Geografiya va ekologiya fakulteti ekologiya va hayot faoliyati xavfsizligi kafedrasi

Atmosferaning ifloslanishi muammolari. Atmosferaning ifloslanishi deganda uning tarkibi va hossalarining inson salomatligi, hayvonlar, o‘simliklar va ekotizimlarga salbiy ta’sir ko‘rsatadigano‘zgarishi tushuniladi. Atmosfera tabiiy va sun’iy yo‘llar bilan ifloslanadi.
Vulqonlar otilishi, chang to‘zonlar, o‘rmon, dashtlardagi yong‘inlar, o‘simlik changlari, mikroorganizmlar, kosmik chang va boshqalar tabiiy ifloslanish manbalaridir.
Sun’iy ifloslanish manbalariga energetika, sanoat korxonalari, transport, maishiy chiqindilar va boshqalar kiradi. Hozirgi vaqtda atmosfera ifloslanishining 75% tabiiy manbalarga va 25% antropogen manbalarga to‘g‘ri keladi(5-jadval).
5-jadval
Atmosferaga bir yil davomida chiqariluvchi chiqitlar miqdori

Birikmalar			Antropogen chiqindilarning hissasi, %
	Tabiiy	Antropogen
Qattiq zarrachalar	3700	1000	27
SO	5000	304	5,7
CnHm	2600	88	3,3
NOx	770	53	6,5
SOx	650	100	13,3
COx	485000	18300	3,6

Atmosferaning sun’iy ifloslanish darajasi oshib bormoqda. Atmosferaning mahalliy,regional va global ifloslanishi kuzatiladi. Barcha texnogen manbalardan Yer atmosferasiga chiqarilgan ifloslovchi birikmalar 6-jadvalda keltirilgan.

Vulqon otilishi natimjasida gaz va chang to‘zonlarini atmosferaga chiqarilishi

Gaz mash’alalari natijasida atmosfera havosining ifloslanishi

O‘rmonlarning yonishi natijasida atofosfera havosining ifloslanishi