Geografik qobiq va uning xususiyatlari


Geografik qobiqdagi qutbiy assimmetriya



Download 437 Kb.
bet6/6
Sana25.03.2022
Hajmi437 Kb.
#509608
1   2   3   4   5   6
Bog'liq
Geografik qobiq va biosfera tushunchasi

Geografik qobiqdagi qutbiy assimmetriya.
Geografik qobiqning qutbiy asimmetriyasi, ya’ni shimoliy va janubiy yarimsharlarning bir-biriga o`xshamasligi quyidagilarda ko`rinadi.
- er shakli asimmetriya tuzilgan. Shimoliy qutb o`qi janubiy o`qdan qisqaroq bo`lib uning shakli yuraksimon tuzilishda. Bu shaklda er shimioliy qutbda bir muncha siqilgan, janubiy qutbda esa kengayadi. Yuraksimon shaklning asosiy sababi er po`stida moddalarning notekis tarqalishidir.
- er yuzasida materik va okeanlarni taqsimlanishidagi asimmetriya. Quruq maydoni shimoliy yarim sharda ko`proq (39 %), janubiy sharda esa 19 % ni tashkil etadi. Shimoliy qutb atrofida shimoliy muz okeani o`rab turadi, janubiy qutb atrofida Antarktida materigi joylashgan. Shimoliy yarimsharning 50-70 S kengliklarida Boltiq, Aldan, Anabar, kanada qalqonlari joylashgan bo`lsa, shu kengliklarda janubiy yarimsharda esa Afrika-Antarktida, Avstraliya-Antarktida, Bellinsgauzen okean cho`kmalari joylashgan. Og`irlik kuchi geometrik markazga mos tushmasdan, u shimoliy yarim sharda siljigan.

  • geografik qobiq tuzilmasidagi asimmetriya. Janubiy yarim shar iqlimi shimoliy yarim shar iqlimiga nisbatan bir muncha mo`tadildir. Bunga okean taosir ko`rstadi. Iliq oqimlar shimoliy yarim sharda Shimoliy muz okeanigacha, janubiy yarim sharda esa subtropiklargacha etib boradi. Shimoliy qutbiy mintaqalarda dengiz muzlari, ko`p yillik muzloqlar keng tarqalgan bo`lsa, janubiy qutbiy mintaqalarda asosan materik qoplama muzligi keng rivojlangan.

Shunday qilib, geografik qobiq murakkab tuzilishga va xususiyatlarga egs bo`lgan o`ziga xos geografik sistema ekan.
Adabiyotlar

  1. Kalesnik S.V. Obshie geograficheskie zakonomernosti Zemli. M., 1970.

  2. Gerenchuk K.I. i drug. Obshee zemlevedenie. M., 1984.

  3. Milpkov F.N. Obshe zemlevedenie. M., 1990.

  4. Kalesnik S.V. Umumiy er bilimi qisqacha kursi. T., 1966.

  5. Shubaev L.P. Umumiy er bilimi. T., 1975.

  6. Ermolaev M.M,vvedenie v fizicheskuyu geografiyu. L., 1975.

  7. Maqsudov X., Abdug`aniev I., Xisomov A. Umumiy er bilimidan laboratoriya mashg`ulotlari. T., 1986.

  8. www.ziyonet.uz

Download 437 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish