Geografiya va iqtisodiy bilim asoslari

2-mavzu: Shahar va qishloq aholi manzilgohlari.

Shahalar tizimining rivojlanishi va urbanizatsiya jarayoni. Shaharlarning jamiyat xayotida o’ziga xos tarixiy-ijtimoiy iqtisodiy kategoriya ekanligi. Shaxarlaming tarixiy davrlar davomida aholi xududiy joylanish tizimining asosiy tayanch shakli bo’lib keliganligi. Shaxarlar va shahar tizimi haqida tushunchalar. Shaharlar maqomining davlatlar o’rtasida turlichaligi.

Shaxar tizimi rivojlanishining asosiy tarixiy bosqichlari va ulaming ob’ektivligi. Shaxarlar rivojlanishining xozirgi bosqichi va urbanizatsiya jarayoni. Urbanizatsiya jarayoni haqida tushuncha. Urbanizatsiyaning moxiyati va xususiyatlari. Jaxon urbanizatsiya jarayonining regional farqlari va geografiyasi.

Shaxarlar geografiyasi bilan bog’liq «urbanizatsiya», «suburanizatsiya», «aglomeratsiya», «megolopolis» kabi tushunchalar. Jaxondagi eng yirik shaharlar aglomeratsiyalari, megolopolislari, ular bilan bog’liq ijtimoiy, ekologik va boshqa muammolar.

Qishloqlar aholi manzilgoxlarining eng qadimiy va eng ommaviy keng tarqalgan shakli ekanligi. Qishloq aholi punktlarining kattaligiga ko’ra shakllari, tiplari. funktsiyasiga ko’ra o’ta xilma-xilligi. Aholining xududiy joylashishi va qishloq aholi punktlari xilma-xilligining tabiiy, iqtisodiy, ijtimoiy geografik omillari.