Geografiya kafedrasi

Buyuk Britaniya davlatining turizm iqtisodi
Buyuk Britaniya - Farbiy Yevropadagi Britan orollarida joylashgan davlat. Buyuk 
Britaniya yuqori darajada rivojlangan industrial davlatdir. Jahon iqtisodiy ishlab chiqarishida 
YaIM bo‘yicha yetakchi o‘rinni egallaydi. Hududi 244.1 kv.km.. aholisi 65.3 mln. kishini tashkil 
etadi. Buyuk Britaniya Yevropa mintaqasidagi turizm sanoati rivojlangan davlatlardan biri 
hisoblanadi. 2000 yil Buyuk Britaniya turistik markazlariga 25211000 sayyohlar tashrif 
buyurgan. lekin bu ko‘rsatkich 1999 yilgi ko‘rsatkichga solishtirilganda 0.7 foizga kamaygan. 
Buyuk Britaniyada turizm sohasining rivojlanish sabablaridan biri bu - turizm sohasida 
informatsion texnologiyalardan unumli foydalanishidadir. Turizm sohasida informatsion 
texnologiyalar. shu soha ichida va tashqarisida. tijorat maqsadida qo‘llaniladigan barcha 
kommunikatsiya hamda informatsion texnologiyalar majmuidir. Internet va global axborot 
tarqatish texnologiyalari turizm industriyasining asosiy axborot texnologiyalari hisoblanadi. 

---

52 
Ma‘lumki. Yevropa bozorida turizm sohasi bo‘yicha asosan ikkita mamlakat muhim ahamiyat 
kasb etadi. Bulardan biri Buyuk Britaniya bo‘lsa. Ikkinchisi Germaniyadir. Buyuk Britaniyada 
2000 yilda bozor ulushi internet orqali turistik mahsulotlarni sotish bo‘yicha 27%ni tashkil qildi. 
Yevropa umumiy bozorining yetakchi davlatlaridan hisoblangan har ikkala mamlakat ham 
«Onlayn» turizm bozorining teng yarmiga egalik qilishmoqda. SHunga qaramasdan hozirgi 
kunda chet davlatlarga chiquvchi Britaniyaliklar soni Buyuk Britaniyaga keluvchi mehmonlarga 
nisbatan juda ko‘p. CHunki Britaniyaliklar o‘z ta‘tillarini Ispaniya. Frantsiya. Gretsiya. Kipr. 
Portugaliya va Turkiyaning eng yaxshi kurortlarida o‘tkazishni xush ko‘radilar.
Buyuk Britaniyaning chet elga chiqish turizmida asosiy o‘rinni Shimoliy Amerika 
sayohatlari egallab turibdi. Britaniyaliklar uchun yozgi davrda Amerikaning Mayami kurorti 
katta mavqega ega. Boshqa vaqtda esa bu yerga faqat qarindoshlar. do‘stlar bilan uchrashish 
uchun sayohat qiladilar. Buyuk Britaniyaga turistlar turli maqsadlarda kelishadi. Ta‘tilni 
o‘tkazish uchun keluvchilar 43%ni. ish yuzasidan keluvchilar 21%ni tashkil qiladi. Keladigan 
chet ellik mehmonlarning 50%ga yaqini Yevropa Ittifoqi mamlakatlari fuqarolaridir. Ulardan 
40% ta‘til o‘tkazuvchilar va 26% biznes turistlaridir. Buyuk Britaniyaga tashrif buyuruvchi chet 
el mehmonlarining asosiy qismini biznes sayohatchilar tashkil qiladi. Ular madaniy turizm 
mavjud bo‘lgan katta shaharlarga. masalan. Londonga sayohat qilishni xush ko‘radilar. (3.2.1-
jadval). 
Buyuk Britaniya mamlakati xalqaro turizm harakatlarining iqtisodiy tahlil natijalarining 
ko‘rsatishicha. Jahon bo‘yicha turistik tashriflarning 3.4% Buyuk Britaniya mamlakatiga to‘g‘ri 
keladi. 2001 yilga nisbatan 2002 yilda Xorijiy turistlar tashrifi 5.9%ga ko‘paygan. 
Daromadlar bo‘yicha jahon turizm daromadlarining 3.7% bu mamlakatga to‘g‘ri kelgan. 
2001 yilga nisbatan 2002 yilda daromadlar miqdori 8.0%ga o‘sgan. 
Evropa mintaqasi bo‘yicha xalqaro turistik tashriflarning 6.0%ni. daromadlar miqdori 
bo‘yicha 7.3%ni tashkil qilgan. 
2002 yilda har bir xorijiy tashrif 727 AQSH dollarni tashkil qilgan. 
Turizm mamlakat iqtisodiyoti uchun katta daromad keltiruvchi sohadir. 
YaMMning 5.9% turizm sohasiga to‘g‘ri keladi. 
Buyuk Britaniya bilan O‘zbekiston o‘rtasida 1992 yil 18 fevralda elchixonalar darajasida 
diplomatik munosabatlar o‘rnatilgan. 
Toshkent - London va Birmingem shaharlari o‘rtasida bevosita samolyotlar yo‘lga 
qo‘yilgan.