Osiyo mamlakatlari xo’jaligi
Garchi Osiyoning jahon xo'jaiigidagi mavqeyi so'nggi davriarda tinimsiz o'sib burayotgan bo'lsa-da, ko'pchilik davlatiarning iqtisodi qoloq holdadir. Osiyo davlatlari sanoatiniug rivojlanganligi lioiatiga ko'ra olti guruhga bo'linadi.
Birinchi — Yaponiya lipik Osiyo davlatlaridan biri bo'lishiga qaramay, so'nggi Yarim ishlab chiqarish hajmiga ko'ra jahonning ikkinchi davlati hisoblanadi. Slui bilan birga u mintaqadagi «Katta sakkizlik»ga kiruvchi yagona davlat, ijtimoiy laraqqiyot borasida ko'plab rivqjlanayotgan davlatlar uchun namuna hamdir.
Ikkinchi — Xitoy va Hindiston. Ular oldingi qoloq, rnustamlaka davialdau so'nggi yillarda iqtisodiyoti tez rivojlanayotgan davlatlarga aylandiiar. Ishlab Jiiqarayotgan mahsulotlari hajmiga ko'ra ular jahonning eng yirik birincni o'nlik davlatlari qatorida turadilar. Ammo ahotisi jon boshiga niahsulotlarning to'g'ri Relish ko'rsatkichlari esa hali ancha pastligicha qolmoqda.
Uchinchi - Osiyoning yangi industrial davlatiari, Ular Koreya Respublikasi, Tayvan, Singapur. Xitoyning Syangani bo'lib, so'nggi o'n besh-yigirma yil ichida omilkorlik bilan ainalga oshirilgan iqtisodiy islohotlar tufayli taraqqiyotda kcskin vuksalishlarga erishdilar. Sim tufayli ular G'arbda «Osiyo yo'lbarslari» yoki «Osiyo ajdarholari» deb ham nom oidilar. XX asr oxirlariga kelib bu toifa davlatlarga Malayziya va Tailand ham qo'shildi.
Osiyoning ilg'or davlatlaridan Jsroil, Kipr va Turkiya o'z taraqqiyot yo'Iini belgilashda G'arb mamlakatlari tajribasini dastur qiJib olgan bo'lsa, Sharcjida joylashgan yangi industrial davlatlar esa Yaponiyaning rivojlanish modelini namuna qilib olganligi bilan ajralib tiiradi.
Jumladan. 60-yillargacha qoloq bo'lgan Koreya Respublikasi 90-yillar boshlaiiga kolib jahonda AES larda ishiab chiqarilayotgan elektroenergiya hajmiga ko'ra 9-o'ringa, po’lat eritish bo'yicha 8-o'ringa, dengiz kemalari ishlab chiqarishda 2-o’ringa, kimyoviy tolalar ishlab chiqarishda 5-o'ringa, elektron sanoat mahsuloilari ishlab .:hiqarishda 6-o'ringa chiqib oldi. Shunga o'xshash keskin iqtisodiy o'sislilar Singapur, iayvan va boshqalarda ham yuz berdi.
To'rtinchi — Fors qoMtig'i bo'yidagi weft qazib chiqaruvchi mamlakarlardir.
Bu mamlakatlarning ko'pchiligi hozirgi vaqtda aholi jon boshiga YaMDning drajasiga ko'ra salkam jahondagi yetuk rivojlnngan davlatlar qatorida turadi.
Osiyo mamlakatlari: umumiy tavsifi va tabiiy resurslari.
Osiyo mamlakatlari aholisi.
Osiyo mamlakatlari xo’jaligi.
Osiyo mamlakatlarining qo’shni davlatlari.
Osiyo mamlakatlari sanoati.
Do'stlaringiz bilan baham: |