Geografiyasi

Offshor  hududlardagi  sanoat,  savdo,  bank,  sug’urta  va  boshqa 
kompaniyalar  yo  umuman  soliqqa  tortilmaydi  (Irlandiya,  Liberiya)  yoki  kichik 
miqdordagi  soliqlar  to’laydi  (Lixtenshteyn,  Antil  orollari,  Panama,  Men  oroli  va 
boshqalar).  Offshor  hududlarni  tashkil  qiluvchi  davlatlar  qo’shimcha  xorijiy 
kapital  jalb  qilish,  offshor  hududida  ro’yxatga  olingan  korxonadan  foyda  olish, 
mahalliy  mutaxassislar  uchun  qo’shimcha  ish  joylari  tashqiqilinishi  orqali  foyda 
ko’radilar.  Ba’zi  ma’lumotlarga  qaraganda  offshor biznesda band  bo’lgan kapital 

---

200 
 
500 mlrd. doll.ga yetadi. Unda qariyib 2 mln.  kishi qatnashadi va har yili bir necha 
ming yangi kompaniya ro’yxatga olinadi. 
Majmuaviy hududlar alohida ma’muriy tumanlar hududida umumiy xo’jalik 
yuritish  rejimiga  nisbatan  alohida,  imtiyozli  rejim  o’rnatish  bilan  tashkil  qilinadi. 
Ularga  Xitoyning  5  ta  mahsus  iqtisodiy  hududlarini,  Braziliyadagi  “Manuas” 
hududini,  Argentinadagi  “Olovli  yer”ni,  sanoati  rivojlangan  davlatlarning  kam 
rivojlangan hududlaridagi erkin tadbirkorlik hududlarini kiritish mumkin. 
Turli  ko’rinishdagi  erkin  iqtisodiy  hududlarning  o’xshash  tomonlari  ularda 
o’zida tadbirkorlar uchun bojxona, moliyaviy, soliq imtiyozlari va umumiy rejimga 
nisbatan  ustunliklar  bo’lgan  qulay  investitsion  iqlim  mavjudligidadir.  Turli 
hududlarda imtiyoz va rag’batlantirishlar ba’zi jihatlari bilan farq qiladi. 
Imtiyozlar turtta asosiy guruhga ajratiladi: