtisodiy  sig’imi,  zichligi  uncha  yuqori 
emas, hududiy — iqtisodiy manzara qutbiylashmagan, ya’ni deyarli bir tekis edi. 

---

28 
 
Ana 
shunday 
iqtisodiy 
geografik 
holat 
alohida 
korxona 
yoki 
tarmoqlarni  ayrim  joylarda  o’rinlashtirish  ta’sirida  o’zgaradi,  notekislik 
hususiyatini  oladi.  Boshqacha  qilib  aytganda,  avvalgi  tabiiy  ko’rinishdagi
  iqtisodiy  tekislik  notekislikka,  xududiy  mujassamlashuvning  ko’chayishiga 
o’zgaradi.  Buning  natijasida  notekislikni  tekislashga  urinib  ko’radigan  ilmiy 
izlanishlar  talab  etildi.  Xuddi  shunday  regulyar  tizimga  moslashgan  ishlab 
chiqarish  va  aholiga  xizmat  ko’rsatish  soxalarini  hududiy  tashkil  qilish 
g’oyalarini V.Kristaller va A.Lyosh yaratdi. 
Iqtisodiyot nuqtai nazaridan uncha o’zlashtirilmagan, xo’jalik sig’imi past 
va  hududlarni  rivojlantirish  va  jonlantirish  borasida  o’sish  qutblari  va