Geografiya va ekologiya fakulteti ekologiya va hayot faoliyati xavfsizligi kafedrasi

Noosfera – aql- idrok doirasi.
Ontogenez (yunoncha ontos-ayni, xaqiqiy va genez)- organizmlarning individual rivojlanishi. Organizmlarning tug’ilganidan umrining oxirigacha chidamliligi o’zgarishining yig’indisi. Bu atamani nemis biologi E.Gekkel 1866 yil kiritgan.
Tur (individum) (lotincha-individuum bo’linmaydigan)-evolyutsiya omillari harakatiga duchor bo’lgan, juda kam bo’linmaydigan turlar birligi.
Etxo’rlar – boshqa hayvonlarning go’shti bilan oziqlanadigan yirtqich hayvonlar.
Primatlar – sut emizuvchilar guruhi. Tanasining uzunligi 13 sm dan 175 sm gacha (gorillaning bo’yi) 2 ta yarimmaymun va maymunlar kichik guruhlariga bo’linadi. 200 ga yaqin turi mavjud.
Regress (lotincha regressus) –teskari harakat.
Redutsentlar (lotincha reducens –qaytaruvchi, qayta tiklanuvchi) –jonsiz organik moddalarni parchalovchi (soprofitlar) organizmlar (murdalar, chiqindilar) va uni noorganik moddalarga aylantirib, produtsentlarning foydalanish holatiga keltiruvchilar.
Takson – (yunoncha taxis–joylashtirish, qator, tartib) – birlashgan xududlar guruhi.
Taksonomiya (yunoncha taxis-joylashtirish, qator, tartib va nomos-qonun) –odatda, murakkab tashkil etilgan ierarxik tuzilishga ega bo’lgan xududlarning (organik dunyo, geografiya ob‘ektlari, etnorafiya va boshk.) xaqiqiy qismlarini tartibga solish va klassifikatsiyalash nazaraiyasi. Atamani 1913 yil shvetsariyalik botanik O.Dekandol taklif etgan.
Tolerantlik (lotincha toleros-chidam) – organizmlarni muhitning u yoki bu noqulay omillar ta‘siriga chidash qobiliyati.
Trofik holat (yunoncha trjphe-oziqa) – ya‘ni muhitning oziqa sharoiti, holati
Barqaror rivojlanish –kelgusi avlodlarning ehtiyojlarini xavf-xatarga qo’ymasdan, hozirgi davrdagi aholining ehtiyojlarini qoniqtiradigan aniq rivojlanish.
Filogenez (yunoncha phulon-tur, qabila va genez) – dunyodagi organizmlar, ularning turlari, turkumi va oilalarining tarixiy rivojlanish jarayoni.